Deze morgen bij de klimaatshow voor 260 leerlingen in Kortrijk was er bij de kwis een jongeman die vragen stelde bij de tips die ik op zo’n moment geef. Het idee dat ‘te rijk worden’ niet goed is voor de planeet kon er bij hem niet goed in. “Wat heeft dat nu te maken met ecologie en natuur“, bleef hij vragen.
Tja, ik begrijp best dat niet iedereen het verband ziet. Al weten we dat de rijkere landen een veel grotere ecologische voetafdruk hebben dan de arme landen. En we weten ook dat wie meer geld heeft het er veel minder problemen mee heeft om voedsel of energie te verspillen. Of dat het maken van exotische reizen en kopen van grote wagens veel te maken heeft met rijkdom. Deze feiten maakten echter weinig indruk. Op de terugweg in de trein kreeg ik nog een argument cadeau. In de Standaard las ik een artikel over de relatie tussen rijkdom en waarden.
Uit een aantal onderzoeken blijkt dat rijkere mensen zich minder houden aan de verkeersregels, er minder moeite mee hebben om te liegen of vals te spelen. De verklaring is dat de rijke mensen ervan uitgaan dat ‘hebzucht goed is’ een waarde die ze meestal meekrijgen in hun opvoeding. Andere factoren (zoals religie, geslacht of politieke voorkeur) blijken geen invloed te hebben. De slotzin is duidelijk ‘voor de elite moet alles wijken voor het verwezenlijken van de eigen belangen’. Misschien niet zo’n wereldschokkende conclusie, want het is iets wat we op kousevoeten aanvoelen.
En wie zich afvraag wat ‘te rijk zijn’ is, kan deze link helpen. Je voert je gemiddelde netto inkomen in en ziet meteen hoe rijk je bent. Met een inkomen van ongeveer 1600 euro per maand ben ik zelf ook bij de rijkste 10% van de planeet. Het is een ruwe vergelijking gebaseerd op algemene gegevens. Maar het helpt toch om een en ander in perspectief te plaatsen. En begrijp me niet verkeerd ik heb het nu niet over de 15 tot 20% van onze bevolking die moeite heeft om de touwtjes aan elkaar te knopen, maar eigenlijk moeten we misschien blij zijn als we de volgende jaren gemiddeld een beetje armer worden. Tenslotte is een betere herverdeling absoluut nodig én is het goed voor de planeet.
Want zeg nu zelf, echte rijkdom heeft niet zoveel te maken met de bankrekening. Een onverwacht praatje in de bus, een lekkere zelfgebakken taart met je kinderen, erkenning voor het werk dat je doet, een trage wandeling langs het water, of een gestolen uurtje in de armen van je geliefde, dat is pas rijkdom.