De permafrostcrisis is nog niet afgewend zodat er bijkomende maatregelen zijn afgekondigd. Zo is de vleesproductie nog verder afgebouwd en is het mondiaal rantsoen nu 200 gram per week per persoon. Tenminste als het gaat over vlees van kleinvee zoals kippen of konijnen. Wie perse rundvlees wil moet tevreden zijn met 100 gram per week. Het gebruik van fossiele brandstoffen is al sinds 2025 sterk afgenomen en zal nu nog sneller worden ingeperkt. De resterende kolencentrales moeten voor het einde van het jaar allemaal dicht, wat vooral in China een moeilijke klus is.
Verder worden er grootschalige plannen gemaakt om enkele tientallen miljoenen mensen een nieuw onderkomen te kunnen geven. Op basis van de verwachte bijkomende opwarming worden nu kaarten gemaakt die aangeven in welke zone’s het moeilijk zal zijn om menselijke nederzettingen te handhaven. Ofwel zijn de zone’s te droog ofwel is de stijgende zeespiegel te gevaarlijk. Daarnaast zijn er regio’s waar nog redelijk wat ruimte is en de leefomstandigheden steeds beter worden. Het gaat onder andere om streken in Canada, Groenland, Finland en Alaska. Het ambitieuze plan is om tegen 2040 de grootste verhuisoperatie in de menselijke geschiedenis ooit rond te hebben.
Het dagelijks leven is met de nieuwe maatregelen niet makkelijker geworden, maar hier in Gent zijn we reeds een en ander gewoon. Het beleid van het stadsbestuur is reeds jarenlang gericht op een totale onafhankelijkheid van de fossiele brandstoffen en heeft tegelijk geleid tot een boost van creatieve en nieuwe oplossingen. Er zijn recent nog een aantal cijfers bekend gemaakt rond het huidige inkomen. Het BNP per hoofd was hier in 2010 gemiddeld 37 000 US dollar. Vandaag is dit gemiddelde gezakt tot 19 000 US dollar. Dat zou dramatisch kunnen klinken maar er is nog iets interessants aan de hand met de inkomensongelijkheid.
Deze ongelijkheid wordt uitgedrukt in de Gini-coëfficiënt. Het gaat om een getal tussen de 0 en de 1. Bij totaal gelijke inkomensverdeling krijgt deze de waarde 0: iedereen beschikt over een gelijk inkomen. Omgekeerd krijgt men bij totaal ongelijke inkomensverdeling – waarbij het gehele inkomen in handen is van één persoon – de waarde 1. Wat was nu de tendens in de periode voor de ineenstorting? Een constante toename van deze ongelijkheid, van 0,35 in 1990 tot 0,48 in 2010.
Het voorbije decennium is de tendens helemaal omgekeerd en zitten we nu in de buurt van 0,19. Deze cijfers zeggen wellicht niet zoveel, maar het is wetenschappelijk aangetoond dat hoe kleiner de ongelijkheid hoe groter het welzijn en de tevredenheid van iedereen. Dit is lang geleden reeds overtuigend aangetoond door Richard Wilkinson. Toen hadden de politici er echter geen oren naar en was het marktsysteem volledig gericht op het vergroten van de rijkdom bij degene die al het meeste hadden.
Wie dacht dat we na de ineenstorting in een nieuw soort communistisch systeem zouden terecht komen heeft de bal ook misgeslagen. Het economische model waar we nu inzitten is nog steeds gebaseerd op een vrije markt. Wellicht veel meer vrije markt dat in de jaren 2000. Heel veel mensen en groepen zijn nu lokale ondernemers geworden en beiden hun diensten aan de gemeenschap aan. De meeste bedrijven zijn echter coöperaties geworden met een maatschappelijk doel. De winstuitkering is wettelijk beperkt tot 4% en het er bestaat ook geen beurs meer waar kan gespeculeerd worden. Kortom zowel het systeem als onze manier van denken is niet meer gericht op korte termijn winsten in financiële of materiële zin, maar op lange termijn denken waarbij persoonlijke groei en maatschappelijk en ecologisch evenwicht de drijfveer zijn.
In die zin hebben we allemaal veel minder, maar hebben we het stilaan steeds beter. Marnix Gijsen (1899-1984) wist het al doen hij volgende uitspraak deed: “rijke mensen zijn maar arme mensen die geld hebben”.
Low Impact Man 