Rampenplan (#5 – waterschaarste)

Drinkwater is essentieel. Zonder water kunnen we nauwelijks een paar dagen overleven. Het feit dat dit onbeperkt en op elk moment uit de kraan komt maakt dat we er nauwelijks bij stil staan wat zou kunnen mislopen. Dit zijn enkele mogelijkheden.

• De watervoorraad is beperkt en er stroomt af en toe water door de kraan
• Er komt niks uit de kraan
• Er is water, maar het is niet veilig om te drinken

Zou dit kunnen in ons welvarende landje? Zeker. Af en toe komt er zo’n verhaal in de krant. Van enkele gemeentes die het dagen zonder water moeten stellen door een bacterie, problemen met een zuiveringsstation of een breuk in het buizenstelsel. In zo’n geval brengt de civiele bescherming water rond of wassen mensen zich met Chaudfontainne. Dat zegt alvast Rosette Heirbaut naar aanleiding van een waterpanne in Hemiksem. Een beetje vervelend, maar meestal van korte duur.

Het kan ook op een grotere schaal gebeuren. Vooral tijdens droge zomers is er een risico op watertekort. Sinds kort is er zelfs een afschakelplan met als officiële naam: reactief afwegingskader voor prioritair watergebruik bij waterschaarste.

Op basis van een aantal indicatoren en de (on)balans tussen vraag en aanbod kan de overheid ingaan tot het instellen van beperking en zelfs het tijdelijk afschakelen. Daarbij krijgt het drinkwater van gezinnen prioriteit. Eerst zal alle niet-essentiële gebruik worden verboden, indien nodig worden industrie, energiecentrales, landbouw en scheepvaart zonder water gezet. Het hele rapport en alle maatregelen kan je hieronder lezen.

De kans dat we helemaal zonder drinkwater vallen is klein. Het is wel zeer waarschijnlijk dat we te maken krijgen met periodes waarbij je de tuin niet mag besproeien, de auto niet mag wassen en het zwembad niet mag vullen met drinkwater. Vandaar dat ik bewust geen auto en geen zwembad heb. Een deel van het probleem kan opgelost worden met putwater (als je in een landelijk gebied woont, en de waterstand niet te laag staat), of met de opvang van hemelwater. Als er echter geen drinkwater is, dan kan je niet zomaar regenwater drinken. Een mogelijke toekomstbeeld waarbij elk gezin in zijn eigen drinkwater kan voorzien is nog veraf. In afwachting opnieuw een paar concrete tips.

Ik ben om vele redenen een tegenstander van drinkwater in flessen. Maar ik beken, in de kelder heb ik zes tweeliterflessen met drinkwater. Jaarlijks controleer ik de vervaldatum, indien nodig vervang ik ze (ps: altijd in het donker bewaren).

Dit is natuurlijk slechts een nood-voorraadje. Wat kan je nog doen? Regenwater door een koffiefilter (of nylonkous) halen en minstens een minuut lang laten koken. Zorgen dat je wat chloortabletten (Micropur) in huis hebt. Het zijn de tabletten die aangeraden worden bij reizen naar tropische gebieden. Je kan die onder andere vinden in kampeerwinkels. Op plekken waar veel zon is zou het plaatsen van een fles onzuiver water in de zon ook helpen (zie filmpje).

Natuurlijk kan je naar de winkel om flessenwater te kopen. Maar in geval van een ramp zal hamstergedrag en drukte misschien maken dat de voorraad snel is uitgeput. Wie echt voorbereid wil zijn op een langdurig watertekort kan investeren in een waterfilter. De Katadyn Pokcet krijgt daarbij goede punten. Dan kan je onbeperkt regenwater, putwater en kanaalwater zuiveren. Het zou bijvoorbeeld een idee kunnen zijn om zo iets aan de kopen met een aantal buren.

Water gebruiken we niet enkel om te drinken. Ook voor het wassen en poetsen gebruiken we heel wat liters. Als er te weinig water is voor bad of douche, dan is de aloude voetbalkleedkamermethode toe te passen, beschreven in dit oude blogstukje. Trouwens, je wat minder wassen zou wel eens gezond kunnen zijn. Zonder vaatwas en wasmachine leven kan best, zolang er wat water is dat je kan verwarmen. Met je handen schotels en kleren wassen krijg je snel onder de knie.

Een groter probleem is wellicht het toilet. Want als je dit niet meer kan doorspoelen zit je snel in de shit (sorry voor de woordspeling). Regel nummer één is alle water zoveel mogelijk hergebruiken, zodat je af en toe een emmer door het toilet kan gieten. Bij ons staat standaard een emmer in de douche om het eerste koude water op te vangen. Zorg er voor enkele emmers of recipiënten in huis te hebben om (regen)water op te vangen en te sparen. Een andere optie is om snel een composttoilet in elkaar te knutselen. Wie nog scouts vaardigheden heeft kan zelfs een Hudo bouwen. Zowel voor de Hudo als het composttoilet is een tuin wel noodzakelijk. Tenzij je met de buren afspreekt om hiervoor een stukje park in te palmen.

Wat heb je dus in huis om waterschaartste te voorkomen? Een paar emmers, Micropur, een regenwaterton, een klein voorraadje flessenwater én een washandje. Als er nergens zuiver water meer is dan kan je de voorraad bier en wijn aanspreken (in de Middeleeuwen was water vaak zo vies dat bier een goed alternatief was).

En zoals nog een paar keer zal blijken, mensen die nu al spaarzaam zijn met water zijn beter voorbereid op de waterschaarste die ze mee helpen voorkomen.