V.IX. kop of munt

(Lees hier de start van het verhaal. Klik hier voor het personenregister)

De kiesperiode loopt volop. Anderen overtuigen is nu cruciaal, elke stem telt. De vraag is of iedereen deze democratische hoogmis wel goedgezind is. Wij gaan op tournee. Tot mijn grote vreugde hebben we pech onderweg.

Vrijdag 14 april 2051 – 359,23 ppm en 2383,90 ppb

Bloem belt aan terwijl Parvanah nog snel iets noteert in haar notaboekje. ‘Nog dit huis, dan houden we ermee op’ zegt Parvanah, terwijl de deur opengaat. Een man van middelbare leeftijd doet open, zijn tulband verraadt zijn herkomst. ‘Beste meneer’ Bloem steekt meteen van wal. ‘Sorry voor het storen, maar we bezoeken zo veel mogelijk mensen uit de wijk naar aanleiding van het referendum. Hebt u al gestemd?’ Uit de gang klinken kinderstemmen en vrolijke Bollywoodmuziek. ‘Nee nog niet, maar ik heb wel mijn voorkeur. Dat met die vulkanen lijkt me toch het beste.’ ‘En mag ik vragen waarom,’ vraagt Parvanah rustig. ‘U mag dit vragen.’ Ondertussen is een meisje met donker haar en heldere ogen naast haar papa komen staan. Ze houdt de brede pijpen van zijn broek stevig vast. ‘Ik heb vele jaren hard gewerkt om voor mij en mijn gezin een goed leven op te bouwen. Eindelijk hebben we ook wat comfort. Ik wil dit liever niet opgeven, zeker niet als het probleem op te lossen is met technologie’. Bloem kijkt haar moeder aan met een blik die vooral moedeloosheid uitstraalt. Maar Parvanah laat zich niet uit het lood slaan. ‘Dat begrijp ik, meneer, u en uw kinderen hebben recht op een goed en comfortabel leven. Daar heeft iedereen toch recht op?’. De man aarzelt even, en knikt dan bevestigend. ‘Ook in de toekomst, heeft iedereen daar recht op?’ vraagt Parvanah. ‘Zeker’ zegt de man, zijn hand rust op de weelderige haardos van zijn dochter. ‘Die toekomst, vooral die van je kinderen,’ Parvanah lacht even naar het meisje in de deuropening ‘wil je die laten afhangen van een riskante gok, of toch best zoveel mogelijk zelf bepalen?’ De man wacht even en zucht dan diep. ‘Ik weet waar je naartoe wil. Die atoomvulkanen, zo’n groot risico is dat toch niet, die wetenschappers weten wel wat ze doen zeker?’ Bloem haalt haar overtuigendste glimlach boven. ‘Hebt u het overzicht van de risico’s van de kunstmatige vulkanen al doorgenomen?’. Ze haalt een paar folders boven. ‘Ik heb die hier in het Nederlands, maar ook in Bengali en Hindoestaans. Het enige wat we vragen is dit toch nog eens goed te lezen voor je je keuze maakt. Het gaat om je kinderen’. De man neemt een folder aan en knikt met weinig overtuiging. Moeder en dochter nemen afscheid van de vader en zijn dochter. Zodra de deur dicht is laat Bloem een diepe zucht ontsnappen. ‘Lastig zeg, het is toch duidelijk waar puur technologische oplossingen toe leiden, begrijpen die mensen dit dan niet?’ ‘Ah meisje’ relativeert Parvanah meteen. ‘Die mensen zijn vooral bang, en dus niet altijd rationeel. Maar je hebt het heel goed gedaan, ik denk dat deze man nog overstag gaat. Ik ga hem binnen enkele dagen nog eens bellen.  Kom, ik heb honger.’ Parvanah haakt haar arm door die van haar dochter, samen zetten ze er een stevige pas in. Boven hun hoofden hangen de takken van de groenslingers die binnen enkele weken het straatje zullen omvormen tot een groene oase.

***

Terwijl op aarde een menselijke ideeënstrijd woedt, lijkt iets gelijkaardigs zich af te spelen in de atmosfeer. De opwarmende effecten van de eeuwenlange opeenstapeling van broeikasgassen botsen met het afkoelende effect van de tragere Noord-Atlantische transportband. De gezamenlijke inspanningen van menselijke en niet-menselijke organismen om methaan en CO₂ op te nemen beïnvloeden het complexe en broze systeem. Bomen weten niet zeker of ze al of niet hun zaden moeten loslaten, trekvogels raken het noorden kwijt, vlinders zijn te laat of te vroeg bij het leggen van hun eitjes. Boeren kijken vertwijfeld naar de wolken nu de vertrouwde weerpatronen onbetrouwbaar zijn geworden. Vaders controleren bezorgd de hoeveelheid ingekuilde aardappelen in bakken in de kelder. Moeders passen de maaltijden creatief aan op basis van wat er beschikbaar is.  Iedereen verlangt naar zekerheid.  

***

De voorbije weken waren we in Hamburg, Berlijn, Warschau en Praag. Met een elektrisch busje rijden we langs kleine en grote plaatsen om te pleiten voor de Great Turning. Ons team bestaat uit vijf mensen. Twee supervrijwilligers Michiel en Josefine zorgen voor de praktische zaken en rijden met het busje. Rutger Bregman en ikzelf voeren als senator vaak het woord op de bijeenkomsten. Lu is niet enkel mijn trouwe assistente, ze blijkt tevens een groot redenaarstalent te hebben. Vandaag brengt onze tournee ons in Praag. Hier is een grote meerderheid gewonnen voor de technologische oplossingen. Omwille van onze komst is een evenement voorzien op een grasveld voor het Troja Palace. De organisatoren waarschuwen ons. Wellicht zullen niet meer dan vijfhonderd mensen opdagen. We staan om vijftien uur op het kleine podium. Hoop en al veertig mensen staan rustig te wachten. Langer wachten heeft geen zin, ik mag als eerste spreker een korte introductie geven over het belang van de keuze waarvoor we staan. Tijdens mijn toespraak verdwijnt bijna de helft van het publiek, met hun bordjes waarop gekrabbeld staat ‘we are humans’. Ik rond wat sneller af, in de vrees dat anders niemand overblijft. Dan neemt Lu het woord. Met heldere stem stelt ze zich voor. ‘Als kind van vijf leefde ik op de mooiste plek op aarde. Milde heuvels met terrassen waar mijn familie al generaties lang rijst verbouwde, in de verte met sneeuw bedekte toppen.’ Terwijl ze vertelt over de prachtige natuur zie ik plots uit de grote poort van het park meer mensen komen. Ze worden voorafgegaan door de betogers met hun bordjes die daarnet verdwenen zijn. Als Lu bij de passage komt van de regens waardoor ze uiteindelijk haar ouders verloor en met haar grootmoeder op de vlucht ging, staat het plein helemaal vol. En mensen blijven toestromen. Als Rutger aan de beurt is spreekt hij een enthousiaste menigte van duizenden mensen toe. Hij krijgt een lang applaus na zijn slotzin. ‘Het blinde geloof in technologie gaat ervan uit dat mensen niet te vertrouwen zijn. Maar dat klopt niet. Alle mensen deugen, de meesten dan toch. Het is tijd voor een nieuw mensbeeld. Een mensbeeld waarmee we onszelf en de wereld kunnen helen.’

***

Aan het Edith Wilson plein is Arwe met Kribbe en een paar vrienden druk in de weer. Hun schilderij is bijna af. Het is een tweeluik op de blinde muur aan het administratief centrum. Het tafereel laat weinig aan de verbeelding over.  Aan de ene kant een grimmig en donker beeld met vulkaanas, atoomparaplu’s en huilende mensen. Silhouetten van lijken liggen op de grond terwijl vuur uit de hemel neerdaalt.  Het tweede beeld toont vier mensen die samen in het groen zitten en een sobere maaltijd delen. Wie een beetje de geschiedenis kent herkent de gezichten van de vier die ooit de VMM uitvoerden. Ze staan symbool voor de keuze om de helse vernietigingsmachine stil te leggen, en korte termijn bevrediging van behoeften aan de kant te schuiven ten voordele van een eenvoudig maar vervullend leven.  Boven het paneel wordt nu nog de slogan afgewerkt. ‘Your choice’ moet er op komen. Arwe bestuurt vaardig de drone die netjes de laatste letter aan het spuiten is als hij Bart en Ellen ziet aanwandelen. ‘Dag Arwe, dat ziet er mooi uit!’ zegt Bart. ‘We hebben wat brood bij, wellicht heb je honger.’ Ellen overhandigdt een pakketje aan haar zoon. Op zijn handen zijn verfvlekken in alle kleuren. ‘Het is plantaardige verf, handen wassen hoeft niet’ zegt Arwe en dan tegen Bart ‘heb jij al nieuws?’ ‘Ik durf niet veel zeggen, er moeten nog behoorlijk wat mensen stemmen. De exitpolls spreken elkaar tegen. Blijkbaar erg afhankelijk van de regio.’ ‘We zullen nog een maandje moeten wachten.’ Ellen bekijkt het schilderwerk voor haar. ‘Hopelijk kan je de donkere helft dan snel met iets anders bedekken.’

***

Het lukt Michiel niet om het busje nog aan de praat te krijgen. Het remsysteem hapert en het zal zoeken worden naar een reserveonderdeel. In afwachting beslissen we om een paar dagen rust te nemen. Ons busje staat aan de botanische tuin van Praag, vlak bij Troja Palace. Dit barokke paleis heeft niet alleen prachtige tuinen maar ook een 19^e-eeuwse kunstcollectie. Na het vele harde werk willen Lu en ikzelf graag wat tijd voor onszelf. Rutger gaat logeren bij een vriendin in de stad, Michiel en Josefine trakteren we met een paar dagen in hotel Sušící Soud wat verderop. We hebben het busje voor ons alleen. ‘Daag, tot snel’ roept Lu naar onze vrijwilligers die met een rugzakje wegwandelen. Zodra ze uit het zicht zijn sluit ze de gordijntjes van het busje en doet de deur dicht. Ik weet wat ze wil, maar twijfel. ‘Denk je niet dat we wat moeten rusten?’ vraagt Lu. ‘Akkoord, al lijkt het me wel mooi om het park eens te bewonderen. Naar het schijnt hangen er erg mooie schilderijen in het museum hier.’ Lu begint lachend mijn shirt uit te trekken. ‘Dat is mijn man. Schilderijen bekijken, nu. Weet je, het zou dus kunnen dat we nog maar één of twee jaar hebben. Dat we misschien omkomen in een storm of overstroming.’ Ze trekt haar kleren uit. ‘Misschien komen we aan ons einde door een simpele infectie, of worden we overvallen en uitgemoord door een hongerige bende.’ Ik laat mijn weerstand varen. ‘Of wie weet, lieve Lu, verdwijnen we straks met busje en al in een zinkgat.’ ‘Inderdaad, als dit de vooruitzichten zijn dan kunnen we maar beter iets anders doen.’ We beginnen te vrijen alsof het de laatste keer zou kunnen zijn. Late wandelaars in het park zullen misschien wel iets merken aan dat schommelende busje met daarop in sierlijke letters ‘Great Turning’. Het kan ons niks schelen. En zonder er een woord over uit te wisselen gebruiken we voor het eerst geen condoom.

***

De geheime bijeenkomst is opgezet door Naresh Kog vanuit Praag. De kopstukken zijn fysiek aanwezig in de verborgen bunker onder het paleis. Een twintigtal anderen volgen virtueel de vergadering. Daarbij de belangrijkste adviseur van Kushner en een aantal senatoren uit de regio van de vroegere economische tijgers. ‘Als ik de berichten zie van onze informanten, dan zou het wel eens kunnen dat we verliezen.’ Kog stelt het probleem scherp. ‘Dat wil zeggen dat het communisme zal zegevieren.’ ‘Ik hoor dat behoorlijk wat regio’s eerder voor onze Best Choice kiezen’ verklaart Chung Sye-kyun, hij vertegenwoordigt stadsregio Seoul, een van de grootste op de planeet. De burgermeester van Praag František Dittrich ziet het anders. ‘We moeten gewoon niet wachten op de uitkomst, het risico is te groot. We zijn al jaren bezig met de voorbereiding, laat ons nu handelen.’ De anderen knikken instemmend. Dittrich en Kog doen het plan nog eens in detail uit de doeken. Ze zitten samen in de kelders van Troja Palace, in het Noordwesten van Praag. Ze besluiten unaniem om de countdown te starten. Op het scherm verschijnt in de hoek een teller. Kog klikt erop. 239 uur, 59 minuten en 59 seconden. Dan start operatie Renaissance.