V.VIII. de moeder aller verkiezingen

(Lees hier de start van het verhaal. Klik hier voor het personenregister)

Onze opdracht in Manaus zit erop. Twee toekomstscenario’s zullen voorgelegd worden. De procedures zijn vastgelegd (dat wordt een saaie toelichting). Ik ga terug richting Europa. Apple maakt een toeristische stop onderweg. Vluchtelingenstromen zwellen aan. De wereldregering orkestreert een Poolse lente.

Zaterdag 1 april 2051 – 359,89 ppm en 2383,89 ppb

Het overleg binnen het wereldparlement heeft geleid tot twee mogelijke keuzes. Theoretisch is er een derde optie, gewoon niks doen. Dat zou betekenen dat binnen drie jaar de klimaatchaos van dien aard is dat een miljard mensen terecht komen in een overlevingssituatie. Tegen het einde van de eeuw kan de ontwrichting zo groot zijn dat ruim negentig procent van de mensheid het loodje zal leggen. Zelfs in het slechtste scenario zal een kleine honderd miljoen het overleven. De vraag is natuurlijk wat voor leven de overblijvers te wachten staat. In elk geval zal het nog ettelijke decennia duren voor een weer sprake zal zijn van een vorm van beschaving. Mogelijks belanden we voor een flinke tijd terug in de middeleeuwen. 

Slechts vier senatoren vinden dat we niks moeten doen, behalve bidden. Het referendum zal twee opties voorleggen die het einde van de mensheid kunnen verhinderen. Optie een is gebaseerd op het technologisch vernuft. Een pakket van grootschalige ingrepen en geo-engeneering. Het scenario dat daarbij op nummer één staat is dat van de gecontroleerde nucleaire vulkaanuitbarstingen. De recente ervaring met Yellow Stone heeft aangetoond dat afkoeling daarvan een direct gevolg is. Op basis van studiewerk is een lijst gemaakt van een tiental grote vulkanen die in aanmerking komen. Degene die in de minst bevolkte gebieden liggen zoals de Piton de la Fournaise in Indische Oceaan en de Mount Kilauea op Hawaï worden kunstmatig tot uitbarsten gebracht. Daarvoor zijn per vulkaan zo’n twintig kernwapens nodig. Uiteraard is het de bedoeling alle bewoners in een straal van honderd kilometer eerst weg te halen. Bij de explosie wordt zorgvuldig gemonitord hoeveel fijn stof de ontploffing teweegbrengt. Indien nodig kan dan een volgende vulkaan tot ontploffing worden gebracht. Zo kan het verder gaan tot er voldoende fijn stof in de atmosfeer zit om de methaanopwarming te compenseren. Er zijn nog behoorlijk wat vulkanen, dus kan deze techniek vele jaren worden volgehouden. Het voordeel van deze aanpak is dat – als het lukt – de opwarming effectief gestopt kan worden zonder grote inspanningen van de bevolking. Nadeel is dat er een reeks neveneffecten kunnen optreden. Er zal wel rekening worden gehouden met de wind, maar toch is de nucleaire fall-out niet te beheersen of te beperken. Er kunnen grote gevolgen zijn voor de voedselvoorziening, de weerpatronen kunnen nog meer in de war geraken. Daarop kan geanticipeerd worden door grote voorraden aan te leggen en in te zetten op hoogtechnologische productie onafhankelijk van zonlicht. Volgens sommige geologen kunnen dergelijke explosies een as-verschuiving van de planeet veroorzaken. Delen van de planeet zouden tientallen jaren in een nieuwe ijstijd kunnen terecht komen.

De voorstanders denken echter nog aan andere oplossingen. Het dumpen van miljoenen tonnen ijzerschroot in de oceanen om de algengroei te stimuleren en de opname van CO₂ te bevorderen. Er is een voorstel om de baan van de aarde lichtjes aan te passen zodat ze iets verder van de zon zou komen te staan en de temperatuur gemiddeld zo’n drie graden zou dalen. Dit zou dan moeten gebeuren door asteorieden met stuwraketten in de richting van de aarde te sturen. ’Interplanetair driebanden’ in de volksmond. De kern van deze keuze is dat de burgers toestemming geven aan de wetenschappers en ingenieurs om ‘alle mogelijke technieken in te zetten om de opwarming te stoppen, ongeacht de mogelijke kosten en gevolgen’.

Daarnaast is er een tweede voorstel, dat enkel kan lukken mits een grote inspanning van elke aardbewoner. De opwarming veroorzaakt door de methaanbom kan gecompenseerd worden door een mix van twee gigantische maatregelen. Ten eerste het verhogen van de opnamecapaciteit van de natuur. Daarbij zouden er het volgende decennium jaarlijks netto tien miljard bomen moeten bijkomen. Wat wil zeggen dat er nauwelijks nog grond meer kan gebruikt worden voor veevoeder, voor nieuwe wegen of steden, en alle mogelijke plekjes moeten benut worden. De tweede maatregel is nog ingrijpender: het versneld verminderen van de antropogene CO₂-uitstoot. Waar de voorbije tien jaar de totale uitstoot met ongeveer drie procent per jaar afnam zou dit moeten worden opgedreven tot minstens acht procent per jaar. Een gigantische inspanning die uiteraard grote gevolgen zal hebben voor iedereen. Deze keuze is enkel haalbaar als het hele economische model wordt herzien. De ecologische voetafdruk van iedereen moet drastisch naar beneden. Volgens berekeningen krijgen we dan een levensstijl vergelijkbaar met die van de jaren vijftig van vorige eeuw, en dit voor maximum 7,5 miljard mensen. Deze aanpak draagt minder risico’s in zich dan de geo-engeneering, maar vraagt wel een nooit geziene mentaliteitsshift.

***

De hele maand zullen de senatoren, stadregio’s en organisaties moeite doen om zoveel mogelijk mensen van hun gelijk te overtuigen. Het scenario met de nucleaire vulkaanuitbarstingen wordt door de voorstanders de Best Choice genoemd, terwijl tegenstanders het hebben over Bad Choice, the Big Bang of Breaking Down. De optie met de versnelde CO-₂ vermindering en herbebossing krijgt dan benamingen als de Great Turning of Salvation. Tegenstanders spreken eerder over End of Civilization, Communism of New Dark Ages. De framing en terminologie spelen een cruciale rol bij deze verkiezingen. In een officiële uitgebreide nota, vertaald in tweehondderd talen wordt een zo objectief mogelijke beschrijving gegeven van de scenario’s. De vraag is wie het beste zijn idee kan verkopen.

***

De wereldraad staat er op deze keuze zo democratisch mogelijk te laten verlopen, wat niet makkelijk is in een defragmenteerde wereld waar heel wat staten zijn uit elkaar gevallen. Er zijn geen betrouwbare volkstellingen, de totale wereldbevolking wordt geschat op 7,4 miljard. De praktische organisatie van dit wereldwijde referendum ligt in handen van de stadregio’s. Wie in een regio leeft waar dit niet gebeurt kan toch stemmen via een digitaal platform. Wat willen zeggen dat sommige groepen niet zullen kunnen deelnemen.

Tijdens de campagneperiode worden de logistieke voorbereidingen uitgewerkt om het hele gebeuren mogelijk te maken. Stadsregio’s kunnen zelf kiezen of ze met een online of papieren stemming organiseren. Gezien het gaat om de toekomst is beslist dat iedereen vanaf 14 jaar mag meestemmen. Vanuit een aantal landen is heel erg gepleit om die drempel te verlagen naar 12 jaar, maar uiteindelijk is dit door een meerderheid van het wereldparlement verworpen, uit schrik voor manipulatie. Uiteindelijk zijn er bijna 6 miljard mensen die in aanmerking komen om te stemmen. Minstens 80% hiervan moet een geldige stem uitgebracht hebben om de uitslag als bindend te kunnen aannemen. Het wordt dus al een huzarenstukje om dit voor elkaar te krijgen. Om beïnvloeding te vermijden worden de uitslagen pas bekend gemaakt nadat de laatste stem is uitgebracht, al valt niet te vermijden dat er exitpolls worden gepubliceerd.

***

Nu het referendum in de steigers staat verlaten de meeste senatoren Manaus om terug te keren naar huis. De voorbije maanden waren erg intensief. We maken ons klaar om de bus richting Suriname te nemen. Ik maak me wat zorgen om Bart, hij was continu in de weer met het lezen en analyseren van teksten en schrijven van nota’s. Mijn mama was dan weer vooral actief in het werk achter de schermen. Het zoeken van medestanders, wegmasseren van weerstand en smeden van menselijke relaties. Uiteindelijk hebben we een groep van 240 senatoren kunnen vormen die zich achter het ‘Great Turning’ plan hebben geschaard.

Ik kijk er heel erg naar uit om terug bij Lu te zijn, maar er is me gevraagd in Europa campagne te voeren. Lu en Britt zullen ons opwachten in Sankt-Peter-Ording. Bart en Parvanah kunnen dan samen met Britt doorreizen naar BeterGent. Samen met Lu ga ik dan nog een kleine maand campagne voeren in stadregio’s waar de steun voor de ‘Great Turning’ kleiner is.

***

Apple prijst zich gelukkig. Dankzij de contacten van John kon hij meevliegen met een medisch team vanuit Bamako naar Barcelona. Hij schat binnen een week thuis te zijn. Nu het zo snel gaat besluit hij een dag vrij te maken voor een toeristisch bezoek. Hij hoorde tenslotte al zoveel verhalen over de Sagrada Familia. De kerk die is voltooid in 2033, na 151 jaar bouwen. Het bouwwerk is enkel te bezoeken via een kabelbaan die vertrekt aan Tibidabo. Gedurende twintig minuten vliegt Apple traag met een tiental andere bezoekers over de ondergelopen stad. De hoogste verdiepingen van de vierkante woonblokken zijn zichtbaar net als hier en daar een toren of een stukje boomkruin. Het dambord-patroon van de stad is in de watervlakte goed herkenbaar. Het voorplein en de acht woonblokken rond de Sagrada Familia zijn omgeven door een twintig meter hoge betonnen muur met een aanlegsteiger voor de kabellift. Op de omwalling is een promenade aangebracht. Apple doet eerst de wandeling van anderhalve kilometer rond het indrukwekkende gebouw. Af en toe kijkt hij ook even de andere kant op naar de verdronken stad. Een zoveelste Atlantis. Hij daalt de trap af aan de Carrer Sardenya. Graffitikunstenaars hebben alle wanden van de binnenkant van de dam vol geschilderd. Duizenden vierkante meter kleurrijke figuren en letters. Het voelt een beetje als in een videospel rondlopen. In de kathedraal wordt Apple stil van de machtige kronkelende zuilen, de gewelven die hem doen denken aan het regenwoud uit zijn kindertijd. De fascinerende lichtinval op de tegels, de details, de kunstige letters. Nooit in zijn leven zag hij zoiets mooi. Hij gaat op een uitgehouwen bankje zitten aan de Pastorale façade. Hij bedenkt dat de eerste steenhouwers die hier aan de slag gingen heel goed wisten dat ze het resultaat van hun inspanningen nooit zouden zien. ‘Dat is wat wij vandaag moeten doen’ denkt hij ‘hard werken om een prachtige wereld te bouwen die we nooit zullen zien’.

***

Het is dertien maanden geleden dat de methaanbom afging. We zetten ons krap voor een hete zomer, al kan het evengoed te nat of te koud worden. Miljoenen mensen zijn op de vlucht voor extreme natuurfenomenen. De wereldregering wil vermijden dat de vluchtelingenstromen totaal ongeorganiseerd verlopen of tot conflicten leiden. Er wordt een oproep gedaan naar alle regio’s om deze mensen zo en goed mogelijk op te vangen. Een spreidingsplan moet ervoor zorgen dat iedereen een bijdrage levert. Er is geen ruimte voor eng nationalisme, de klimaatcrisis kent geen grenzen. Als de Poolse regio Gdansk besluit de grenzen af te sluiten reageert de wereldregering met zware sancties. De klimaatdukaten op de chips van alle inwoners verdwijnen uur na uur. In paniek ontstaat een volksopstand en worden de leiders van de regio vervangen. Nauwelijks 24 uur na het afsluiten van de grenzen komt er een mededeling van de nieuwe bestuurders; ‘Gdansk sluit zich aan bij de wereldwijde inspanningen om klimaatvluchtelingen humaan op te vangen. Ook hier zijn ze welkom.’ Meteen krijgen de burgers hun klimaatdukaten teruggestort, met een kleine bonus. Binnen de wereldregering schrikt men zelf van het gemak waarmee deze kleine revolutie zich voltrok.