V.V. eurovisiesong

(Lees hier de start van het verhaal. Klik hier voor het personenregister)

Krijgt Europa een geluk bij een ongeluk? Het zou kunnen, al is het allesbehalve rechtvaardig. BeterGent worstelt met zijn gedetineerden. In tegenstelling tot ikzelf, krijgt Apple slecht nieuws. De verantwoordelijkheid die op mijn schouders terecht komt maakt me bang, nederig en trots.

Zaterdag 5 november 2050 – 361.55 ppm en 2382.38 ppb

De versnelde opwarming beïnvloedt nu ook de Noord-Atlantische diepwater transportband. De officiële benaming van het fenomeen van de planetaire zeestromen is AMOC (Atlantic Meridional Overturning Circulation). Water dat opgewarmd wordt aan de oppervlakte van de oceanen stroomt van de evenaar richting het Noorden. Tijdens die tocht koelt het water af en wordt het door verdamping zouter. Water dat kouder en zouter is heeft een zwaarder gewicht en zinkt naar beneden eenmaal in het Noorden aangekomen. Vandaar stroomt het in de diepte terug naar de evenaar. Deze constante lopende band, ook wel ‘thermohaliene circulatie’ genoemd speelt een belangrijke matigende rol voor het Europese klimaat. Door de enorme hoeveelheden smeltwater die nu door de versnelde opwarming in de oceaan stromen verloopt deze circulatie steeds trager. Het koude zoete water van de ijskappen blokkeert steeds meer het mechanisme. Mocht de transportband helemaal stilvallen dan zal het op korte tijd een pak kouder worden in Europa, terwijl de opwarming op en onder de evenaar versnelt. Zover is het nog niet, maar het tempo waarmee de AMOC aan het vertragen is zorgt voor bijkomende onrust bij de specialisten. De ironie is dat, mocht AMOC stilvallen dit voor Europa een enorme meevaller zou kunnen betekenen. De afkoeling kan dan de oplopende opwarming compenseren. De rest van de wereld krijgt het warmer terwijl de Europeanen een min of meer stabiel klimaat krijgen. Een bange blanke man durft al eens opperen dat we er goed aan doen nog wat extra   broeikasgassen uit te stoten tot de transportband stilvalt en Europa gered is.

***

Met de verstrenging van een aantal maatregelen rond voedsel, wonen en verplaatsingen duikt een nieuw fenomeen op. Hardnekkige recidivisten die zich niet houden aan de afspraken en door de Groene brigade worden opgepakt. De klassieke gevangenissen in BeterGent zijn al jaren geleden gesloten. Fraude met klimaatdukaten of het stelen van rantsoenboekjes zijn de meest voorkomende misdrijven. Het opleggen van een gemeenschapsdienst is de gebruikelijke sanctie. Voor de echte gewelddaden die sporadisch voorkomen – bijvoorbeeld tussen rivalen in de liefde – is er het opvanginstituut in het voormalige kasteel van Poeke. Met intensieve therapie en ontmoetingen tussen daders en slachtoffers lukt het vrijwel steeds de wonden te helen. Slechts een handvol psychopathische daders zit nog letterlijk vast in de gesloten afdeling die voor een buitenstaander meer weg heeft van een vakantieoord dan van een gevangenis. Nu moet echter een oplossing gevonden worden voor honderden klimaatcriminelen.

De stadsraad overweegt diverse opties en besluit te experimenteren met open huizen voor de veroordeelden. Ans Claus krijgt de leiding over het project. Ze organiseert daarvoor huizen her en der in de stad waar gedetineerden samenleven met hun bewakers. Voor een buitenstaander is meestal niet duidelijk wie wie moet bewaken. De zogenaamde cipiers zijn gespecialiseerd in het voeren van gesprekken. Alle bewoners werken samen om het leven zo aangenaam mogelijk te maken. Er zijn vele activiteiten buitenshuis en op gepaste tijden evaluatiemomenten. Omdat het niet lukt heel snel de nodige huizen vrij te maken kunnen ook burgers iemand opnemen. Er komt regelmatig een begeleider langs en de burgers krijgen een korte training voordien. Lu zal zelf ook iemand in huis halen als Bart en ikzelf vertrokken zijn.

***

Zoals elke maand logt Apple in op freetalk om een gesprek te voeren met zijn achtergebleven familie. Meestal komen zijn twee boers en zijn zus daarvoor samen in het ouderlijk huis in het district Apo in het Zuiden van Abuja. De partners en kinderen sluiten aan en zo worden de videocalls een gezellige bedoening. Apple kijkt er vooral naar uit om het nieuws van hun derde kindje te vertellen. Hij heeft al met Mona afgesproken dat de baby de naam zal krijgen van zijn lievelingsbroer, Oni.

Het duurt even voor zijn oproep beantwoord wordt. Zijn zus Abajomi en zijn broer Kasali verschijnen in beeld, verder is er niemand. Er is niet de gebruikelijke uitbundige begroeting maar stilte. Apple hoopt heel even dat er iets mis is met het geluid maar voelt meteen dat er iets anders speelt. ‘Waar is iedereen, waar is Oni?’ vraagt Apple. Dan krijgt hij het te horen. Zijn jongste broertje is met spoed opgenomen in het ziekenhuis. Een bloedklonter in de hersenen veroorzaakt door micro-plastics. Een diagnose die steeds vaker gesteld wordt en een gevolg is van de cumulatie van ontelbare hoeveelheden plastic deeltjes die via voeding, water en lucht het lichaam binnenkomen. Nog een openstaande rekening van het consumptietijdperk. Het is niet duidelijk of Oni dit zal overleven en op welke manier. Apple laat weten dat hij zo veel mogelijk klimaatdukaten zal overmaken om de behandeling te financieren. Meer kan hij van hieruit niet doen.

Als hij het gesprek beëindigt voelt hij zich ellendig. Oni, waar hij zelf jaren voor gezorgd heeft, die altijd naar hem opkeek, die stond te zwaaien op de luchthaven toen Apple voor zijn eerste interland vertrok. Hij heeft zijn broertje al vijventwintig jaar niet meer gezien. Af en toe wel via een Globetrip, maar dat is natuurlijk niet hetzelfde. Voor Apple is het ondenkbaar dat Oni zou sterven zonder hem nog eens gezien te hebben.

Apple loopt de tuin in. Mona is er bezig met het afschuren van het kinderwiegje. Een nieuwe baby, een nieuw kleurtje, zo ging het ook de vorige keer. ‘Hey, Apple, hoe gaat het met je familie, ik wou nog even goeiedag komen zeggen, maar…’ ‘Ik wil naar Abuja’ zegt Apple. Mona voelt meteen dat dit menens is. ‘Zo snel mogelijk, mijn broertje ligt op sterven’. Mona neemt haar man vast. Ze weet als geen ander hoe zwaar de scheiding van zijn familie heeft gewogen. Mona laat de bezwaren die ze voelt opkomen meteen vallen. Ja, de wereld staat in brand, ja, reizen is bijzonder moeilijk, ja, ik ben zwanger, ja, je bent hier nodig bij je gezin. ‘Dat begrijp ik Apple.’ ze neemt zijn grote sterke handen in die van haar. ‘We gaan samen uitzoeken hoe dit kan, welk reisweg mogelijk is, hoeveel dukaten nodig zijn. Ik wil dat je zo snel mogelijk kan vertrekken.’ Apple kijkt naar zijn vrouw. Diepe rimpels rond haar ogen doen niks af van haar schoonheid. In gedachten zegent hij opnieuw het moment waarop hij dit meisje met de grote zonnebril en de kapotte fiets heeft ontmoet.

***

Het Kapitaal zit afgeladen vol om de streaming te volgen. Nooit eerder was er een kandidaat voor het wereldparlement afkomstig uit BeterGent. De roemloze poging van Spaeldeman bij de eerste verkiezingen even terzijde gelaten. Ik ga ervan uit dat ik er niet bij zal zijn. Ik zit behoorlijk ontspannen op de eerste rij. Lu zit rechts van me, Bart links. Honderden van de vrijwilligers en sympathisanten op de andere versleten rode zeteltjes. Mona en Apple zitten wat verderop. Ondanks haar misselijkheid wou Mona er absoluut bij zijn. Apple zijn gedachten zijn bij zijn broer Oni.

We kregen net de uitslag van het Afrikaanse continent. Daar zijn tachtig vertegenwoordigers verkozen. Het duurt even voor de hele lijst is voorgesteld, maar we zijn alvast blij dat we de 235 Aziatische senatoren al gehad hebben. ‘Hier zijn de resultaten voor Europa’ zegt Greta Thunberg, die de bekendmaking mag leiden. Bart moet even terugdenken aan het Eurovisiesongfestival, maar dan zonder glamour en glitter. ‘In alfabetische volgorde.’ Op het scherm verschijnt telkens een foto en een naam met een paar bijzonderheden. ‘Arrabella Johnson, female, 2014, cityregion of Abberdeen.’ ‘Chris Merkel, agender, 2005, Berlin cityregion’ een paar minuten later komt ‘Lana Bin Loden, androgyne, 2024, Osloland’. De hele zaal houdt nu zijn adem in. Lu knijpt mijn hand bijna plat. Dan verschijnt op het scherm mijn foto, ‘Man Bashar Vandeputte, male, 2025, BeterGent region.’ Het gebouw davert alsof er een kleine aardbeving plaatsvindt. Oorverdovend gejuich barst los. Ik word overspoeld door een golf mensen die me willen feliciteren. Het besef dringt maar langzaam door, ik ben een van de vierhonderd mensen die samen de koers van de wereld mag gaan uittekenen. Vreugde en vrees overspoelen me gelijktijdig. Mijn aanhangers scanderen mijn naam en duwen me op het podium. Ik heb een kattenbelletje in mijn zak. Een paar woorden om iedereen te bedanken voor de inspanningen, zelfs al ben ik niet verkozen. Dat kan ik nu wel vergeten. Ik stap op het podium en zie een dansende en juichende menigte. Ze roepen mijn naam. Ze hebben hun hoop in mijn handen gelegd, nu moet ik handelen. Iemand stopt me een microfoon in de hand. Ik barst in tranen uit. Het wordt snel stiller in de volle zaal. Tot alleen nog mijn gesnik te horen is, honderdmaal versterkt door de grote boxen. Ik hou de microfoon wat verder van mij af en begin diep te ademen. ‘Lieve vrienden. Ik ben bang.’ Iedereen gaat terug zitten, muisstil. ‘Ik ben bang, en ik weet het niet.’ Ik adem opnieuw in. ‘Maar ik ben ook ontzettend trots en dankbaar.’  ‘Jullie geven me het vertrouwen, ik zal alles doen wat ik kan. Ik wil jullie heel erg bedanken voor de formidabele campagne van de voorbije maanden. Maar het is nog niet gedaan. Er is maar één manier om hieruit te geraken. Dat is samen. Together!’. Het publiek begint te klappen en scandeert mijn laatste woord. Plots valt me iets te binnen. Ik vraag het publiek terug te gaan zitten. ‘Ik wil graag even beroep doen op jullie solidariteit. Mijn goede vriend Apple.’ Ik kijk even in zijn richting. ‘Jullie kennen hem van het winnende doelpunt op de wereldbeker tien jaar geleden. Zijn jongere broer gaat misschien dood. Apple wil daarom nog een keer terug naar Abuja. Voor de reis heeft hij klimaatdukaten nodig, veel. Als iedereen hier in de zaal iets klein geeft dan kan hij morgen vertrekken. Bedankt voor jullie steun.’