IV.IX. zonne-feestje

(Lees hier de start van het verhaal. Klik hier voor het personenregister)

Weer of geen weer, het leven gaat zijn gangetje. Iedereen doet wat hij of zij moet doen. Met een mengeling van angst en plezier kijken we uit naar de verjaardag van Bart. We laten de zon geen roet in het eten strooien.

zaterdag 11 september 2049 – 366,06 ppm

Het leven zoals het is. Robbe werkt in het collectief dak-atelier verder aan een appalagische zonneoven voor de zelfoogstboerderij. Daarmee moet het mogelijk zijn de oogst van braambessen en frambozen langer te bewaren. Hij moet nog enkele stukken monteren en kan dan meteen testen of de luchtcirculatie op gang komt. Parvanah ontvangt op hetzelfde moment een jonge vrouw in haar praktijk. Ze vertelt over de angstaanvallen die haar op onverwachte momenten verlammen. Parvanah beseft meteen dat het een typisch geval is van toekomstangst. Er zullen heel wat sessies nodig zijn om haar veerkracht te versterken. Straks wil Parvanah nog wat koekjes bakken voor de namiddag. John is druk bezig met het onderzoeken van een koppel dat last heeft van winderigheid en darmklachten. Er zal eerst een uitgebreid gesprek gevoerd worden over hun levensstijl alvorens hij stalen zal nemen. Lu is klaar met het monteren van het stukje DNA dat de aardappel tegen de hitte moet wapenen. In uiterste concentratie plakt ze de DNA-sequentie aan Cas9. De volgende stap is het inbrengen van de Cas9 mét DNA in een aardappelcel. Nu is het afwachten of Cas9 op de juiste plek het DNA zal doorknippen en vervangen. In theorie klopt het allemaal, toch zijn er heel wat pogingen nodig om een succesje te boeken.

Bart zit voor zijn computer, met zijn aerosolmasker op. Hij doorzoekt zijn favoriete nieuwssites om zo goed mogelijk op de hoogte te blijven van wat er gaande is. Hij probeert zo weinig mogelijk te denken aan straks. De gebeurtenissen van tien jaar geleden verdringen zijn concentratie. Apple is net op een ponton geklauterd en monstert de snelgroeiende takken. Hij is zo getraind dat hij zijn schuifmaat niet nodig heeft om in te schatten welke scheuten geschikt zijn. In een beweging snijdt hij ze onderaan af. Hij bedenkt dat zijn verre voorouders die als slaaf suikerriet moesten kappen ongeveer dezelfde beweging maakten. Zij waren wel geen aandeelhouder van hun bedrijf. Mona verzamelt minutieus de zaadjes van een stapel gedroogde planten die naast haar liggen. Op de tafel staat een reeks doosjes met daarop namen als ‘juffertje in het groen’ en ‘Oost-Indische kers’. Joop ligt te slapen in zijn park. Hope is volop aan het spelen in haar leefgroep op school. Elisa zit een vergadering van de BeterGentse klimaatdukatenraad voor. Ze bespreken hoe ze de verschillende munten beter op elkaar kunnen afstemmen.

Joris zit achter zijn bureau te broeden op een nieuw projectje. Volgens hem is het mogelijk om hangplanten te laten groeien in dakgoten. Dit zou de biodiversiteit in de stad ten goede komen én voor bijkomende verkoeling kunnen zorgen. Arwe speelt op zijn dubbele-nek ukelele, terwijl Daniel het ritme aangeeft op zijn zelfgemaakte bopbox en Jonas met zijn concertina accordeon het bandje vervolledigd. Ze hebben een laatste repetitie, straks willen ze Bart verrassen. Britt is al in het Azaleapark, ze brengt alles in orde voor het feestje. In het makerslab zijn er voldoende collega’s die haar kunnen vervangen. Ellen is onderweg, haar fietstassen zitten vol lekkere drankjes en hapjes. Ze wil haar broer extra in de watten leggen. Ikzelf zit in mijn garage. Ik bekijk snel de inzendingen van de voorbije vierentwintig uur. Favelarising uit Rio De Janeiro, Green Chemistry uit Yale en Shelterbox voeg ik meteen toe. Of het zinvol is het ‘recycling space junk’ idee toe te voegen aan de inventaris ga ik overlaten aan de steeds groter wordende community. Ik ga nog een laatste keer door mijn speech.

***

Iets na de middag registreert ruimtetelescoop Kepler een aantal buitengewone explosies op de oppervlakte van de zon. Dit worden ongetwijfeld zonnevlammen van klasse X. Meteen worden waarschuwingen uitgestuurd. De elektromagnetische straling kan de ozonlaag beschadigen. Terwijl die nog maar deels hersteld is van het nucleair conflict ruim twintig jaar terug. Het grootste gevaar is de impact op elektronica, satellieten en het elektriciteitsnet. Als de zonnestraling met hoge snelheid op de Aardse magnetosfeer bots kan dit het hele elektrische netwerk overbelasten en tot zware schade leiden. Volgens de protocollen is er ongeveer een uur tijd om de nodige maatregelen te treffen. Het volledig uitschakelen van alle apparatuur en het stroomnet is veruit het meest effectief.  Bijna overal ter wereld geven overheden gehoor aan de oproep. Windmolens worden automatisch stilgelegd, zonnepanelen worden losgekoppeld. De turbines van waterkrachtcentrales vallen stil. Internet valt uit, lichten doven, overal ter wereld trekken mensen miljoenen stekkers uit. Zelfs energie-autonome gemeenschappen en mensen met een thuisbatterij doen er goed aan alles uit te schakelen. In New America, naast China het enige land waar nog kerncentrales in dienst zijn, vaart men een eigen koers. Een nucleaire centrale stilleggen kan niet zomaar. De regering Kushner besluit de waarschuwingen in de wind te slaan. ‘We gaan het land niet stilleggen omwille van een zonnescheet.’ De schade die volgt zal het gemor bij de bevolking alleen maar doen toenemen. In BeterGent verloopt de ontkoppeling probleemloos. Het is een van de vele rampoefeningen die minstens een keer per jaar worden getraind. Een paar uren zonder stroom of internet, daar draaien we ons hand niet voor om.

***

Als ik op weg ben naar het feestje krijg ik het berichtje van de zonnestorm binnen. Geen probleem denk ik, en ik schakel meteen mijn Fairphone zes uit. We hebben afgesproken in het Azaleaparkje, omwille van de grote treurwilg die schaduw kan bieden aan een half dorp. Deze keer geen groot feest. Dat nooit meer. Maar zeventig worden kan je niet zomaar laten voorbijgaan. Bart heeft zelf een lijstje gemaakt van de mensen die hij erbij wil. Er staat een kring van achttien stoelen. Een food-bakfiets staat opgesteld naast de grote stam.

Ze komen in groepjes aangewandeld of gefietst. Britt verwelkomt als eerste haar tante Ellen. Ook John en Yoko komen langs, Yoko schiet goed op met Ellen, zodanig dat John het soms wat lastig vindt. Zijn neef Arwe komt aan met een wat vreemde zwarte koffer. Daar komen mijn ouders met Bloem en Kribbe aangefietst. Apple en Mona arriveren met Hope en Joop. Joris en Elisa komen aangestapt. Lu en ikzelf zijn er uiteraard ook. ‘Wel Bart, dat ze de hele wereld stilleggen om jouw verjaardag te vieren is wel straf’ grapt Apple wijzend op de grote ontkoppeling. We nemen allen een glas en gaan zitten. Het gras is geelbruin van de droogte. Het zal in het voorjaar wel herstellen. Bart heeft uitdrukkelijk gevraagd geen geschenken mee te brengen. Niet dat hij schrik heeft opnieuw consubendes aan te trekken. Hij heeft gewoon alles al. ‘Lieve vrienden’ zegt Bart en hij staat recht. ‘Ik zou jullie willen uitnodigen even stil te staan bij degene die er tien jaar geleden het laatste bij waren. Mijn mama Odette, mijn vriend Roger, mijn lieve nicht Mare.’ Behalve het zachte ruisen van de wind in de kruin van de wilg en het uitbundig gezang van enkele goudvinken is het stil. Daarna nodigt Parvanah ons uit voor een klein ritueel om het vuur, het water, de aarde en de lucht te bedanken. Voorbijgangers kijken niet eens op als ze een groep mensen in een park vreemde gebaren zien maken in de richting van de zon. Dan is het opnieuw Bart die het woord neemt. Zijn stem draagt niet meer zover door zijn verzwakte longen. ‘Normaal is het Roger die bij dit soort gelegenheden het woord voert. Ik heb uiteindelijk een vervanger gevonden. Ik heb gevraagd aan mijn jonge vriend Man om jullie toe te spreken.’

Ik ben behoorlijk zenuwachtig, zeker na de expliciete verwijzing naar Roger. Al weken ben ik bezig met de tekst. Nu moet ik die brengen, met vaste stem. Ik kijk nog even naar Lu die goedkeurend knikt. ‘We bevinden ons aan de vooravond van het tweede deel van de eenentwintigste eeuw. Toen Bart ter wereld kwam was Ronald Reagan net verkozen als president van de VS. Het goede nieuws is: Bart bestaat nog, de VS niet meer’. Ik kijk even mijn publiek aan, echt lachen doen ze niet, maar de opgestoken duim van Bart stimuleert me om verder te gaan. ‘Ik heb Bart leren kennen toen ik een kind was, ik heb zoveel aan hem te danken. Hij gaf me de sleutels tot het verleden, hij leerde me denken.’ En zo ga ik nog even door met het bejubelen van mijn vriend. Hoe Bart het conflict tussen China en India voorspelde, hoe hij snel doorhad dat het uitvallen van de sociale media slechts een voorproefje was. De rol die Bart gespeeld heeft bij het organiseren van de stadsregio, zijn waardevolle inbreng voor de nieuwe grondwet voor planeet Aarde. Terwijl ik mijn tekst voorlees besef ik dat Bart er niet eeuwig zal zijn. Ik kom aan het einde van mijn redevoering. ‘Dus lieve vrienden. Bart heeft keer op keer laten zien dat inzicht in het verleden onze beste kans is op een leefbare toekomst. Laat ons het glas heffen op Bart én op de toekomst.’ Het applaus is warm, iedereen staat recht. De glazen worden opnieuw gevuld en allerlei lekkers wordt bovengehaald. Heerlijke hapjes met de vegan kaasvervangers van Omage, sapjes van cavaillon en kokos, waterijsjes van bosaardbeien. Apple heeft een doosje Dodo-ikire bij. Lu en Hope zijn samen aan het ravotten in het gras. John is druk aan het praten met Arwe en Elisa. En plots komen nog enkele mensen aangestapt. Het zijn Daniel en Jonas met hun instrumenten. Ze installeren zich samen met Arwe onder de boom en beginnen dansmuziek te spelen. De sfeer is vrolijk, zelfs Bart waagt een paar voorzichtige danspasjes met Britt. Dat er op dit moment geen stroom of internet is deert ons niet in het minste. Je zou haast gaan denken dat we in een vredevolle veilige wereld leven.