DEEL III. mijn puberjaren

(Lees hier de start van het verhaal. Klik hier voor het personenregister)

III.I. in de droomkwekerij

Ik sla een paar jaar over. Een periode van drie jaar zonder wereldschokkende zaken, behalve de inéénstorting van een deel van de drieklovendam. Op zich al opmerkelijk. Vanaf hier heb ik een extra bron om uit te putten; mijn eigen dagboek. Ik ben ermee gestart op mijn twaalfde verjaardag. Af en toe staan er herinneringen in die een plaatsje verdienen in deze autobiografie. De besprekingen die ik maakte van jongens en meisjes die ik leuk vond ga ik niet delen. Naar goede oude gewoonte baseer ik me verder op de verhalen die ik kreeg van de hoofdrolspelers en stukken die ik haal uit het archief van Bart.

Dinsdag 19 oktober 2038 – 399,9 ppm

Ik zit op de grond in de huiskamer van Bart. Op mijn vertrouwde plekje tussen stapels kranten en tijdschriften. Na mijn geslaagd schoolwerkje over ’vroeger’ ben ik blijven langsgaan bij de bekende geschiedenisleraar. Ik ben nu dertien, mijn stem slaat af en toe over en laat al iets vermoeden van een stevige bas. Mijn oudste zus Bloem is net het huis uit, Kribbe is een jaar op uitwisseling naar Aarhus. Zowel mijn papa als mijn mama werken hard. Ik heb tijd, Bart heeft tijd. Meestal luister ik ademloos naar zijn uitgebreide verhalen. Hij heeft meer en meer last bij het ademen en spreken, maar geen moeite lijkt hem te veel. ‘Ik weet nog goed hoe er in de winter van 2024 grote betogingen waren tegen het Europese verbod op de sneeuwkanonnen. Omdat het elk jaar minder sneeuwde werden alsmaar meer van die kanonnen ingezet. Maar het energiegebruik daarvan zorgde voor nog meer CO₂ uitstoot.’ ‘En daarvoor kwamen de mensen op straat?’ zeg ik vol ongeloof. ‘Tja, voor heel wat mensen was het normaal om een paar keer per jaar naar de bergen te trekken. Zelfs al konden ze daar met eigen ogen de gevolgen van de klimaatverandering zien. Er was veel kwaadheid toen. Iedereen wist dat het zo niet verder kon, maar iedereen had duizend excuses om zelf niet te veranderen.’ ‘Ik heb trouwens een keer sneeuw gezien, ik was een jaar of tien, plots, ik denk dat het april was lag er op een ochtend tien centimeter sneeuw. Tegen de middag was die weer verdwenen, en dat was de eerste en laatste keer.’ ‘De kans dat er deze eeuw bij ons nog sneeuw valt is minder dan één procent. Tenzij nog iemand een kernoorlog ontketent.’ Bart pakt zijn witte theemok. ‘Jij ook nog wat?’

***

Het is vandaag de eerste werkdag van Mona in de Droomkwekerij van de Brugse Poort. Er zijn een tiental van deze buurtgestuurde centra in de stad. Burgers met een interessant idee kunnen er terecht voor ondersteuning en advies. Mona heeft na een kennismaking met de collega’s plaats genomen in de skybox.  Het is een gezellig ingerichte container in glas en hout boven op het gebouw. Haar eerste klant is een rijzige jongeman met een net iets te grote tweedjas. Hij heeft een roestbruin baardje, van ongeveer dezelfde kleur als zijn jas. ‘Kijk’ zegt hij tegen Mona, en hij laat een animatie op zijn rolltop zien. ‘Mijn project heet de Smartbak. Een groentebak op wielen die automatisch op zoek gaat naar het plekje waar de meeste zon is. Ideaal voor kleine tuinen. Je kan hem zo programmeren dat hij precies wél in de schaduw gaat staan als de zon te fel schijnt.’ Mona knikt zachtjes. Het lijkt haar wel veel technologie om wat wortelen te kweken. ‘Er is meer’ gaat Arnold verder ‘De ingebouwde sensoren voelen als het regent en zo kan de bak precies de juiste hoeveelheid water opvangen. Bij zware stortregens kan de Smartbak zichzelf in veiligheid brengen onder een afdak’. ‘Dat is wel interessant’ zegt Mona ‘want elk jaar gaat heel wat opbrengst verloren bij de stormen.’ Arnold komt nu nog meer op dreef. ‘Inderdaad, en het prototype dat ik nu wil bouwen werkt met een klassieke batterij, maar volgens mij moet het ook lukken met een batterij op aardappelzetmeel. Zo wordt deze groentebak volledig zelfvoorzienend. Je kan drie weken op vakantie en bij thuiskomst je groenten oogsten!’ ‘Daar zit iets in’ knikt Mona ‘al zijn er niet zoveel mensen meer die drie weken op vakantie gaan. Maar Anton, ik ga het ontwerp bekijken met de collega’s. We zullen een team specialisten samenstellen en dan kan je beginnen testen doen hier bij ons. Wat denk je?’. Anton krijgt een rood kleurtje van opwinding, hij is nu als het ware helemaal rood. ‘Super, ik ben heel blij, ik denk echt dat dit iets mooi kan worden.’ ‘Dat denk ik ook’ stelt Mona ‘Misschien moet je wel nog eens nadenken over een betere naam. Want alles met ‘smart’ erin doet denken aan de fake oplossingen die in het begin van deze eeuw zo populair waren’.  Met een handdruk en een glimlach neemt Mona afscheid van haar eerste bezoeker. Vandaag komt nog iemand langs met een vernieuwd model van een Chinese kruiwagen en een creatieveling met een idee voor wederkerige buurthulp voor hoogbejaarden. Mona stuurt een berichtje naar Apple; ‘super start op mijn nieuwe job, dit is echt iets voor mij!’. Ze neemt een flinke hap uit een appel die ze opvist uit de goed gevulde fruitschaal op tafel.

***

De burgerraad van Gent had het thema al meerdere keren besproken, vandaag moeten de maatregelen goedgekeurd worden. Een moeilijke beslissing om ervoor te zorgen dat mensen het ’s winters voldoende warm hebben en de luchtkwaliteit niet verder achteruitgaat. De burgercoöperatie Energent heeft de voorbije jaren gigantsiche inspanningen geleverd om huizen te isoleren. Het stedelijk warmtenet kan al warmte voorzien aan bijna een derde van de huishoudens. Het Ghentshit project levert biogas aan nog een derde. Toch zijn een pak gezinnen aangewezen op houtstook. De concentraties van zeer fijn stof en PAK’s (Polycyclische Aromatische Koolwaterstoffen) gaan bij koudedagen steevast boven de gezondheidsnormen. Een verbod van houtstook ligt op tafel, in combinatie met een reeks flankerende maatregelen.

Een voormalig militair slaagde er in een deal te sluiten met het Belgisch leger. Een konvooi bestelwagens en vrachtwagens kon de bijzondere vracht ophalen in Kleine Brogel. De Floraliën hal wordt tot de nok gevuld met dozen en dozen thermisch ondergoed. Ooit bedoeld voor de militairen in Irak maar dat bleek niet echt een goed idee. Vrijwilligersploegen gaan langs bij de huishoudens met houtkachels, te starten bij de woningen in Zeeuws-Volvo. De kachels worden gedemonteerd en vervangen door een thermisch warmtepaneel zodat alvast één ruimte behoorlijk kan verwarmd worden. Verder krijgen alle leden van het gezin drie setjes wollen ondergoed. Dat is alvast een eerste stap. Via een inventaris wordt in kaart gebracht welke publieke of semipublieke plekken op een verantwoorde manier verwarmd kunnen worden tijdens vorstdagen. Iedereen uit de buurt kan zich daar gaan verwarmen. Natuurlijk is er hier en daar wat gemor, maar omdat zowat iedereen persoonlijk mensen kent met ademhalingsproblemen is het begrip doorgaans groot. De maatregelen zullen in die winter nauwelijks toegepast moeten worden. De gemiddelde temperatuur tijdens de hele seizoen is 6,9 graden (bijna het dubbelde van de periode voor de VMM). Er zijn maar drie vorstnachten en een luttele vorstdag. De enkelingen die nog hopen op een elfstedentocht kunnen weer een jaartje dromen.

***

Op Mauna Loa wordt die nacht een flesje gekraakt. Het is geleden van januari 2015 dat de CO₂ concentraties nog eens onder de vierhonderd ppm doken. Gelukkig maar, want de vorige keer dat het niveau boven de vierhonderd ppm kwam is 3,3 miljoen jaar geleden. Toen was de wereld bijna drie graden warmer. De dalende tendens blijft aanhouden, al is het te traag om een gemiddelde opwarming van drie graden voor het einde van de eeuw te vermijden. Heel wat landen en regio’s doen verwoedde inspanningen om de uitstoot te beperken, maar er is geen gecoördineerde actie. Op een aantal plekken – vaak haaienregimes – worden nog steeds kolen gebruikt. Het Noord-Amerikaanse continent spant de kroon met het gebruik van schaliegas en teerveldolie. Zodra de Demeter pandemie was bedwongen schoot het vliegverkeer daar weer de lucht in. China is ondertussen het verst gevorderd in de omschakeling naar groene energie. Niet direct uit bezorgdheid voor het klimaat maar omdat de stabiliteit van de communistische partij onder druk kwam te staan door het massaal volksprotest tegen smog en fijn stof. De Russische federatie blijft wel geloven in een fossiele economie. Er zit behoorlijk wat olie en gas in de Russische bodem. De ontginning van de Arctische olievelden verloopt moeizaam maar is wel opgestart. Dat studies aangeven dat een algemene temperatuurstijging een goede zaak zou zijn voor de landbouw in Siberië zal niet vreemd zijn aan de politieke keuzes van de Federatie. Op die manier blijft het dweilen met de kraan open. Niemand weet hoe deze versnipperde wereld kan samenwerken om een fatale afloop te vermijden. Maar het zal niet voldoende zijn te gokken op een nog sterker absoberende dweil.