Beste Geert Noels,


Beste Geert,

Op de kusttram vond ik gisteren een exemplaar van de Zondag, met daarin je interview met als titel ‘Politici erkennen het probleem niet’.  Ik heb het met veel interesse gelezen, net zoals ik jaren geleden je boek Econoshock heb doorgenomen. We hebben enkele keren met elkaar kunnen praten, en ik herinner me je oprechte bezorgdheid over de ecologische problemen en je eigen sobere levensstijl.

geertnoelsWat je analyse in het interview betreft kan ik je grotendeels volgen. Je stelt terecht dat er geen lessen zijn getrokken uit de financiële crisis, dat de problemen niet zijn aangepakt en er onvermijdelijk nieuwe schokken zullen komen. Ook je analyse dat de komende generaties het slachtoffer worden van onze hoge schuldenberg klopt, en wellicht onderschat je hier de gigantische ecologische rekening die dezelfde generaties ook zullen voorgeschoteld krijgen.  Je oproep voor solidariteit over de generaties kan ik alleen maar onderschrijven. Ik zou er wel graag solidariteit met huidige generaties in andere delen van de wereld aan toevoegen.

Alleen bij de mogelijke oplossingen die je formuleert heb ik een aantal vragen.  Je wil de manier waarop we onze solidariteit organiseren in vraag stellen, maar ik kan er niet uit opmaken of je voor meer of minder solidariteit wil gaan.  Je klaagt dat je als ‘technocraat’ niet ernstig wordt genomen, en dat de debatten zo politiek zijn geladen, dat feiten gekleurd worden weergegeven. “Wij, de technocraten, staan daar voor de show. Niemand luistert” al vind ik persoonlijk dat de media flink wat aandacht geven aan de mening van economen.

Maar, stel je op het einde, voor mij draait het alleen om de echte feiten. Dan vraag ik me natuurlijk af wat de echte feiten zijn. Want economie is geen exacte wetenschap en helemaal niet waardenvrij. Zijn de beurscijfers en de ratingbureau’s  ‘de waarheid’ waar we ons moeten naar schikken? Is het BNP de beste meetlat om te zien hoe we met onze samenleving evolueren? Worden groeicijfers nu al te niet veel als zaligmakend beschouwd? Of bedoel je met de waarheid de toenemende werkeloosheidscijfers (ondanks stijging van de beurs), de toename van het aantal mensen op of onder de armoede grens?  Of is de waarheid dat we de grens van de 2 graden opwarming niet meer kunnen vermijden?

Je stuk klaagt terecht een aantal zaken aan, maar is vaag over mogelijke oplossingen. Je wekt de indruk dat het beter zou zijn het te laten oplossen door technocraten. Daar heb ik wel wat moeite mee, want de vraag hoe we onze samenleving willen inrichten, hoe we de solidariteit organiseren is toch bij uitstek een maatschappelijke, een politieke vraag. Misschien is zelfs een omgekeerde beweging nodig, en moeten we een breed debat over economie opzetten in plaats van slaafs de IMF recepten te blijven volgen.

Je leest het Geert, ik ben een beetje in de war door je stuk. Wie weet kunnen we het daar ooit nog samen even over hebben. Mocht je ondertussen tijd vinden, dan zou ik in elk geval dit schitterende boek van Tomáš Sedláček aanraden.

34 reacties op ‘Beste Geert Noels,

  1. Beste Lowimpactman,

    Je bent in de war, en zijn we dat niet allemaal ?

    Want niet iedereen deelt om te beginnen dezelfde analyse. Wij doen dat wel, en dat maakt het makkelijker om dan samen te zitten en na te denken over de oplossingen.

    Het is alsof we op reis zouden gaan, en het tenminste eens zijn over de richting: noord of zuid. Dan kunnen we discussiëren over het ideale vervoermiddel, de tijd die we ervoor zullen besteden, en hoe we dat gaan betalen. De meesten delen de analyse niet, en daarom weten ze ook niet in welke richting te gaan.

    Het interview in de “Zondag” was een pagina groot. Dat is veel, maar uiteraard te kort om al jouw vragen te beantwoorden.

    ALs ik zeg dat er niet geluisterd wordt, dan gaat het niet zozeer over de media. Maar zoals je weet, betekent dat nog niet dat het ook bij het beleid doordringt. Dat weet jij maar al te goed, want in de klimaatproblematiek wordt veel ruimte in de media gegeven aan de visies, maar ze worden jammer genoeg niet zo snel tot urgentie in het beleid omgezet.

    Mijn bezorgdheid over solidariteit mag je niet willen verkeerd lezen: solidariteit op tijdstip 0 en tussen plaatsen en zelfs continenten is goed geëvolueerd in de afgelopen decennia. Maar solidariteit tussen de generaties over vergijzing of vervuiling (en zoveel andere dingen zoals schulden, ontginning van grondstoffen etc) lukt niet.

    Ik heb niet gezegd dat technocraten de macht moeten hebben, volgens mij lees ik dat verkeerd in jouw stukje, of heb jij het in mijne verkeerd gelezen. Ik heb altijd gezegd dat technocraten ten dienste moeten staan van het beleid. Ik heb dat in het verleden een aantal keren (pro bono) gedaan, en dat bleek telkens voor de façade te zijn. Dat zal me niet tegenhouden om het nog eens te doen, maar vergeef me dat mijn verwachtingen niet hooggespannen zijn.

    Ik geloof meer in verandering van onderuit, “grassroot” zegt men soms. Mensen die verandering doorvoeren in hun levensstijl en daarmee anderen inspireren. Zoals jij dus. Herinner je het liedje van John Lennon “Imagine”, als iedereen mee droomt, dan wordt het al vlug iets wat niet meer kan tegengehouden worden. De technocraten hebben het duwvaartkanaal niet tegengehouden, wel de Groene Fietsers hé.

    Nergens zal ik ook beweren dat je klakkeloos alles moet aanvaarden van IMF, OESO of Wereldbank en weet ik nog welke organisatie. Maar de cijfers zijn er voor ons allen om te bekijken: opwarming, schulden, CO2 vervuiling (of andere): die cijfers kan je evenwichtig en toch nauwkeurig interpreteren.

    Zoals je weet ben ik geen aanhanger van de eindeloze groei, maar ik geloof ook niet in stilstand. Oplossingen voor ziekte, klimaat en sociale problemen of welvaartsziekten zijn de bronnen van toekomstige groei. Die zal minder spectaculair zijn in cijfers dan in het verleden, maar zoveel rijker aan kwaliteit.

    Beste lowimpactman, het is lang geleden dat we elkaar spraken. Je weet dat je dingen verkeerd kan interpreteren als je de mens niet voor je ziet, maar alleen de neerslag van een gesprek op een A4-tje.

    De aanzet is gegeven voor een nieuw gesprek. Doe het zonder vooroordeel, en het zal even verrijkend zijn voor ons beiden dan in het verleden.

    Beste groeten,

    Geert

    Like

    1. Beste Lowimpactman,
      Wij menen een revolutionair nieuw concept bedacht te hebben voor de financiele en socio-economische wereld (en dus ook ecologische wereld). De tekst bedraagt een 80-tal bladzijden. Op welke wijze kan dit doorgemaild worden voor jullie evaluatie.
      Beste Groeten,
      Bart Crevits

      Like

  2. Beste Geert,

    Bedankt voor je snelle en genuanceerde antwoord, het klopt dat de neerslag van een gesprek in een krant eerder ééndimensionaal kan zijn. Ik hoop dat er snel een gelegenheid komt om dit samen wat uit te diepen.

    Steven

    Like

  3. Laten we een kat een kat noemen: Geert Noels is geen voorstander van de steady state economy, van (drastische) herverdeling (oa van kapitaal en andere productiemiddelen), van meer staat en een sterke overheid. Tot nader order is Low Impact Man wel een pleitbezorger voor groeistop, meer overheid/staat, herverdeling, en een andere dan kapitalistische economie. Geert Noels gaat o.a. uit van een technologisch optimisme, gecombineerd met de (verdere) ‘vermarkting’ van publieke dienstverlening (als groeipool voor het BNP).
    Ik wil een oproep doen aan Geert om te durven benoemen wat een immens belang het kapitaal heeft (en hoe ze beweegt en onder welke voorwaarden) voor de mogelijke veranderingen. Dus ook hoezeer net dat de veranderingen tegenhoudt. En uitleggen wat we moeten doen om dat kapitaal te doen bewegen in de juiste richting. Want ‘afpakken’ (ook legaal via belasting), dat is tegen de logica van zgn. ‘vrije markt’. Geert Noels gelooft in de ‘meritocratie’. Tja, en wat doen we dan met al diegenen die te dom , te kansarm, te anders, te gehandicapt zijn om ‘merites’ op te bouwen? Daar moeten we -als humanistisch en verlichte mensen- toch solidair mee zijn? Of niet?
    Ik neem als ondernemer ook deel aan het ‘marktgebeuren’ en zie elke dag hoe moeilijk het is om een ‘level playing field’ te organiseren. Tuurlijk wil ik marktaandeel veroveren, maar niet tot elke prijs en tegen om het even welke kost. Net daarom hebben we niet minder maar meer overheid nodig, niet meer maar minder groei, naar een verschuiving van de (consumptie) markten in de richting van minder consumeren voor een duurdere prijs met meer internalisering van kosten. Dat betekent ook minder importeren (en dus ook minder moeten exporteren), meer lokale economische veerkracht, meer spreiding van het eigenaarschap van de productiemiddelen (maar dus niet een staatseconomie), meer niet delocaliseerbare jobs, meer services en deeleconomie met minder goederen, meer lokale en kwalitatieve goederen, terug (levens)lange relaties tussen producent, product en consument…En ‘slow money’ natuurlijk: geld dat ter beschikking gesteld van ondernemers gedurende lange tijd voor een beperkte vergoeding (die niet vele malen groter is dan de vergoeding voor de eenheid arbeid). Waarbij de meerwaarde niet telkens wordt afgeroomd ten voordele van vermogensopbouw, maar terug vloeit binnen de organisatie naar haar doelstellingen, zowel economisch, sociaal als ecologisch… En dat betekent dus een beperking van de loonspanning (of het nu gini is of iets anders). Maar … niemand wil verliezen, verminderen, versoberen… Want dat wordt negatief ervaren. Terwijl we natuurlijk gaan verliezen en zien teloor gaan, dat we moeten verminderen , rantsoeneren, etc. En als je dan verliest, doe dat dan vrijwillig, doe dat met stijl en kies uw verlies voor het je overkomt. Dat is een positieve benadering van ‘minder’ .
    We kunnen niet meer met ‘neen’ , ‘falen’ of ‘genoeg’ omgaan omdat we met zijn allen decennia lang in een bad van ‘meer, alles is mogelijk en de groei is oneindig’ hebben gelegen… En het is niet omdat we in een fout systeem zitten dat we het ondertussen niet goed moeten beheren 😉

    Like

  4. @Lucie: lange vraag, die ik niet in detail kan beantwoorden.

    Maar ik heb me al de vraag gesteld: wat heeft het meeste voor het milieu gedaan: de Kyoto (ea.) akkoorden of de hoge olieprijs?

    Als je dat goed zou kunnen beantwoorden dan ben je al een stuk op weg.

    Met andere woorden: staatsinterventionisme heeft zijn limieten. De mens is de mens: wil vrijheid, en jawel, hij wil worden beloond voor zijn inspanningen (geld, schouderklopje, respect, of iets anders, een standbeeld of zo). Dat heeft de geschiedenis ons geleerd.

    Ik denk dus dat de markt van CO2-heffingen een heel goede aanzet was. Zet een prjs op vervuiling, en dan worden er ook investeringen gedaan om die prijs te ontwijken of oplossingen te zoeken (inclusief lokale productie).

    To be continued…

    Geert

    Like

    1. Geert, nog even een deeltje van het antwoord op uw dilemma: staat (wetgeving) of markt (prijs van kost en opbrengst vervolledigen door internalisering van kosten). De huidige vormen van marktwerking in Europa bestaan maar bij de gratie van grove subsidiëring en andere bijsturingen van de marktspelers voor zowat alle basisbehoeften. Daardoor vertegenwoordigt de prijs van een goed of dienst zelden of nooit de reële kosten, inclusief de sociale en de ecologische kost. Dat heeft dan weer voor gevolg dat het ‘plebs’ in haar imitatie gedrag , met een beperkt budget datgene wil doen wat iemand met een dubbel budget doet. Zo vieren de ‘me too’ producten en diensten hoogtij. Een kenmerk is van de prijsvorming ervan is dat de kosten sterk worden geëxternaliseerd. Het is dus het volk dat elkaar massaal (en globaal) elkaar (quasi genadeloos) uitbuit. Want iedereen wil wel een goed loon, maar vervolgens niet betalen voor de arbeid van ‘die ander’ door middel van de juiste prijs voor product of dienst. Er is dus een bijzondere taak weggelegd voor de duurzame ondernemers (waartoe ik mezelf reken) om de betalingsbereidheid in de markt fors te verhogen. Dat betekent ook dat de concurrentie niet zozeer uit andere duurzame producten en diensten bestaat (zelfs in een zelfde sector), maar uit een reeks producten en diensten waar die kosten niet verrekend worden. De overheid heeft dus als taak haar subsidie beleid te veranderen, om zodoende de ‘onduurzaamheid’ financieel zichtbaar te maken, en de duurzaamheid ‘betaalbaar’ te maken. Ergens in het midden, tussen verhoogde betalingsbereidheid bij de eindgebruiker en de subsidiëring van de realisatie van maatschappelijke doelen door ondernemingen, ligt een optimum. Daar ligt het punt waarop duurzame winst ontstaat. Niet alleen winst uit duurzame processen, maar ook blijvend en groeiend marktaandeel in een -in totaliteit- krimpende markt. Of anders gezegd: we zullen het volk leren minder te consumeren, kwalitatief en duurzamer te consumeren en aan de ‘juiste’ prijs te consumeren. Waarbij de duurzame ondernemers de opdracht hebben naast welvaart, vooral welzijn te produceren. Ik weet het, het is een non-tangible, maar oh zo belangrijk in het overleven van wat ik toch de Europese beschavingsgedachte zou durven noemen. Of hoe belangrijk het is de ethiek terug binnen te brengen in het economisch denken en de economische praktijk (zie: Tomas Sedlacek).

      Like

  5. Woensdag aanstaande op Canvas “DocView: Econoshock 2.0”
    Zoektocht van journalist Michaël Van Droogenbroeck naar de wortels, de gevolgen en de mogelijke oplossingen van de huidige financiële wereldcrisis. In deze eerste aflevering bekijkt Michaël Van Droogenbroeck twee van de zes schokken die onze economie op dit moment dooreen schudden: de financiële schok en de ICT schok. De financiële schok begon precies vijf jaar geleden toen de huizenbubbel in de Verenigde Staten barstte. Dit zorgde voor een dramatisch sneeuwbaleffect, de kredietcrisis leidde tot de bankencrisis en die droeg dan weer bij tot de landen- en eurocrisis. Michaël onderzoekt hoe het zover kon komen. De tweede schok is de ICT schok. Informatie- en communicatietechnologie heeft een sterke impact op alle economische processen en sectoren. Michaël praat met experts en bekijkt enkele boeiende voorbeelden van de nieuwe economie die duidelijk maken hoe de technologische revolutie ons leven veranderde en zal blijven veranderen.

    Like

  6. Sommigen kappen tonnen geraffineerde suiker in ons voedsel en maken miljarden euro’s winst : mensen ziek maken om geld te verdienen. De pharmaceutische sector verdient dan weer miljarden aan diabetici, mensen met hartklachten … Alle winst wordt geprivatiseerd. Alle rotzooi is voor de overheid. Het is maar één van de vele, vele voorbeelden. Wanneer gaan technocraten dàt eens aanklagen ?

    Like

  7. @Geert, ik pleit niet voor een staatseconomie noch voor een ‘vrije markt’ want die dichotomie is verouderd en simplistisch. Het kapitalisme loopt stuk op een aantal aannames die fout bleken te zijn. En de economie / economische wetenschap is nooit waardevrij.
    Mijn antwoord is een ‘derde’ weg, gebaseerd op enerzijds bottom up initiatieven van burgers en gemeenschappen en daarmee dus een marktwerking (met een groot voluntarisme) en anderzijds een voldoende sterke overheid, aan het stuur van het maatschappelijk verkeer, die zowel voorwaarden schept, grenzen aangeeft als controleert en straft. Er is niet een onzichtbare hand, en eigenbelang rijmt slechts zeer beperkt op algemeen belang, vooral voor de ‘een-dimensionale’ mens. En de mens is niet oneindig in groei en ontwikkeling. Dus ook niet oneindig inpasbaar in een economische context. Dus moet de context zich aanpassen, niet de mens. En juist de aanname van groei en efficiëntie maakt het systeem niet veerkrachtig genoeg om zich aan te passen. Daarom ook de patstelling op de arbeidsmarkt. Ik pleit dus voor een marktwerking maar niet op basis van de aannames van neo-liberale school en niet volgens een kapitalistische logica waarin vermogensopbouw een belangrijker resultaat is dat inkomensverdeling. Het coöperatief model biedt perspectieven en ook de sociale economie zou een goed labo kunnen zijn… En zelfs zonder aan de geo-politieke context iets te kunnen wijzigen, kunnen we zeker werken aan meer lokale economische veerkracht en een omkering van de huidige middel-doelverhouding van onze huidige economische activiteiten.
    to be continued…

    Like

  8. Ik blijf een beetje op mijn honger zitten. Wat verstaat men concreet met herverdeling? Ik heb die vraag al eerder gesteld. Wil dat dan zeggen dat mensen aan een plafond komen qua arbeid? Gaan mensen dan nog wel geïnteresseerd zijn om uit te blinken, of verstompen we dan niet tot een maatschappij waar enkel het hoognodige wordt gedaan, binnen de regels die deze samenleving aangeeft? En wat dan met de knappe koppen die met dingen komen die ons leven grondig veranderen?

    Gaat solidariteit niet in de weg staan van noeste arbeid en jezelf overtreffen, om het zelf beter te hebben?

    Zijn we als mensen geen individuele beestjes, die in de eerste plaats voor zichzelf opkomen? En is daar iets mis mee? Mag ik bijvoorbeeld niet extra hard werken en meer uren kloppen om zo meer te verdienen?

    Like

      1. Gaat een loonplafond niet automatisch een arbeidsplafond geven? We moeten maar kijken naar de voormalige USSR, om te zien dat loonplafond automatisch zorgt voor een arbeidsplafond.

        Ik wil ook wel solidair zijn, maar zijn er nu niet teveel mechanismen die profitariaat in de hand werken? Hoe vinden we de juiste balans?

        Like

      2. Enkel als je er vanuit gaat dat loon de enige goede motivator is om mensen te doen werken is een loonplafond ook een arbeidsplafond. Dus het antwoord daarop is neen en dat kan o.a. ondersteund worden door het filmpje waar ik naar verwees.

        Een systeem met een loonplafond hoeft ook helemaal niet gelijk te staan met een systeem zoals in de USSR (vals dilemma!).

        Like

      3. Ik ga niet volledig mee met de video. In de video wordt er gesproken dat de motivatie van geld er niet voor zorgt dat er betere prestaties zijn. Dat wil ik best geloven en trek ik niet in twijfel.
        Waar ik wel aan twijfel is dat mensen bereid zijn om de arbeid te leveren als ze de beloning niet krijgen, los van de resultaten.
        Ik geef nascholingen en doe dat met plezier. Maar als ik stad en land moet afreizen om leerkrachten te motiveren en daar staat niks tegenover… wel, laat het me dan als volgt zeggen … geef mijn portie dan maar aan “den hond”.
        Ik heb in het verleden heel wat vrijwilligerswerk gedaan, maar profitariaat komt dan gauw om de hoek kijken. Als daar een vergoeding tegenover staat, dan zal men ook vanuit de andere zijde daar anders tegenaan kijken.

        De discussie over de USSR is zeker geen vals dilemma. In het verleden ben ik verschillende keren in het oostblok geweest toen de muur er nog stond, en je zag daar ook eenzelfde probleem zich aftekenen. Mensen kregen hun levensmiddelen, loon, brandstofbonnen etc van de staat, en het maakte niet uit of je kon uitblinken of niet. En door gebrek aan motivatie zag je dat de mensen verstompten en helemaal niet geneigd waren om iets extra te doen of zich in te spannen. Waarom zou een arbeider in een hotel de hotelgasten een luisterend oor geven als het voor het loonbriefje toch niks uitmaakt. En dat is wat ik daar dagelijks heb ondervonden, op al mijn reizen. De mensen waren vriendelijk op straat, maar vriendelijk en behulpzaam in hun ambt, da’s wat anders!

        Mijn vrees is dat mensen hun beloning afnemen gelijk zal staan met het feit dat mensen niet meer bereid zullen zijn iets “extra” te doen.
        En dan is mijn vraag, als we in een maatschappij terecht komen waar enkel nog het uiterste minimum geldt, wat valt er dan nog te herverdelen?

        Ik kan me trouwens niet van het gevoel ontdoen dat kritiek op hoge lonen voor een stuk zijn ingegeven door jaloezie. En het feit dat jaloezie bestaat, bewijst het bestaan van instellingen als LOTTO, waar mensen hopen op hetzelfde hoge bedrag als wat directieleden krijgen. Herverdeling wordt altijd geroepen door de “have-not’s”

        Like

      4. Niemand heeft gezegd of zelf gesuggereerd dat een vorm van ‘beloning’ niet belangrijk is of dat er geen financiële vergoeding mag staan tegenover arbeid. Ik snap echt niet waarom je dat wel suggereert, je vecht tegen stromannen en dat is nogal absurd.

        Wat mij betreft mag er dus best een verloning staan tegenover prestaties en mag deze verloning ook afhankelijk zijn van die prestaties. Maar er is een wereld van verschil tussen een billijke verloning en een buitensporige beloning die in veel gevallen niet eens prestatieafhankelijk is*. Waar die grens van billijkheid ligt is natuurlijk voor discussie vatbaar, maar ik kan met de beste wil van de wereld niet voorstellen dat het billijk is dat iemand op één jaar meer verdient dan veel hardwerkende mensen in heel hun leven verdienen.
        Ik geloof echt niet dat die groeiend loonongelijkheid en de exuberante lonen nodig zijn om competent personeel te vinden en in die video wordt netjes uitgelegd waarom hoge verloning niet tot betere prestaties leidt. Bovendien is er ondertussen ook al ruimschoots genoeg onderzoek gedaan dat aantoont dat een grote ongelijkheid een negatieve impact heeft op het maatschappelijke welzijn.
        *Er zijn talloze voorbeelden die aantonen dat die mensen die zeer hoge lonen krijgen in werkelijkheid vaak helemaal niet zo’n grote verantwoordelijkheid dragen. Ze worden beschermd met gouden parachutes, krijgen gouden handdrukken als ze moeten opstappen en worden zelden verantwoordelijk gesteld voor hun falen. (Mooi voorbeeld: http://www.knack.be/nieuws/belgie/herbenoeming-topman-financiele-waakhond-is-slag-in-het-gezicht/article-opinion-104577.html)

        Er zullen vast en zeker wel mensen zijn die klagen over die hoge lonen vanuit jaloezie. Maar het op die manier aanbrengen is een dooddoener waarmee men de criticasters het zwijgen wil opleggen. Ik hoor het zo vaak:
        – Je klaagt op overmatig autogebruik: ach, dat is gewoon omdat je jaloers bent op mijn luxewagen
        – Je klaagt over overmatig vliegtuiggebruik: ach, je bent gewoon jaloers op mijn verre reizen
        – Je klaagt over te hoge lonen: ach, je bent gewoon jaloers …
        In een discussie over aanvaardbaarheid van bepaalde lonen is mogelijke jaloezie helemaal niet relevant want dat heeft niets met de inhoudelijke waarde van argumenten te maken. En uiteindelijk zou het daar over moeten gaan. (M.a.w. iemand kan om de verkeerde redenen correcte argumenten geven en anderen kunnen om de juiste reden verkeerd argumenteren.)

        De zinloze opmerking dat enkel ‘have-not’s’ pareren tegen te hoge lonen is vergelijkbaar met de zinloze opmerking dat het natuurlijk enkel degene die zelf profiteren van die hoge lonen ze verdedigen. Deze twee opmerkingen misstaan niet in een toogdiscussie, maar zijn daarbuiten niet relevant. Bovendien zijn ze ook niet correct, want er zijn wel degelijk mensen met een ‘normaal loon’ die die hoge lonen verdedigen en mensen met een extreem hoog loon die zelf aangeven dat hun verloning absurd is. (Zo heeft Jannie Haek aangegeven dat voor hem die 290.000 euro minder mocht zijn en heeft hij aangegeven zijn ontslagvergoeding te zullen weigeren.)

        Je verhaal van de USSR is wel degelijk een vals dilemma. Niet om de reden dat je verhaal geheel onwaar zou zijn (daar gaat het niet om), wel om de reden dat je lijkt aan te geven dat een pleidooi voor meer herverdeling gelijk staat met een pleidooi voor een USSR-systeem. Het ene leidt natuurlijk niet tot het andere en er zijn talloze manieren van vergaande herverdeling en loonbeperking denkbaar zonder dat men in een USSR-systeem vervalt.
        Het aanbrengen van de USSR zou dus slecht relevant zijn als iemand had gepleit voor een vergelijkbaar systeem of als je zelf overtuigd zou zijn dat elke vorm van herverdeling en loonbeperking onvermijdelijk tot een USSR-systeem zou leiden. Maar ik kan me nauwelijks voorstellen dat je niet beter zou weten.
        Overigens staan ‘Oostblokkers’ over het algemeen niet bekend om hun vrolijkheid en vriendelijkheid. Maar als je naar Cuba was geweest, had je dan de vriendelijkheid en behulpzaamheid van de Cubanen (ook in hun ambt) dan ook aan het communisme gewijd of zou je er dan een andere verklaring voor geven? En hoe verklaar je het gegeven dat hun geneeskundige zorgen op zo’n hoog niveau staan? (En voor ik van slechte lezers onterechte verwijten krijg, ja ik ben wel degelijk heel kritisch over het Cubaanse regime.)

        Like

      5. Dat die supergrote lonen niet verantwoord zijn, dat is maar normaal. Maar ervaring leert dat maatregelen de superrijken buiten schot laten, en de hardwerkende mensen (en middenklasse) het gelach mag betalen. En dan heb ik geen zin in een herverdeling eerlijk gezegd. Dat 10% van de bevolking 90% heeft van de rijkdommen is een schande. Dat betwist ik zeker niet.
        De praktijk leert echter dat men het geld gaat halen waar men er snel aankan. Mensen mogen nu heffingen betalen op hun zonnepanelen, terwijl grote luxeauto’s zelfs gunstiger zullen worden behandeld in ons fiscaal regime.
        Maar het is logisch. Mensen die zonnepanelen plaatsen wonen niet in Monaco en ze hebben het aan hun broek, terwijl het grote geld (en de grote bedrijven) naar het buitenland vertrekken als ze het hier niet naar hun zin krijgen!
        De politieke klasse wordt trouwens omgekocht om grote vissen met rust te laten.
        Dus herverdeling, geen probleem, zolang men met zijn/haar poten van de middenklasse en de hardwerkende mensen afblijft.
        Is BTW trouwens niet in het leven geroepen om de niet-rijken te belasten? Want grote bedrijven betalen bijna geen vennootschapsbelasting, terwijl ze nog eens van alle aftrekposten hebben.
        In Nederland is trouwens de kinderbijslag fors omlaag. Waren ze dat hier in ons land ook niet van plan?

        Like

    1. Herverdeling heeft twee grote onderdelen. Ten eerste is het nodig dat individuen minder ‘naar zich toe trekken’ en dus ‘ter beschikking houden van anderen’. Dat gaat ook op voor verdienen, arbeid en loon en vervolgens ook voor wat men ermee doet. Als alle ‘sterke’ elementen op de arbeidsmarkt voortdurend bijklussen, dan blijft er te weinig arbeid over voor diegenen die niet aan de bak komen. Je kan immers in een economie met ecologische grenzen niet oneindig arbeid omzetten in ‘toegevoegde waarde’ en vermarkten. Het tweede onderdeel is het organiseren van de distributie van datgene dat ‘ter beschikking is’ over zoveel mogelijk deelnemers aan een gemeenschap (burgers dus, op alle niveau’s, van wijk tot wereld). Dat komt neer op wijziging van de organisaties, van de ‘regimes’ (term binnen transitiedenken), van systemen. Het eerste onderdeel kan je vertalen als ‘persoonlijke verantwoordelijkheid tot verminderen’ en het tweede onderdeel kan je vertalen als ‘politieke, maatschappelijke en economische strijd voor herverdeling’.
      Verder is er de evolutie van de arbeidsethos: van extrinsieke naar intrinsieke dwang. Men heeft het ‘moeten’ van arbeid (als deugd) verinnerlijkt. En men heeft een nogal nauwe (economische, normatieve) definitie van wat ‘arbeid’ is. Er wordt veel meer arbeid verricht dan men ‘meetbaar acht’ én arbeid wordt ook verricht vanuit een intrinsieke motivatie en dus vrijwillig. Actief burgerschap en vrijwilligerswerk is nog nooit zo belangrijk geweest in aanvulling van betaalde arbeid om de ‘gaten in het systeem dicht te rijden’ en de maatschappelijke dienstverlening ‘betaalbaar te houden’.
      Maar!!! Als je maar genoeg afwijzing krijgt van de arbeidsmarkt (of van de maatschappij), dan ga je (als overlevingsstrategie, vanuit een diepe kwetsuur) die arbeidsmarkt (en soms ook de m’ij) afwijzen. Dat is zo. En dat gaan we niet oplossen met vorming, onderwijs en levenslang leren. Want er is een grens aan de maakbaarheid van de mens. Daarom is herverdeling van arbeid, inclusief een nieuw soort arbeidsdeling, noodzakelijk. En dus ook een herverdeling van inkomen. En een herverdeling door het verschil tussen de vergoeding voor eenheid kapitaal en eenheid arbeid (en dus een betere verhouding tussen inkomen uit kapitaal / vermogensopbouw en inkomen uit arbeid). Dus niet zozeer het inkomen laten stijgen als een anti-kapitalistische strategie, maar een bedrijfsstructuur en cultuur die op een transparante manier de meerwaarde toewijst aan arbeid en kapitaal…

      Like

      1. Het feit dat mensen bijklussen, heeft ook te maken met het feit dat ze de juiste competenties hebben, en anderen misschien niet. Nascholingen die ik geef zijn er gekomen omdat ze mij daarvoor gecontacteerd hebben en geen andere geschikte kandidaten vonden of wel geschikte mensen, maar die er … rarara … de arbeid niet gingen insteken…
        Het idee dat de overijverige werknemer het werk afsnoept van de werkloze is volgens mij een verkeerde discussie.
        Er zijn veel werklozen zonder noemenswaardige competenties, en je kunt die dan moeilijk een bepaalde job laten uitvoeren. Maar heel wat mensen, zelfs diegenen zonder competenties, trekken dan ook hun neus op voor de “mindere” jobs en profiteren liever van het systeem.
        Een prachtig voorbeeld daarvan in de vleesindustrie in Duitsland, waar buitenlanders de vuile jobjes mogen opknappen, terwijl er Duitsers zijn die van een werkloosheidsuitkering leven. De motivatie om competenties te verwerven wordt hiermee teniet gedaan. Waarom zou een arbeider die van een uitkering leeft gaan werken voor slechts 200 euro extra in de maand? Er zijn genoeg voorbeelden uit het verleden. Dat men uitkeringen wil/gaat beperken in de tijd vind ik dan ook een goede zaak en een prima motivator om mensen wakker te schudden.

        Je kunt blijkbaar niet alle arbeid vermaakten, maar volgens alle kennis die we hebben over het menselijke handelen weten we dat het gevolg zal zijn dat er dan gewoon minder arbeid zal worden geleverd. En dat gaat de maatschappij schaden. Want er blijft dan altijd minder en minder over om te herverdelen.

        Ik begrijp zeker de filosofie die je hanteert, maar ik vrees dat de reactie van de mensen anders zal zijn als datgene wat je verwacht.

        Like

  9. Geachte Low Impact Man, beste Steven,
    Mijn achterban bestaat uit mensen die (bijna) nooit met het vliegtuig reisden, die sober leefden omdat het moest. Deze ecologisten uit de onderste lagen van de samenleving staan met verwondering te kijken naar grote ecologisten, zogenaamde technocratische economen die pleiten voor het nog verder verzwakken van de sociale zekerheid (de automatische stabilisatoren, noemen de heren het), die meer gelijkheid een gevaar vinden voor de economie, die de staat altijd een gevaar vinden en zeker het overheidsbeslag.
    Het altijd maar pleiten voor meer maakindustrie maakt het debat over de maakindustrie juist moeilijk.Meer maakindustrie zonder meer is een ecologisch probleem. Hierbij is het onderscheid tussen economische en technische levensduur van groot belang. Maakindustrie om de energietransitie door te voeren is meer dan te verdedigen, in eerste instantie ten behoeve van meer isolatie, ook in functie van hernieuwbare energie. Wie de schaliegas-revolutie in overweging neemt om de Antwerpse (petro-)chemie te redden zit niet op het juiste spoor. Al geef ik toe dat dit een keuze is, die niet economisch-technocratisch te legitimeren is, zoals bij de meeste kwesties van economische politiek. Belastingen in functie van onderwijs en gezondheidszorg voor iedereen is goed, meer overheidsinvesteringen in openbaar vervoer is goed. Belastingen op benzine is goed. Het beschikbaar inkomen om nog meer met het vliegtuig op reis te gaan is geen doel. Integendeel. Maar deelnemen aan onderwijs, sport, gezondheidszorg, cultuur … Dat zijn doelstellingen.,. De deregulering van de financiële sector was een grote dommigheid. De groei van de tewerkstelling in de financiële sector was geen goede ontwikkeling en los van de rationalisering ten gevolge van het internetbankieren zou die sector best nog meer afgebouwd worden. Té veel wordt de focus gelegd op geld verdienen met geld door allerlei handigheden en ingewikkelde constructies. Het debat rond die sector wordt nu té veel gevoerd in termen van: wie heeft het spel best gespeeld, maar het spel is verkeerd. Het verhaal over de komende generaties is fundamenteel verschillend wat de ecologische problematiek betreft en wat de financiële toekomst betreft. De verhouding tussen de mens en de aarde is een andere verhouding dan deze tussen mensen en groepen. Wat dit laatste betreft gaat het om de verhouding tussen rijk, minder rijk en minder arm en arm. Tussen mensen die niet de kinderen zijn van vermogende families en kinderen die geboren zijn in het milieu van renteniers. Laat ons toch zoeken naar zinvolle arbeid voor iedereen en voor mijn part kan daar ook activering bij zijn, maar denk niet dat daar geen grenzen aan zijn. Aan alles zijn er grenzen: aan de staat, aan de gemeenschappen en aan de markt. Maar als de markt betekent dat concerns de vrijheid moeten hebben dan pas ik. Moest de Amerikaanse staten Europese belastingen geheven hebben op de benzineverslaving van de Amerikanen dan had Kyoto misschien een grotere vlucht genomen. Moest het VW concern minder invloed hebben op de Berlijnse Republiek dan stonden we al verder met Europese ecologische normen ten aanzien van de auto-industrie;
    Om mekaar niet verkeerd te verstaan: een sobere levensstijl is noodzaak. Ik heb in mijn leven al éénmaal het vliegtuig genomen voor een reis met vrienden naar Berlijn, maar ik hou wel van de Thalys om tentoonstellingen in ¨Parijs te bezoeken. Mer de auto rijden vond ik niet plezant, vandaar mijn voorliefde voor de trein en de tram.
    Dat laatste moest er even bij, na het korte gesprek na de Gentse Feesten-debatten…

    Like

    1. Beste Paul,

      Bedankt dat je de moeite neemt hier nog wat zinnige ideeën te delen. Eigenlijk ben ik het helemaal met je eens, omdat ik geloof dat de ecologische crisis en sociale kloof samen moeten aangepakt worden. Ik weet niet precies wat je mening hierover is, maar ik vind dat we niet langer moeten pleiten voor koopkrachtverhoging, wel voor koopkrachtverdeling.
      Hopelijk kunnen we ons gesprek bij een of andere gelegenheid nog verderzetten,

      met vriendelijke groeten

      Steven

      Like

  10. Beste Groenhuis,
    Het is deel van mijn ‘vak’ om menselijk gedrag te ontleden en te begrijpen. Het gaat dan niet over één of andere anekdotiek, maar menselijke mechanismes die vrij universeel zijn. Bovendien moeten we uitgaan van een ‘gewenst’ gedrag en niet van een bestaand gedrag (wat dat gedrag ook is).
    We weten dat geld zeker niet de enige motivator is, maar dat een minimum inkomen (en de vaardigheden om dat te hanteren) de absolute voorwaarde is voor enige levenskwaliteit, inclusief het kunnen en willen maken van keuzes. Zowel het gebrek aan financiële middelen, als het gebrek aan ‘levensvaardigheden’ geven aan hoezeer mensen kansarm zijn. Het is dus onmogelijk om om het even welke arbeid aan hen te geven, daarom pleit ik voor een andere arbeidsdeling, gebaseerd op wat mensen wel kunnen. Jouw ‘bijklusssen’ is op hetzelfde niveau als jouw job (zelfde onderwerp), maar heel veel mensen klussen bij in de horeca bijvoorbeeld (veel leerkrachten ook), en die jobs zijn echt niet voor hen bedoeld. Dus als ze wat meer ‘overlaten’ voor een ander, kan die ander ook aan de bak komen.
    Niet iedereen is trouwens geschikt voor de (huidige) arbeidsmarkt, en dat hebben we te respecteren. Of mogen zij geen menswaardig bestaan hebben? Het is niet zo dat mensen niet willen werken voor 200 euro meer, maar ongelofelijk veel faalangst hebben als ze een tijdje buiten de arbeidsmarkt hebben gestaan. En als je veel afwijzing hebt ervaren , ga je ook snel afwijzen (als ‘coping strategie). Terwijl, als de randvoorwaarden vervuld zijn, mensen wel graag gaan werken en daar ook identiteit uit halen. De druk om altijd ‘meer te worden’ en ‘meer te hebben’ is een grote valkuil voor iedereen met de beperking of kansarmoede want de kloof tussen kunnen, willen, moeten en mogen wordt steeds groter. Innerlijk worden die mensen gevierendeeld.
    We hebben lang geloofd dat automatisering en dus minder arbeid meer vrije tijd en vrijheid zou opleveren (Keynes), maar niets is minder waar. Daarom is het nodig de arbeid die er wel nog is, beter te verdelen over de mensen (volgens hun talenten).
    Maar ook het verband tussen inkomen en arbeid te herbekijken. Er is namelijk heel wat (maatschappelijk nuttige) arbeid die niet ‘verkocht’ kan worden, maar wel gebeurt (of zou moeten gebeuren). Dus is er nood aan een ‘derde betaler’, dat is vaak de overheid (of een sponsor of mecenas). Zo kan het zijn dat ik inkomen haal uit een bepaalde bron (niet gelinkt aan arbeid) maar wel gratis maatschappelijk nuttig werk doe. En dat ik op andere momenten toch ook betaalde arbeid (dus verband tss inkomen en arbeid) verricht.
    Het gaat mij overigens niet over ‘afsnoepen van jobs’ maar over nieuwe arbeidsdeling binnen jobs. Een aantal deeltaken van een leraar kunnen zeker ook door niet-leraars worden gedaan. En toch zouden die mensen (laaggeschoold of midden geschoold) deel kunnen uitmaken van de ‘onderwijzende gemeenschap’. Er zou meer diversiteit zijn in het personeelsbestand van een school en meer soorten kennis (en wijsheid) kunnen worden ingebracht.
    Nogmaals, ecologische zelfredzaamheid is prima, maar mag (wat mij betreft) niet vervallen in (groeps-)egoïsme. Dus moeten we de veerkracht van de lokale gemeenschap verhogen, zodat we ook de sociale dimensie toevoegen aan ‘onze duurzaamheid’.
    met vriendelijke groet
    Lucie

    Like

    1. Ik stel me vragen bij je redenering. Waarom klussen kansarmen niet bij in de horeca? Is het echt omdat leerkrachten (of anderen werkwilligen) de job invullen, of gewoon omdat er groepen mensen zijn die niet werkwillig zijn?

      Ik sta lijnrecht tegenover het idee dat werkonwilligheid moet geaccepteerd worden. Iedereen kan iets betekenen voor onze samenleving, hoe klein dat ook is. Er zijn mensen nodig voor de huisvuilophaling, het snoeien van bermen, het schoon houden van de stad, … Er worden ook heel wat initiatieven genomen om mensen zulke jobs te geven. Als men aangeeft dat dit niet gebeurt, dan geloof ik dat niet en ik zie ook dagelijks andere dingen.

      Neem bijvoorbeeld de stadswachten. Deze mensen vervullen een heel nuttige functie, al is het maar om het algemene veiligheidsgevoel te verhogen. Maar deze mensen hebben niet de vaardigheden of statuten van politie etc. Toch zijn er mensen die ook dit niet wensen te doen.
      Het heeft inderdaad ook met opvoeding te maken en de achtergrond, alsook met studie. Toen ik destijds in VDAB extra opleidingen volgde, zag ik ook anderen die hun opleiding niet zo serieus namen. Want als ze hun opleiding tot een goed einde gingen brengen, waren ze ook verplicht om een passende job aan te nemen. En in plaats van liever een opleiding te volgen en te werken, voelden ze zich “beter” in hun lot van “beroepsdopper”. Deze mensen deden echt al het mogelijke om hun opleidingstraject te torpederen!

      Moeten we daar medelijden mee hebben??? Ik dacht het niet.

      Leefloon beperken in de tijd? Een groot voorstander van. Want zolang we niet de druk opvoeren, zullen er altijd zijn die denken dat de hele dag in de zetel liggen ook een alternatief is.
      En zolang misbruiken en profitariaat mogelijk is, moet men dat met alle mogelijke middelen bestrijden.

      “Niet iedereen is trouwens geschikt voor de (huidige) arbeidsmarkt, en dat hebben we te respecteren.” Niet akkoord. Iedereen heeft de plicht om zijn/haar steentje bij te dragen, hij klein dat ook is, zoals ik al eerder aangaf.

      “Of mogen zij geen menswaardig bestaan hebben?” IS het aan de maatschappij om mensen die vinden dat ze niet moeten deelnemen aan onze maatschappij en proberen hun steentje bij te dragen, te ondersteunen??? Ik dacht het ook niet. Ondersteuning moet er bijvoorbeeld zijn voor iemand die een job heeft en door brute tegenslag niet meer kan werken. Ik denk daarbij aan een arbeidsongeval, een sluiting (denk Ford Genk), … Maar deze mensen zitten soms met veel minder, terwijl ze het verdienen, omdat anderen moeten ondersteund worden. Waar is daar de rechtvaardigheid?

      Faalangst kan ook een factor zijn, maar laat ons eerlijk zijn, er bestaan heel wat begeleidingen om de mensen een traject te laten volgen, van opleiding, ondersteuning tot werkintake. Maar de mensen moeten wel WILLEN. En daar wringt het schoentje!

      Nog een voorbeeld. Via de dienstencheques komt er bij ons iemand poetsen. Dan mag je 100 keer zeggen hoe het moet, ze weet het altijd beter! Een baksteen is beter in aannemen van een opdracht. Niet fijn dus, en dan moet je niet verbaasd staan dat zo’n gedrag niet wordt getolereerd op de werkvloer. Bovendien hangt haar loon af van het aantal gepresteerde uren. Je zou dan denken dat ze zoveel mogelijk uren klopt om een fatsoenlijk loon te krijgen. Maar niks is minder waar. Ze komt als de wind uit de juiste richting komt! En dan is ze verbaasd dat ze op het einde van de maand een lager inkomen heeft dat ze niet rond komt. Want niet werken, lang in bed blijven liggen en verder wel een blitse computer gaan kopen.
      Toen ze kloeg dat ze geen boekentas kon kopen van 18 euro voor haar dochter, vroeg mijn vrouw hoeveel de sigaretten kosten die ze per dag erdoor jaagt. Blijkbaar kan ze door 3 dagen te stoppen met roken de boekentas van haar dochter betalen.
      Maar ach ja, ik ben het vergeten, die mensen moeten ook een menswaardig bestaan hebben, niet? Vreemd, want ik rook niet en ik vind anders wel dat ik een redelijk goed menswaardig bestaan heb!

      Armoede heeft altijd bestaan en zal blijven bestaan, omdat het zichzelf in stand houdt. En in plaats van altijd de schuld in de schoenen te schuiven van de werkende klasse, moeten armen in de eerste plaats eens kijken naar zichzelf en hun houding binnen de maatschappij. Ik vind het heel gratuit dat men werkende mensen met de vinger wijst en hen de schuld geeft dat ze werk afpakken.
      Er is werk GENOEG!!! Maar mensen moeten willen en bereid zijn om daar een inspanning voor de toen. En wie die inspanning niet wil leveren, dikke pech, daar heb ik niet langer medelijden mee. En noem me dan maar een arrogante egocentrische klootzak. I don’t Care!
      De krantenkoppen dat er duizenden vacatures voor ongeschoold werken niet raken ingevuld spreken boekdelen!

      http://trends.knack.be/economie/nieuws/beleid/vacatures-voor-ongeschoold-werk-raken-maar-niet-ingevuld/article-1194789623143.htm

      Like

      1. Nog een voorbeeld van die “voorbeeldige kansarmen”. We hadden zo iemand die in een huurhuis van ons woonde. Ze vond dat ze genoeg verdiende door halftime te gaan werken, want ze had ook een beetje tijd voor haarzelf nodig. Die tijd besteedde ze vooral met het bedelen bij de buren om vuilzakken, eten, enz. 5 minuten later ging ze naar de krantenwinkel een farde sigaretten halen en een stapel tijdschriften (jawel, een dikke stapel!!!). Daar had madam WEL geld voor zeker? Natuurlijk begon de ellende kort nadat ze ons huurwoning had betreden. Ze had door haar wangedrag nog slechts 15 euro op haar rekening staan op het begin van de maand . Huur betalen zat er natuurlijk niet meer in. Na lang aandringen wou ze instemmen met een betalingsplan, maar ook dat ging dus niet door.
        Toen begon ze te klagen van vochtige muren, wat natuurlijk flauwe kul was, want mijn vrouw had vroeger in dat huis gewoond en daar zijn nooit problemen rond geweest.
        Nadien heeft ze stopcontacten stukgeslagen en is ze naar de huisvesting van de gemeente gegaan om onze huurwoning onbewoonbaar te laten verklaren. Is natuurlijk niet gelukt.
        Na veel juridisch getrek en geduw hebben we ze eindelijk uit die woning gekregen, en zit de volgende verhuurder al met de gebakken peren.
        Toen ze vertrokken was zijn we de woning gaan inspecteren en kwamen we tot de vaststelling dat ze haar sigaretten op het dakterras smeet, samen met aanstekers etc en dat deze door de regen waren weggespoeld. De afvoer zat verstopt en dat veroorzaakte een kapotte afvoerbuis en het vochtprobleem.
        We hebben de vloer moeten laten open leggen en dat heeft ons 7600 euro gekost.
        Ben je zeker dat ik nog solidair moet zijn met kansarmen, als dat hetgene is dat je dan krijgt??? En als je denkt dat zoiets een alleenstaand geval is, vergeet het. Het is de regel!
        Eén ding is zeker, er is een herverdeling geweest. Zij heeft meer dan een jaar gratis op onze kap onderdak gehad en ik heb aan de samenleving (via belastingen op werk, een aannemer etc) 7600 euro betaald!
        Nu heb ik de derde betaler ingeschakeld. Via het SVK verhuren we de woning, zodat de gemeenschap de kosten mag dragen als er nog zo’n zakkenwasser in zit. Ik ben zeker van mijn huurinkomsten, het SVK beloofd alles in ere te herstellen als er schade wordt aangericht en via OCMW mag de maatschappij dat vergoeden!
        Of moet ik het misschien nog gratis doen ook?

        Like

      2. Nog een voorbeeld. (Ik zal maar stoppen na dit voorbeeld, want anders ben ik nog tot morgen bezig, zoveel ik al meegemaakt met de “homo marginalia”).

        Onze vorige kuisvrouw heeft nooit gekuist. Ze was altijd druk in de weer als we thuis waren, maar we hadden na een tijd een vermoeden dat er iets niet pluis was. Enfin, pluis genoeg, maar het werd niet opgekuist!

        Toen ik thuis kwam (speciale werkdag met rare uren) ging ik op het bureel zitten (een verdiep hoger) en begon ik op de computer te werken. Ik hoorde na een tijdje de kuisvrouw voortdurend met de GSM bellen. Toen dat niet over ging, ben ik voorzichting de trap afgeslopen om ze doorheen de venster van de livingdeur gade te slaan. Ze was netjes haar tijdschriften aan het lezen en aan het bellen met de GSM. Toen ik plots binnen kwam vlogen de tijdschriften door de lucht, liet ze haar GSM vallen en begon ze aan zetels en tafels te trekken en sleuren.

        Raad eens hoe lang dat die nog bij ons heeft gekuist? We zullen het maar uitdrukken in seconden in plaats van in uren!

        Like

  11. Ik had inderdaad begrepen dat je uitging van het individueel schuldmodel… Toch nog 1 aanvulling: werk en betaalde arbeid is niet hetzelfde. En waar geen betalingsbereidheid is, zal het werk – ook niet dat van algemeen belang- worden verricht. Ik daag de werkgevers uit om inderdaad meer kansarmen aan te werven en dus niet alleen de ‘ witte raven’ , want die zijn eigenlijk op.
    De arbeidsmarkt bestaat niet alleen uit de werkwilligheid van werklozen maar ook uit wervingsbereidwilligheid van werkgevers en overheid. Het is dus een en/en verhaal…
    En jammer dat ik dat moet schrijven , maar ik denk niet dat je je kan inleven in wat armoede, afwijzing, trauma en andere kwetsuren met een mens kan doen….

    Like

  12. Gewoon onderhandelen, bespreken en overeenkomen in de standpunten die gemeenschappelijk het zelfde zijn.
    Zijn er tegenstrijdige en vind men geen oplossing niet over verder onderhandelen.
    Ook niet de zoveelste boeken over de effecten van de oorzaak.
    Oorzaak en gevolg daadwerkelijk aanpakken.
    Hoe zijn we in alle deze shit economisch geraakt.
    Het model van de maatschappij is gewoon een gnoom geworden van onwerkelijkheid.
    We dreven weg van de basis waarin leven bestaat en daarin zit solidair zijn ook in besloten.
    Geld en dit in ego bepaalt de maatstaf waarin alles zich voltrekt.
    En vooral ego en macht doet handelen in deze maatschappij, waarin een paar idioten die dan boeken gelezen hadden zich macht gingen toe eigenen, en andere die minder hadden mee in de miserie hebben overgehaald.
    Systeem van verdeel en heers en steeds trappen mensen erin vanuit hun eigen onwerkelijke angsten.
    Angst is een fantasie voor iets dat zich mogelijk nooit zal voltrekken.
    Gevaar op deze wereld is reëel.
    Angst niet, want de mens op aarde kwam net zo ver door zich in groep te herenigen en de gevolgen van angst door intuïtie om te buigen naar een kans tot leven.
    En angst is niets meer dan een lotsbestemming van zelfbeklag in verandering.
    Binnen 1000 jaar zijn wij er niet meer en draait de wereld evengoed door desnoods zonder ons.
    Dus gewoon dingen gaan doen en ondernemen, al is het in verschillende beelden, als het leid naar een verandering zonder gevolgen van verstoring is de weg eender welke juist.
    Alle wegen nu en dit leest, hoort en ziet men en ruikt het zelf.
    Is gewoon omdat eigen ego ons in een niet bestaande situatie wil drukken waarin we de gevolgen als individu alleen kunnen overzien als we gezamenlijk voor de verandering gaat.
    Al de rest van er is geen geld en geen materie om de taak te doen is dikke kul.
    Er zijn er die met veel minder moeten overleven dan wij en dus minder angst hebben van iets te verliezen of hun ego te moeten opgeven.

    Like

Geef een reactie op lucie Reactie annuleren