stop met klagen

Een paar weken terug liep ik even binnen bij de boekenverkoop van 11-11-11 in Gent. Daarbij worden duizenden boeken uit de bibliotheek aangeboden op grote tafels in twee uitgestrekte hallen. De boeken liggen in dozen kris kras door elkaar, dus je hebt wel wat tijd nodig als je het aanbod grondig wil doornemen. Ik had niet veel tijd, maar dacht bij mezelf, ik loop er even door, laat mijn blik over de boeken gaan en de boeken die nuttig voor me zijn zullen zich wel aanbieden.

Nauwelijks een kwartiertje later kwam ik buiten met een tiental boeken, waarvan enkele die ik eerder al had gelezen, en enkele totaal nieuwe. Eentje daarvan draagt de titel ‘Een betere wereld’, dus dat kon ik niet laten liggen. De ondertitel luidt, ‘ophouden met klagen, mopperen en zeuren’.

Will Bowen een Amerikaanse dominee (misschien al meteen twee redenen om je schouders op te halen?) bedacht in 2006 een simpele actie. Hij deelde paarse armbandjes uit met als instructie het bandje te verwisselen zodra je luidop klaagt of roddelt. Doe dit net zolang tot je eenentwintig dagen het bandje aan dezelfde pols draagt. Probeer het zelf eens, met je uurwerk of een elastiekje. Het boekje gaat dus over de impact van dit experiment.

De reden waarop we klagen is omdat we denken dat we er voordeel bij halen. We hopen via het klagen een reactie bij de ander op te wekken van ofwel medelijden ofwel bevestiging. Door te zeuren over de wijn in het restaurant kunnen we de indruk wekken een zeer verfijnde smaken te hebben. Door te mekkeren over hoe we door de baas behandeld worden voelen we ons heel even een beetje beter. Door te reutelen over de bedrijven die alleen maar uit zijn op winst stellen we onszelf voor als ethisch integere personen.

Ik zit vaak op de trein, en wordt dan wel eens geconfronteerd met wat vertraging. Als de vertraging lang genoeg duurt beginnen mensen vaak met elkaar te babbelen. De toon kan sterk verschillend zijn en is vaak afhankelijk van de eerste die zijn mond opendoet. Als er een opmerking komt over ‘verdomde spoorwegen, het is altijd hetzelfde’, dan vallen de medereizigers in met hun straffe verhalen over gemiste aansluitingen, overvolle wagons en incompetente bazen. De kans is groot dat de zinsnede ‘en dat allemaal met ons belastinggeld’  erbij wordt gehaald. Als de eerste spreker een relativerende opmerking maakt in de zin van ‘in de file is vaak nog erger’ of ‘nu heb ik tenminste tijd om mijn boek uit te lezen’ zal de stemming in de coupé helemaal anders zijn. Mensen maken grapjes en beseffen dat vertraging niet het einde van de wereld is.

Klagen in gezelschap in dus aanstekelijk,  en waar wat competitieve mensen bij elkaar zijn kan dit tot een opbod zoals in de hilarische sketch van Monty Pyton waar 4 welgestelde rijkaards elkaar proberen overtroeven in het klagen over hun jeugd. Met als eindpunt deze legendarische klacht: ‘ik moest elke morgen een half uur voor ik naar bed ging om tien uur ’s avonds op, een beker zwavelzuur drinken, negenentwintig uur per dag werken in en een molen en de molenaar betalen om te mogen werken.’

Kijktip

Leestip

Will Bowen, Een betere wereld, ophouden met klagen, mopperen en zeuren. Uitgeverij Forum, 2008