het debat


Ik heb even de moeite genomen om het debat tussen Etienne Vermeersch (EV) en Bart De Wever (BDW) op Reyers laat te bekijken. Niet zozeer omwille van het gedoe rond de ‘obediëntie’ uitspraak van BDW maar omwille van de aankondiging dat het zou gaan over het mensbeeld van BDW en de rol van de Verlichting.

Jammer genoeg is er dan toch eerst 20 minuten over de regenboog T-shirt gepraat. Daarbij kan ik begrijpen dat BDW vindt dat een aantal mensen de trappers zijn verloren in overtrokken reacties op een misschien wel ongelukkig geformuleerde maar niet zo belangrijke quote.

Het tweede stuk van het gesprek was interessanter. Want eigenlijk stelt BDW dat de idealen van de verlichting wat te ver zijn doorgeschoten (blijkbaar de schuld van Rousseau) en er een gebrek is aan discipline en autoriteit. Mensen verdedigen vooral hun eigen vrijheid, maar als er iets mis loopt wordt de schuld aan anderen gegeven en moet de overheid het probleem oplossen.  Het laatste deel van de analyse kan ik zeker volgen als ik zie hoe consumenten het recht opeisen om te vliegen, te vervuilen en te verspillen en tegelijk vinden dat de overheid de milieuproblemen moet oplossen ‘zonder aan hun comfort te raken’.

EV slaagde erin duidelijk te maken dat je dit niet in de schoenen van Rousseau kan schuiven maar  dat dit te maken heeft met ons maatschappelijk bestel: het kapitalisme met als bijzonder uitwas de consumptiemaatschappij.  Jammer genoeg ging BDW daar niet op in  en is dit verder in het gesprek niet meer teruggekomen. BDW stelt dan wel dat er nood is aan waarden die ‘uit de gemeenschap zelf moeten komen’, maar hij zegt niks over het dominante model en de waarden die daar impliciet in zitten. Deze zijn kort samengevat groeidwang, concurrentie en competitie. We moeten ‘vooruit’ gaan, individueel en als samenleving wordt dit vooral gezien als materiële vooruitgang. We moeten met iedereen de concurrentie aangaan om jobs, om status, om aandacht. We moeten harder werken, flexibeler zijn,  het opnemen tegen de Chinezen, we moeten beter presteren dan de anderen.

dewever-vermeerschHet zijn trouwens deze waarden die volgens Paul Verhaeghe aan de grondslag liggen van de vele psychische problemen waar steeds meer mensen mee te kampen hebben. Het zijn deze waarden die de gemeenschap letterlijk en figuurlijk verzieken. Het zijn dezelfde waarden die volgens velen zorgen dat we onze planeet onleefbaar aan het maken zijn. Alles moet wijken voor economische groei en competitiviteit – de armen op deze planeet en de volgende generaties krijgen de rekening wel.

En dan ben ik wel een beetje benieuwd welke waarden BDW voor ogen heeft, want de heren hebben veel interessante dingen gezegd over de geschiedenis en de filosofen maar het is me niet zo duidelijk hoe BDW het nu ziet. Zal het invoeren van meer autoriteit en discipline zorgen voor sterkere waarden? Stelt hij zelf het economisch model en de onderliggende assumpties in vraag? Vindt hij echt dat de mens van natuurlijk slecht is?  Wie moet die autoriteit dan uitoefenen? Voor mij part had het gesprek gerust wat langer kunnen duren.

Uiteindelijk zou het daar toch eens moeten over gaan. Wat soort wereld willen we, op welke uitgangspunten is die gebaseerd? Welke keuzes gaan we maken?

Het was in elk geval geen scheldpartij, er zijn serieuze argumenten gebruikt (en een beetje te veel Latijn). Al blijf ik dus wat op mijn honger zitten. Of zal ik ook eens suggereren aan Reyers laat dat ik in gesprek wil gaan met BDW over wat soort samenleving we nu uiteindelijk willen?

9 reacties op ‘het debat

  1. De meeste mensen, en bij uitbreiding de meeste politici, … en dus het gros van de maatschappij; kijkt niet verder dan hun neus lang is. Dat wil dus zeggen, wat heb IK (en mijn gezin, vrienden) nodig om vandaag (en misschien ook wel morgen) comfortabel te kunnen leven. En dan staan een vast inkomen en veel comfort aan een goedkope prijs bovenaan de lijst.
    Dus laat de maatschappij zich drijven door reclame, daar de industrie, als gewillige loonslaven, als gewillige consumenten….. We drijven op de rivier van de economie, laten ons meeslepen zonder te weten waar we naartoe gaan. Het is al altijd zo geweest (toch zeker de laatste 50 a 60 jaar)….
    Die “altijd” is dus erg relatief, wat betekent 50 jaar in de loop van de menselijke geschiedenis? Naargelang het kader wat je bekijkt spreken we toch al snel van enkele duizenden jaren van menselijke beschaving. En die zijn zeker niet gedomineerd geweest door de economie. Je hebt veel meer nodig dan een economie om een stabiele maatschappij op te bouwen.
    Als je het iets ruimer bekijkt (in ruimte en tijd) dan is het evident dat deze maatschappij op een afgrond afstevent. Een ecologische afgrond, één die reëele gevolgen zal hebben, die mogelijks het uitsterven van het grootste deel van de levende wezens op aarde zal betekenen (en daar zal de mens zeker bij zijn!)
    TIJD OM WAKKER TE WORDEN!

    Like

    1. De eerste 20 minuten gingen over neutraliteit aan het loket. Als je niet met een hoofdoek mag, dan kan een truitje van beerschot ook niet! Daar ging het om. Ik heb wel degelijk gekeken. Ik ben geen NVA’er en heb er ook geen sympathieën voor. Maar luister wel naar iedereen die iets te zeggen heeft.

      Like

  2. De problemen vandaag gaan inderdaad over de ontwikkelingen na de jaren ’60 waarin de grenzen opengingen en de wereld en voroal zijn rijkdom lonkte.
    We zijn erin geslaagd om in die korte tijdspanne, ondanks alle waarschuwingen, de zaken ernstig op een spits te drijven en te spelen met onze eigen toekomst en die van onze kinderen. Niet de armen zijn het probleem van deze samenleving, al hebben zij echt wel een probleem waar een beschaafde samenleving geneigd is om zich om te bekommeren, maar de rijken die zich maar al te goed doen aan alles wat met geld te koop is. En hoe reageert onze samenleving daarop? Ze lost haar problemen op met nog meer geld, nog meer verspilling, nog meer consumptie, nog meer concurrentie.
    Steven, ik mag uw analyses wel. Ze zijn zeer to the point en bieden perspectief op hoe het anders kan, een LIMman waardig. Ook ik bleef op mijn honger zitten in Reyers laat waar het de plannen van BDW aangaat. De man laat vooraf echt niet in zijn kaarten kijken. Ik vermoed dat dit deel uitmaakt van zijn strategie om de aandacht op hem gericht te houden. Ik vermoed daarnaast dat de wapens van de man bestaan uit repressie, GASboetes en andere soort van zwepen en karwatsjen om (probleem)mensen in slagorde te krijgen. Ik denk ook dat hij de armen en niet de stijgende armoede als een probleem ervaart, de spilziekte van de rijkdom negeert. Tegelijk vermoed ik dat hij niet geneigd is om goed geld aan kwaad te verspillen en dat hij de trend van sociale bescherming en afbraak, ingezet door de liberalen (we zijn allemaal burgers onder het motto vrijheid, broederlijkheid, gelijkheid) mooi zal doorzetten. Kortom, er komen nog harde tijden aan. Nog even en ’t wordt redden wie zich redden kan.

    Like

  3. Ik heb het interview nog niet gezien(geen televisie) maar uit het verslag blijkt wel: veel geneuzel en weinig concrete actie.

    De gewone werkmens opdragen van sneller en efficiënter te werken maar zelf hun tijd verdoen met cafépraat zonder resultaten.

    Ze beseffen eigenlijk gewoon niet hoe zwak ze eigenlijk zijn. Als de gewone werkmens op een bepaald moment zal besluiten: En nu is het gedaan met die flauwekul dan hebben ze er gelegen want ze hebben geen andere capaciteiten dan lucht verkopen.

    Like

  4. Ik heb ervan genoten! Wat is er mis met ‘erudiet’ zijn, slim zijn, filosofisch kunnen nadenken. Maar, ik ben het met beide heren niet altijd eens, verre van. Wat mij boeide is hoe ze aan de hand van citaten illustreerden dat de constructie van de werkelijkheid gebaseerd is op diepgewortelde aannames die een mensbeeld bepalen. Om dat duidelijk te maken, en meteen een antwoord te geven op Steven’s vraag, wil ik eigenlijk het gesprek lijn voor lijn analyseren, de citaten voluit weergeven, en de geciteerde filosoof in de context plaatsen. Er zit een schat van informatie in dit gesprek, maar het is idd nogal cryptisch voor niet ingewijden 😉
    Ik herkende zoveel dat het me echt duidelijk werd waarom BDW retorisch zo goed scoort! Alleen kan ik dat niet in vier zinnen vertellen. Ik wou dat ik de tijd had , of een stagiair, om dat werk eens te doen… Zijn er ergens kandidaten?

    Like

    1. ik las al eerder over deze publicatie, maar heb helaas geen tijd om dat erbij te nemen, er is immers heel veel ‘groene’ literatuur die ook nog verdiend gelezen te worden 😉 Maar het zal vast en zeker leerrijk zijn voor een aantal groene politci…

      Like

  5. Op zich heb ik zeker niets tegen ‘erudiet zijn’, filosofie,… ik ben er ook 100% van overtuigd dat dit zijn meerwaarde heeft voor een maatschappij, net zoals bvb: onderwijs, sociaal assistenten, opvoeders,… op de middellange en lange termijn een serieuze meerwaarde betekend op allerlei gebieden voor een maatschappij.

    Maar ik vind het wel belangrijk dat er raakvlakken blijven tussen ‘doen’ en ‘denken’ want beiden kunnen niet zonder elkaar.

    Het is misschien maar een raar voorbeeld maar ik denk dat een discussie tussen Etienne Vermeersch en bvb een schrijnwerker ook wel eens heel interessant zou kunnen zijn. Zowel voor beide partijen als voor eventuele luisteraars.

    Like

Geef een reactie

Vul je gegevens in of klik op een icoon om in te loggen.

WordPress.com logo

Je reageert onder je WordPress.com account. Log uit /  Bijwerken )

Facebook foto

Je reageert onder je Facebook account. Log uit /  Bijwerken )

Verbinden met %s