de mythe van de groene economie


Op de persvoorstelling gisteren in de Vooruit kon ik er niet bij zijn, maar de voorbije dagen heb ik het boek van Anneleen Kenis en Matthias Lievens uitgelezen. Tijd voor enkele beschouwingen.

indexVooreerst is het een stevig onderbouwd en goed gedocumenteerd werk. Met zeer veel feiten en achtergrond leggen de auteurs haarfijn uit waarom een groene economie binnen het bestaande economische model geen kans maakt. De toelichting van de emissiehandel maakt heel duidelijk hoe grote bedrijven nu flinke winsten maken door het verhandelen van emissierechten waarbij er nauwelijks impact is op de effectieve uitstoot. Zo zijn er nog talloze voorbeelden van hoe een ‘groene’ oplossing vaak voor nog meer ongelijkheid en milieuschade zorgt.

Al leven Anneleen en Matthias ook  behoorlijk ‘Low Impact’ ze zijn tegelijk zeer kritisch voor de strategie van de gedragsverandering die onder andere door veel milieuorganisaties wordt gepropageerd. De oplossing reduceren tot individueel gedrag gaat inderdaad voorbij aan het belang van structurele beslissingen. Hun conclusie dat we het klimaatverhaal (net zoals de andere grote maatschappelijke thema’s) terug moeten politiseren volg ik helemaal.  Het is niet enkel een kwestie van nadenken hoe we de CO2 uitstoot verminderen, het gaat vooral om keuzes maken hoe we zorgen dat 7 miljard mensen goed kunnen leven zonder de planeet kapot te maken. Dat dit binnen de spelregels van het vrije-markt kapitalisme met zijn groeidwang niet mogelijk is, is ondertussen zonneklaar. Daarom alleen zou ik dit boek echt wel willen aanraden, het is een eye-opener die je met veel ongemakkelijke waarheden confronteert.

Het laatste hoofdstuk focust op mogelijke alternatieven zonder een blauwdruk te willen leveren.  Ik merk bij mezelf dat ik hoop eindelijk de antwoorden te lezen na de stevige maar vaak deprimerende analyse. Dat ik daar wat op mijn honger blijft zitten zegt dus zeker ook iets over mijn verlangen naar oplossingen. De voorbeelden die in dit onderdeel gegeven worden kunnen me onvoldoende overtuigen. Uiteraard zijn er succesvolle acties waarbij vrouwen erin slagen een wet tegen te houden of arbeiders een fabriekssluiting kunnen verhinderen. De omslag die we nodig hebben is echter zo groot dat we nog andere en totaal nieuwe strategieën nodig hebben. Ik deel de stelling van de auteurs dat we structurele veranderingen nodig hebben, maar moet met hen vaststellen dat er geen succesvolle strategie is om die veranderingen te forceren.

Dus denk ik dat de acties van onderuit, door burgers, consumenten, buurten, verenigingen meer dan ooit nodig zijn en blijven. Misschien mogen ze wat scherper worden, mogen we al eens een regeltje overtreden – waar Anneleen en Matthias ook voor pleiten. Maar vooral moeten we durven onze acties  politiek te kaderen én dus stelling te nemen ten opzichte van het paradigma van de vrije-markt economie.

 

 

18 reacties op ‘de mythe van de groene economie

  1. Ik vind het een ongelooflijk goed boek… eigenlijk zou iedereen het best eens lezen. Ik denk dat we hierdoor alleen al een totaal ander en hoopvoller toekomstperspectief kunnen krijgen!!!

    Like

  2. En voor jullie in de gemeenteraad, Steven, Elke, … doe als leden van Groen niet te veel water in de wijn en draai niet mee met het competitieve en moordende heersende systeem!
    Alvast een dikke dankjewel en op mijn steun mogen jullie zeker rekenen!!!

    Like

  3. Onze individuele inspanningen zijn niet alleen het verschuiven van de problemen naar de burger, waardoor er geen structurele oplossingen zijn, we zijn ook slechts een druppel op een hete plaat. Mijn inspanningen van een jaar worden op 5 seconden teniet gedaan omdat men in Zaventem een vliegtuig ijsvrij moet maken!
    Er moet een gedragsverandering komen, maar start in het onderwijs, niet op latere leeftijd.

    Like

    1. Nieuwe geo-engineering gebruiken om de huidige geo-engineering tegen te gaan. Dat is planetaire chaos veroorzaken omdat we te gulzig willen blijven en we te lui zijn om een correct planetair ‘dieet’ te gebruiken. Hoog tijd om de raad op te volgen van de diëtist voordat ons planetair lichaam helemaal in de vernieling is gereden.
      Het monster van Lochness is een legende, geo-engineering helaas niet. We doen het nu al met onze biosfeer.

      Like

  4. “The task of an activist is not to navigate systems of oppressive power with as much personal integrity as possible; it is to dismantle those systems.” -Lierre Keith

    Er zijn steeds meer mensen die niet meer willen wachten tot of geloven dat het systeem zichzelf uiteindelijk zal veranderen, al dan niet van onderuit, en die radicaal kiezen voor het verzet tegen dit systeem, dat inherent gewelddadig is tegenover de planeet en de mens.

    Voor wie meer wil lezen over een andere/verdergaande radicale “Strategie om de planeet te redden” raad ik volgende site en bijbehorend boek aan: http://www.deepgreenresistance.org.

    Like

  5. We moeten het systeem niet onderuit halen maar beginnen bij de jeugd. Waarom zie geen vakkenals energiebeleid, milieufilosofie, … Er is nood aan een breed platform in het onderwijs en weg van het vakjes-denken.

    Like

  6. Ik vrees dat het echt groene alternatief gewoon beter zal moeten zijn dan wat er nu gebeurd.

    Met beter bedoel ik: efficiënter, plezanter, financiëel interessanter,…

    99% van de mensen hebben gewoon geen boodschap aan wazig eco- of klimaatgedoe.

    En uitgezonderd de westerse landen hebben ze nog gelijk ook. Ze kunnen hun tijd beter gebruiken, met gewoon overleven bijvoorbeeld.

    Dus (nog) iets meer creativiteit en minder eco-gezaag lijkt mij wel gepast.

    Persoonlijk ben ik nu bezig met mijn job aan het evalueren en concreet bezig aan het aanpassen naar een model met onder andere een veel lager CO2-verbruik.

    Maar de andere voordelen zijn nog veel plezanter en ook minder abstract: grotere winstmarge, meer sociaal contact, meer lichaamsbeweging, evenwicht privé/werk valt beter te regelen,…

    Begin volgend jaar start ik er mee.

    Like

  7. “… Ik merk bij mezelf dat ik hoop eindelijk de antwoorden te lezen na de stevige maar vaak deprimerende analyse. ”

    Heel herkenbaar. Er zijn veel goeie boeken, maar allemaal blijven ze vaag wat het antwoorden betreft. Dat is nu net het probleem van het klimaatprobleem, eenvoudige antwoorden zitten er niet in.

    Like

  8. @Ward,

    Van zodra mijn ‘gereedschap/materiaal’ binnen is zal ik iets laten weten.

    1 foto en het zal onmiddellijk duidelijk zijn waar ik naartoe wil.

    Ik ga mij waarschijnlijk ook registreren op de site van ‘ministerie van ideeën’.

    Niet dat het zo’n wereldschokkend nieuw idee is. Het is meer van: aja, op die manier kan het ook… (en ik ben zeker niet de eerste, als je wat rondzoekt op internet dan merk je dat er heel wat mensen tegelijk met hetzelfde bezig zijn.)

    Like

  9. @groenhuis.org:
    Beginnen bij ‘de jeugd’ en het onderwijs… dat is allemaal goed en wel op lange termijn, maar het gaat helemaal voorbij aan de sence of urgency die we nu absoluut nodig hebben.
    De klimaatverandering die wij nu ervaren is het gevolg van de uitstoot van 30 jaar geleden. Daar kunnen we niks meer aan doen, maar het is wel onze generatie die voor een ommekeer moet zorgen. Het is déze generatie die het kantelpunt van 2° had moeten afhouden. Eenmaal daarover is het geen kwestie meer van oplossen of voorkomen, maar een zaak van aanpassen, en voor velen overleven. Wanneer de 2° overschreden zal worden — de laatste wetenschappelijke studies daarover geven aan dat dat een kwestie van 5 à 10 jaar is — gaan er een aantal onomkeerbare zogenaamde feedback loops spelen en komen we planetair in een klimaat terecht waarin de mens nog nooit geleefd heeft.
    De verantwoordelijkheid doorschuiven naar ‘de jeugd’ is wat mij betreft in hetzelfde bedje ziek als de illusie dat er wel een technologische oplossing uit de bus zal komen.
    En let’s face it, ons huidige onderwijssysteem is volledig doordrongen van het economische groeidenken: een goede leerling of student is diegene die helemaal klaargestoomd is om efficiënt mee te draaien in de consumptiemaatschappij en de rat race. En wie daar niet in slaagt — en dat zijn er steeds meer — eindigt aan de rand van de samenleving in armoede en/of uitbuiting.
    Het financiëel economisch systeem waarin we vandaag leven is inherent onduurzaam en structureel gewelddadig tegenover mens en natuur, en zij die de touwtjes in handen hebben zijn duidelijk niet van plan om daar fundamenteel iets aan te gaan veranderen, zoals Kopenhagen en Doha in alle duidelijkheid geïllustreerd hebben. Gaan we gewoon blijven vragen en petities tekenen en stemmen en thuis onze kleine inspanningen blijven doen omdat dat het enige is waarover we wél zeggenschap hebben? Dan vrees ik dat ‘de jeugd’ binnen enkele generaties alleen maar zal kunnen vaststellen dat ‘de groten’ van de generatie die de ommekeer had kunnen en moeten maken, al shoppend en klagend de kans heeft laten schieten.

    Like

Geef een reactie

Vul je gegevens in of klik op een icoon om in te loggen.

WordPress.com logo

Je reageert onder je WordPress.com account. Log uit /  Bijwerken )

Twitter-afbeelding

Je reageert onder je Twitter account. Log uit /  Bijwerken )

Facebook foto

Je reageert onder je Facebook account. Log uit /  Bijwerken )

Verbinden met %s