Kris Peeters – wat mij betreft de enige echte – heeft de eerste lockdown in elk geval nuttig gebruikt. Hij is gaan lezen, denken, praten en schrijven en dat resulteerde in een stevig onderbouwd en zeer actueel boek ‘Weg van het Systeem’.
Wie al eerder kennismaakte met deze man en zijn schrijfsels (zijn blog, zijn boeken ‘De File voorbij’ en ‘Weg van Mobiliteit’) weet dat hij een echte systeemdenker is die er in slaagt punten te verbinden en vanuit een zeer brede blik naar de samenleving kijkt. Met ‘weg van het systeem’ doet Kris een ambitieuze poging om uit te zoomen en duidelijk te maken dat we niet met een crisis van het systeem zitten, maar met een systeem dat crisissen veroorzaakt.
Het boek start met een adembenemend overzicht van de eerste twintig jaar van deze eeuw, die hij niet zonder ironie herdoopt tot de waanzinnige enentwintigste eeuw. Je kan dit stuk hier zelf lezen. Wat mij opviel is dat er ook al heel calamiteiten zijn die ik al vergeten was en dat de zogenaamde ‘turbulente jaren twintig’ al twintig jaar bezig zijn.
In het volgende deel gaat de auteur op zoek naar de rode draad van al deze schokken. Doorspekt met voorbeelden en citaten en regelmatig een woordspeling analyseert hij ons economisch model, de zogenaamde onzichtbare hand en de vrije markt die er een handje van weg heeft om de lasten door te schuiven naar de gemeenschap en de lusten zelf in te palmen. Daarbij komt hij tot de conclusie dat de groeidwang en de religie van de vrije markt ons recht naar de afgrond leiden.
Toch blijft hij geloven en pleiten voor een andere economie. Een die vertrekt van menselijke behoeften, gebaseerd op de ethiek van het genoeg met respect voor de planetaire grenzen. Een visie die ook terug te vinden is in de verklaring van 30 november. Kris heeft een grote boekenkast (met flink wat overlap met die van mij). Het hoofdstuk over Zwarte Zwanen is bijzonder interessant voor wie nog weinig kennis heeft van dit fenomeen. Met zijn Peetersiaanse omkeringen slaagt hij er in ons denken te stimuleren. Een paar voorbeelden: we moet niet bezig zijn met toekomstvoorspellingen, maar toekomsvoorstellingen. We hebben nood aan een ‘afhankelijkheidsverklaring’ om onze verbondenheid met het levensweb te erkennen.
Daarna komen nog heel wat thema’s aan bod (gebruik van taal, de links-rechts tegenstelling, het concept van triage, de tirannie van het efficiënte, de verhouding tussen regels en verantwoordelijkheid). Elk van de aangehaalde thema’s zijn best interessant toch had ik daar soms moeite om de rode draad te volgen. Anderzijds is het boek ook een schatkamer met interessante inzichten. Nieuw voor mij is bijvoorbeeld het onderzoek van Susan Pinker waar Kris Peeters naar verwijst. Pinker komt namelijk tot de conclusie dat het geheim van een lang leven vooral te maken heeft met het aantal sociale contacten. Hoe meer oogcontact, babbeltjes en handdrukken, hoe langer iemand leeft. Van daaruit is wel duidelijk dat onze openbare ruimte totaal is opgeofferd aan efficiëntie en snelheid ten koste van levenskwaliteit. Op die manier doet Kris Peeters ook een aantal suggesties over hoet we anders zouden kunnen gaan leven. Niet zo concreet als de 10 transities die beschreven worden in het boek van Jan Rotmans en Micha Verheijden, maar eerder vanuit een aantal generieke principes zoals ‘onthekken’, vertragen en het kijken naar ‘wicked problems’.
Kris Peeters was in een ver verleden politiek mandataris (bij Groen) en hij spaart zijn kritische opmerkingen op het politieke bedrijf niet. Zowel links als rechts krijgen regelmatig een veeg uit de pan. Ik hoop echter dat de toekomstige voorzitters van Groen dit boek doornemen en vooral het stukje over de Dovydoctrine goed bestuderen (vanaf p. 284). Want daar probeert hij handvaten aan te reiken die de progressieve mensen zouden kunnen gebruik om terreinwinst te boeken. Geen mirakeloplossingen, maar boeiende vragen en suggesties. En ook dat siert de auteur. Regelmatig heeft hij aan dat hij het ook niet weet. Maar door dit niet-weten komt er toch ruimte voor nieuwe ideeën en ooit, een nieuw systeem.
Toch een klein minpuntje, Kris gebruikt graag het woord Serendipiteit, ervan uitgaande dat dit voor iedereen een gekend begrip is. Ik had er wel een idee van maar ben het voor de zekerheid nog eens gaan opzoeken: Serendipiteit is het vinden van iets onverwachts en bruikbaars, terwijl de vinder op zoek was naar iets totaal anders. In die zin past het woord wel helemaal bij het boek. Daarom, lees het en laat je verrassen door de vele inzichten die je niet verwacht!
Low Impact Man 
Beste Held!
Wij hebben vorig jaar Planeet Heist georganiseerd met als gast Pieter Boussemaere en één van onze bezoekers tijdens deze avond zei me dat dit wel een leuke duurzame interessante avond is. Maar het probleem is dat alle bezoekers al overtuigd zijn. Misschien kunnen ze hier of daar nog iets bijleren, maar eigenlijk moeten we die mensen niet zoveel meer leren. Ikzelf volg of lees eigenlijk niets meer over wat we moeten doen om de aarde te redden, ik ben vooral bezig, hoe kunnen we de ongelovigen van de klimaatverandering over de streep trekken om toch mee te werken naar een betere toekomst van onze Planeet.
Ik denk ook dat het ondertussen wel duidelijk is waar het fout loopt en wat we allemaal fout doen en zelfs hoe we het kunnen oplossen. Dus het probleem is al lang niet meer ‘wat loopt er fout’ of ‘hoe kunnen we het oplossen’ maar hoe kunnen we die massa mensen eindelijk doen stoppen om de aarde kapot te maken. Niet door de gelovigen elkaars boeken te lezen…
Voor Planeet Heist 2022 organiseert onze Schepen van Duurzaamheid een filmavond voor de jeugd omdat zij de toekomst zijn, zegt ze. Als je er geen verplichting van maakt (door bijvoorbeeld op school deze film te laten zien) zal er niet veel volk zijn. Nog steeds niet…
Ik ben natuurlijk geen goede schrijver of verteller, maar één ding weet ik zeker, als iedereen de helft van de inspanningen doet van u of van ons, dan is de wereld er heel goed aan toe. Maar iedereen hé.
Uw uitspraak van een van de vorige blogs waarin je schreef, dat de wereld nog niet volledig naar de vaantjes is, is dankzij die duizenden vrijwilligers die zich dagelijks opofferen over de hele wereld voor een beter milieu. Ik ga proberen om daar een artikeltje over te schrijven. Maar ook dat helpt niet om de massa te overtuigen.
Groetjes
Frank
______________________________________________________________________________
Frank Van de Leest
0473 69 66 01
Keverstraat 1A – 2220 Heist-op-den-Berg
LikeLike
Bedankt aan alle milieuactivisten, vrijwilligers, verenigingen, ook sommige politieke leiders en gewone burgers die zich inzetten voor een betere leefbare wereld! Want zonder deze miljoenen mensen over de hele wereld die zich vooral inzetten door zelf het goede voorbeeld te geven, zou het gewoon al te laat zijn en zou het kwaad geschied zijn. Door zelf het goede voorbeeld te geven hopen we op deze manier de ongelovigen van de klimaatcrisis te inspireren dat het wel echt nodig is dat we nu moeten handelen en onze manier van leven moeten aanpassen of het loopt verkeerd af met moeder aarde. Dus dank u aan alle klimaatredders die tot nu toe zoveel werk verricht hebben, want dankzij hen is de aarde (niet voor iedereen jammer genoeg, remember Wallonië en zoveel andere rampen) nog redelijk leefbaar gehouden. Bedankt aan allen die onze Planeet een warm hart toedragen!
Groetjes
Frank
______________________________________________________________________________
Frank Van de Leest
0473 69 66 01
Keverstraat 1A – 2220 Heist-op-den-Berg
LikeLike
Graag gedaan, Frank 😉
Zoals ik ergens in m’n blog zei: “na al dat roepen in de woestijn mogen we eindelijk een keelpastille.”
Niet opgeven.
Never.
LikeLike
Wat een mooie, goed geschreven recensie!
LikeLike
De meest literaire non-fictie die ik al ben tegengekomen.
LikeLike
Beste Held! (mail van mei 2022, die onbeantwoord is gebleven en waar ik je vorige week over gemaild heb)
Wij hebben vorig jaar Planeet Heist georganiseerd met als gast Pieter Boussemaere en één van onze bezoekers tijdens deze avond zei me dat dit wel een leuke duurzame interessante avond is. Maar het probleem is dat alle bezoekers al overtuigd zijn. Misschien kunnen ze hier of daar nog iets bijleren, maar eigenlijk moeten we die mensen niet zoveel meer leren. Ikzelf volg of lees eigenlijk niets meer over wat we moeten doen om de aarde te redden, ik ben vooral bezig, hoe kunnen we de ongelovigen van de klimaatverandering over de streep trekken om toch mee te werken naar een betere toekomst van onze Planeet.
Ik denk ook dat het ondertussen wel duidelijk is waar het fout loopt en wat we allemaal fout doen en zelfs hoe we het kunnen oplossen. Dus het probleem is al lang niet meer ‘wat loopt er fout’ of ‘hoe kunnen we het oplossen’ maar hoe kunnen we die massa mensen eindelijk doen stoppen om de aarde kapot te maken. Niet door de gelovigen elkaars boeken te lezen…
Voor Planeet Heist 2022 organiseert onze Schepen van Duurzaamheid een filmavond voor de jeugd omdat zij de toekomst zijn, zegt ze. Als je er geen verplichting van maakt (door bijvoorbeeld op school deze film te laten zien) zal er niet veel volk zijn. Nog steeds niet…
Ik ben natuurlijk geen goede schrijver of verteller, maar één ding weet ik zeker, als iedereen de helft van de inspanningen doet van u of van ons, dan is de wereld er heel goed aan toe. Maar iedereen hé.
Uw uitspraak van een van de vorige blogs waarin je schreef, dat de wereld nog niet volledig naar de vaantjes is, is dankzij die duizenden vrijwilligers die zich dagelijks opofferen over de hele wereld voor een beter milieu. Ik ga proberen om daar een artikeltje over te schrijven. Maar ook dat helpt niet om de massa te overtuigen.
Groetjes
Frank
Frank Van de Leest
0473 69 66 01
Keverstraat 1A – 2220 Heist-op-den-Berg
LikeLike
Bedankt aan alle milieuactivisten, vrijwilligers, verenigingen, ook sommige politieke leiders en gewone burgers die zich inzetten voor een betere leefbare wereld! Want zonder deze miljoenen mensen over de hele wereld die zich vooral inzetten door zelf het goede voorbeeld te geven, zou het gewoon al te laat zijn en zou het kwaad geschied zijn. Door zelf het goede voorbeeld te geven hopen we op deze manier de ongelovigen van de klimaatcrisis te inspireren dat het wel echt nodig is dat we nu moeten handelen en onze manier van leven moeten aanpassen of het loopt verkeerd af met moeder aarde. Dus dank u aan alle klimaatredders die tot nu toe zoveel werk verricht hebben, want dankzij hen is de aarde (niet voor iedereen jammer genoeg, remember Wallonië en zoveel andere rampen) nog redelijk leefbaar gehouden. Bedankt aan allen die onze Planeet een warm hart toedragen!
Groetjes
Frank
Frank Van de Leest
0473 69 66 01
Keverstraat 1A – 2220 Heist-op-den-Berg
LikeLike