Dit weekend een ander soort interview in de krant. Samen met Nina vertel ik openhartig over hoe we leven. Hoe is het om met een kleuter in een cohousing te wonen? Hoeveel verdienen we, hoeveel we werken en hoeveel we betalen voor energie? Ook over het feit dat we relatietherapie volgen en waarom ik lid ben geworden van Extiction Rebellion. Voor wie geen abbonnement heeft deel ik het graag hieronder. Wie tussen de regel leest zal merken dat we ons best doen om ‘toekomstbestendig’ te leven, wat ook het thema is van mijn nieuwe boek dat er aan komt.

HOE DOEN ZIJ HET?

‘We kopen bijna nooit iets nieuws’

Steven Vromman (62), alias low impact man, is 14 jaar na de gelijknamige tv-documentaire milder geworden voor zichzelf. In zijn leven met partner Nina Van Hulle (41) en zoontje Timo (6) staat ecologie evenwel nog steeds voorop. ‘Ik begrijp de kwaadheid van klimaatactivisten maar al te goed.’

Tekst Maaike Van Melckebeke

Foto’s Alexander Meeus

Zaterdag 10 december 2022 om 3.25 uur

IN HET KORT

Steven Vromman (1960) kreeg ­bekendheid na een documentaire over zijn inspanningen om zijn ecologische voetafdruk te verkleinen. ­Vandaag geeft hij lezingen, workshops en voorstellingen over duurzaam leven. Online is hij te volgen via http://www.lowimpactman.be

Nina Van Hulle (1981) startte haar carrière als maatschappelijk werkster, maar volgde op latere leeftijd een opleiding gestalttherapie. Ze werkt nu als zelfstandig psycho­therapeut.

Steven heeft twee volwassen kinderen uit een vorige relatie. Hij en Nina hebben een zoontje van vijf, Timo.

In een gezellige straat in de buurt van het Gentse Dampoortstation delen Steven, ­Nina en Timo een appartement in een klein cohousingproject. Ze hadden een wedstrijd met de medebewoners, vertelt Nina, om de verwarming zo lang mogelijk uit te laten. Maar de ochtend van onze ­afspraak, een gure novemberdag, heeft ­Steven voor het eerst de knop een uurtje aangezet. Hoewel de thermostaat niet ­hoger staat dan 18 graden, voelt het binnen toch gezellig warm. ‘De ene 18 graden is de andere niet’, lacht Nina, terwijl ze voor de zekerheid toch een fleece dekentje voor ons klaarlegt. ‘Hier houdt de driedubbele beglazing de tocht buiten, en voelt het door de vloerverwarming en houten vloer nooit echt koud. Maar in mijn praktijk hier verderop, een mooi herenhuis, zou ik rillen bij 18 graden.’

Ze wonen er graag, vertelt Steven, maar het heeft tijd gevraagd. De unit van 57 vierkante meter werd gebouwd op zijn maat. ‘En toen leerde ik Nina kennen.’ Zij zag ­cohousing aanvankelijk niet zitten. ‘Wekelijks vergaderen met andere bewoners, nog een huishouden erbij: ik sta nogal op mijn vrijheid’, knipoogt ze. ‘Maar we hebben er onze weg in gevonden. Steven doet de vergaderingen en ik voel me in de groep gerespecteerd in mijn anders zijn.’

Ook de oppervlakte bleek een probleem. ‘Amper 60 vierkante meter delen met drie, onder wie een zeer actieve kleuter, dat is niet ideaal’, zegt Steven. Maar ook daarop vond het koppel een oplossing. Binnenkort komt een ander, groter appartement vrij van 87 vierkante meter. Steven gaat zijn deel verhuren, zodat ze op hun beurt de grotere unit kunnen huren. Nina: ‘Ik ben opgelucht. Dit was niet houdbaar, maar ik wou onze manier van leven ondertussen ook niet meer opgeven.’

Auto-immuunziekte

Vlaanderen leerde Steven in 2008 kennen als low impact man, uit de gelijknamige tv-documentaire van Patrick De Witte. ‘Mensen denken altijd dat ik daar met hoogdravende doelen aan ben begonnen, maar dat klopt niet. Omdat ik niet gelukkig was in mijn job, had ik loopbaanonderbreking ­genomen. Alleen wou ik er ook een doel aan koppelen. Zo is het idee gegroeid om bij wijze van experiment mijn ecologische voetafdruk te verkleinen. Dat idee kwam toevallig bij de VRT terecht en de rest is ­geschiedenis.’ De toevalligheid heeft de rest van zijn carrière bepaald. ‘Na de documentaire kreeg ik vragen voor ­lezingen, voorstellingen, workshops, een boek … Die vragen zijn blijven komen.’

‘Ik ben milder geworden. Nietjes uit de kranten halen, het plastic uit enveloppen scheuren: het ­is gemakkelijk om jezelf ­te verliezen in details’

Vandaag werkt Steven gemiddeld 30 uur per week. ‘Het wisselt heel erg. In oktober had ik soms zeven lezingen op een week, dan werk ik gemakkelijk 60 uur, maar deze week heb ik er bijvoorbeeld maar twee.’ Hij ziet voordelen in zijn leven als zelfstandige. ‘Ik wil niet meer terug naar een vaste job. Heb ik ’s avonds een opdracht, dan staat Nina er alleen voor met Timo, maar anderzijds kan ik er overdag veel meer voor hem zijn. Ik kan hem naar school brengen en afhalen. Moet ik spreken op een leuk event, dan neem ik hem gewoon mee.’

Ook Nina werkt minder uren dan vroeger, al speelt bij haar een andere reden. ‘Ik combineerde mijn praktijk als psycho­therapeut lange tijd met een job als maatschappelijk werker. Maar ik botste op mijn grenzen.’ Na jaren sukkelen met verschillende fysieke klachten, vielen vorig jaar de puzzelstukken in elkaar. ‘Ik kreeg de diagnose van een auto-immuunziekte. Voltijds werken zal voor mij wellicht nooit meer lukken.’

Weggeefkast

Nina’s gezondheidsproblemen zijn te wijten aan haar ziekte, maar ook stress en vermoeidheid speelden een grote rol. ‘Zorg­instellingen proberen meer en meer concurrentieel te zijn. Dat gaat ten koste van de zorg en de werknemers. Ik ben daar zelf het bewijs van, maar ik zie het ook elke dag in mijn praktijk. Studenten met een burn-out, jonge verpleegkundigen die na enkele maanden werken opgebrand zijn …’

‘Amper 60 vierkante meter delen met drie, waaronder een zeer actieve kleuter, dat is niet ideaal’

Steven knikt. Het koppel mag dan sterk verschillen – hij eerder bedachtzaam, zij een gevoelsmens – ze vinden elkaar in hun overtuiging. Nina: ‘We hebben het er regelmatig over. Hoe mensen continu gedwongen worden om over hun grenzen te gaan.’ Steven: ‘Een systeem gericht op materiële winst, dat is voor iedereen nefast. Voor de planeet, maar ook voor de mens.’

In hun overtuiging dat het anders kan, zoeken Steven en Nina naar andere manieren van leven. Minder werken, duurzaam wonen en weinig kopen. In het cohousingproject zijn bewuste keuzes gemaakt – een regenwatersysteem voor was en toilet, een zonneboiler, driedubbele beglazing – maar ook in het dagelijkse (samen)leven is aandacht voor duurzaamheid. Zo staat er in de hal een weggeefkast. ‘Nina: We kopen bijna nooit iets nieuws. Van de Duplo daar in de hoek, Timo’s kleren: bijna alles hebben we gekregen of op zijn minst tweedehands gekocht. Wat we niet meer nodig hebben, geven we door. Ik vind het altijd leuk als ik hier iemand zie passeren in een kledingstuk dat vroeger van mij is geweest.’

Nietjes uit de kranten

Er zijn ook zaken veranderd sinds de start van Stevens missie, 14 jaar geleden. ‘Ik ben milder geworden. Nietjes uit de kranten halen, het plastic uit enveloppen scheuren: het is gemakkelijk om jezelf te verliezen in details. We hebben om de zoveel tijd een volle vuilzak. Als er vlees in het aanbod van ‘Too Good To Go’ zit, eet Nina dat op. We besparen op verwarming, zonder in te boeten aan comfort.’ Nina: ‘Integendeel, het is hier in de zomer een pak aangenamer dan in een doorsnee huis.’

Steven mag dan minder obsessief bezig zijn met de kleine dingen, het vuur is nog niet gedoofd. ‘Een halfjaar geleden ben ik lid geworden van Extinction Rebellion. Voor sommige mensen lijkt het extreem om jezelf vast te plakken aan een glazen wand, maar ik begrijp goed dat mensen kwaad zijn. Al die jaren van braaf actievoeren, de marsen op Brussel: het heeft niets uitgehaald. Soms is burgerlijke ongehoorzaamheid de enige manier om machts­verhoudingen aan te pakken. De nieuwe generatie heeft mijn volle steun.’

Hulp

Het gezin heeft een poetshulp en ­Timo gaat regelmatig logeren bij zijn grootouders, maar ook de medebewoners in de cohousing vormen een kostbaar netwerk. Steven: ‘Er zijn altijd speelvriendjes voor Timo en ook tussen de ouders is er veel flexibiliteit. Een kindje meenemen naar school, even ­oppassen of zelfs logeren: alles kan. Dat is goud waard.’

Energie

Het koppel heeft een maandelijkse energierekening van 100 euro, inclusief de gemeenschappelijke kosten van de lift en het ventilatiesysteem. ‘Omdat we bij Ecopower zitten, ­hebben we de prijsstijgingen minder gevoeld.’

Financieel

Nina verdient 1.000 euro netto per maand, Steven ongeveer het dubbele. Het koppel houdt hun budget gescheiden, gemeenschappelijke kosten regelen ze via een app. Nina: ‘Ik heb liever een partner die me steunt en met wie ik de zorg van ons zoontje kan delen, dan iemand die me financieel onderhoudt.’

Vervoer

Nina en Steven hebben geen eigen ­wagen. Ze zijn lid bij twee autodeel­services en reizen vaak met de trein. ‘We zijn best trots op wat we Timo hierover meegeven. Voor hem is het normaal dat we alleen af en toe een auto nemen.’

Boodschappen

Het gezin doet grote boodschappen bij Colruyt. Ze winkelen ook bij Ohne (verpakkingsvrije winkel) en bij Let’s save food, een organisatie die overschotten verzamelt die de dag zelf vervallen. Steven: ‘Een yoghurtje is nog zeker vijf dagen na vervaldatum perfect eetbaar en een bereide maaltijd kan je invriezen.’

Relatie

Door in relatietherapie te gaan, plannen Steven en Nina bewust meer tijd met twee in. Nina: ‘Iedereen ­ploetert, het taboe daarop mag wel wat vaker doorbroken worden.’

In bed

Na het avondeten speelt het gezin nog een spelletje of kijken ze samen wat televisie. Tussen 20 uur en 20.30 uur gaat Timo naar bed.