poging nummer 27

Vandaag gaat COP 27 van start in Egypte. Poging 27 om iets te doen aan het steeds erger wordende klimaatprobleem. De verwachtingen zijn niet hoog gespannen. De wereld is meer dan ooit in kampen verdeeld. De VS en China, de twee grootste vervuilers, zijn niet geneigd samen aan de kar te trekken. Europa kreunt onder een economische recessie en investeert omwille van de energiecrisis in LNG infrastructuur, nog meer fossiele brandstoffen dus. In het Globale Zuiden hebben ze de voorbije maanden al een zware klimaatrekening moeten betalen. Denk maar aan de overstromingen in Pakistan, de droogte in de Hoorn van Afrika en de hitte in India. Daar hebben ze er genoeg van. Van de mooie beloftes en ver in de toekomst vooruitgeschoven engagementen. Zij willen terecht compensaties voor de schade die ze lijden door de historische uitstoot van het rijke Westen. Steeds duidelijker wordt dat de klimaatkwestie alles te maken heeft met rechtvaardigheid.

Het zal er dus hard aan toe gaan tijdens de onderhandelingen. Zelfs al komt er weinig uit de bus, toch blijven deze vergaderingen van belang. Nu hebben we al een gemiddelde opwarming van 1.2 graden, wie weet waar zaten we nu mocht er geen enkele COP hebben plaatsgevonden. Wellicht waren we de 1.5 graden nu al voorbij. Zo’n COP zorgt er voor dat het thema aandacht krijgt, dat wetenschappers de nieuwste inzichten en prognoses publiceren en regeringen onder druk gezet worden iets meer te doen. Dus nog liever klimaattoppen die weinig opbrengen dan geen klimaattop.

Maar de internationale klimaatconferenties zullen niet voldoende zijn. Net zoals nieuwe technologieën ontoereikend zullen blijken. Net zoals bedrijven er niet in zullen slagen het probleem op te lossen. En gedragsverandering bij ons allen niet zal volstaan. De uitdaging is zo allomvattend (en het gaat over veel meer dan CO2) dat alles anders zal moeten. Het nationaal en internationaal beleid, ons gedrag, de uitgangspunten van onze economie, onze relatie met de natuur, hoe we technologie gebruiken. Iets concreter wil dat zeggen dat we op een andere manier moeten produceren en consumeren, dat ons voedselsysteem herdacht moet worden, ons financieel model, onze democratie, hoe we grondstoffen gebruiken, hoe we ons verplaatsen,…kortom alles.

Het lijkt een onmogelijke uitdaging, en dat is het ook. Toch is dat hetgene wat we zullen moeten doen. Of het zal lukken blijft twijfelachtig, maar elke stap maakt een verschil. Het huidige beleid gaat richting 2,7 graden, wie weet gaat dit na de COP27 richting 2,6 graden. Met technologie kan er misschien nog 2 tienden graad af, met het verminderen van overconsumptie bij ons wellicht nog een tiende graad. Moedige en doorstandende maatregelen op alle beleidsniveau kunnen ons zeker 0.2 of 0.3 graden opleveren. En zo kunnen we tegen 2030 misschien al een prognose maken waarbij 2 graden een haalbaar doel is. Dat is nog veel, en zal een grote impact hebben op miljarden mensen. Kantelpunten kunnen het nog erger maken. Maar hoe dan ook is een gemiddelde opwarming van een goede 2 graden een pak beter dan 2,7 graden.

Dus zit er niks anders op dan verder te doen. Vergaderen en consuminderen. Praten en ontharden. Fietsen en overleggen. Petities tekenen en investeren in coöperaties. Landingsbanen bezetten en bomen planten. Pijn voelen en samenwerken. Politici onder druk zetten en zuinig zijn met enegie. De natuur koesteren en ons ego ontmantelen. Boos worden en begrip tonen. Op straat komen en meer plantaardig eten. Onze gevoelens delen en onze spullen delen. Onze bubbel verlaten en luisteren. Hard werken en vloeken. Stil worden en stil staan. Actie voeren en anderen ertoe aansporen.

Dit alles staat ons te doen. Elke dag opnieuw. Waarschijnlijk hebben we nog 27 pogingen nodig. Maar er is één ding wat onze nakomelingen nooit van ons mogen zeggen: ‘ze hebben niet eens geprobeerd’.