Mijn blogstukje van gisteren heeft geleid tot een opiniestuk in de Standaard. Hier de volledige tekst voor wie geen abbonnement heeft.

OPINIE DE GROTE SHIFT

Met blablabla zal de transportsector het klimaat niet redden

Steven Vromman

Levensstijlactivist, auteur en ‘Low Impact Man’.

Woensdag 27 oktober 2021 om 3.25 uur

Steven Vromman hoorde tijdens het eerste klimaatdebat van De Standaard hoe de transportsector de meest onwaarschijnlijke argumenten aanhaalde om toch maar niets drastisch te doen.

We horen het steeds meer de laatste tijd. Bedrijven beseffen heel goed de urgentie van de klimaatkwestie. Sterker nog, ze zijn hard aan het werken om de transitie naar een duurzame, circulaire en rechtvaardige samen­leving waar te maken. (Ik negeer even het blablabla-stemmetje van Greta Thunberg in mijn hoofd wanneer ik deze mooie woorden neerschrijf.)

Aangezien de politiek het grotendeels laat afweten en de consument ook niet meteen klaar lijkt voor een low­impactleven, keek ik maandagavond uit naar de baanbrekende voorstellen van vier captains of industry uit de transportsector tijdens het eerste van de vijf klimaat­debatten van De Standaard, in aanloop naar de VN-klimaattop in Glasgow.

Familie in New York

De prelude was veelbelovend: een helder betoog van William Todts, ­directeur Transport & Environment, over de zeer grote impact van de transportsector, de stille vooruitgang bij het wegverkeer en de grote uitdagingen voor scheepvaart en luchtvaart. Zowel de urgentie als de hoopgevende ontwikkelingen netjes op tafel gelegd. De ­panelleden moesten alleen nog ­enthousiast vertellen hoe ze de transportsector klimaatneutraal zouden maken. Toen begon de miserie. Hoewel de vier heren in maatpak allen de ernst van het probleem ­erkenden, was het tenenkrullend om te merken welke argumenten ze bovenhaalden om toch maar niets drastisch te doen.De manier waarop de vier captains of industry plots opkwamen voor de armsten op de planeet was aandoenlijk

Een bloemlezing van ­enkele van de meest onwaarschijnlijke argumenten: we mogen de arme mensen in het Zuiden, die nu plots wat meer koopkracht krijgen, de kans op goedkoop vliegen niet ontnemen. Kortere ­afstanden met de trein, oké, maar blijkbaar hebben we allemaal familie in New York en die kun je niet met de trein bezoeken. Ik leerde ook dat het vliegverkeer belangrijk is voor vrede in de wereld. De transportsector stelde dan weer dat de files niet gevormd worden door de vrachtwagens, maar door de personenwagens. Trouwens, de vrachtwagens doen alleen wat de mensen willen: pakjes leveren. Je mag het de transportsector ook niet te moeilijk maken, anders gaan er jobs verloren. Wat wel zou kunnen helpen: grotere vrachtwagens en meer flexibiliteit voor de chauffeurs.

De vertegenwoordiger van de autosector gaf schoorvoetend toe dat de constructeurs zullen stoppen met het bouwen van verbrandingsmotoren in 2035 (!). Als de politiek het verplicht. Misschien zijn deelwagens een mogelijke oplossing, maar hoe hard moderator en journaliste Ine Renson ook probeerde, het idee dat Toyota misschien ooit minder auto’s zou bouwen, kwam niet over de lippen.

De man van de scheepvaart had ­alvast een gedurfd vestimentair statement, een lichtgrijs pak in plaats van het obligate donkerblauw. Zijn argumenten waren wel van dezelfde snit als die van de anderen. Zo is het niet makkelijk de scheepvaart in een emissiesysteem op te nemen, want een boot vaart van het ene punt naar het andere, dat kun je niet meten. Taksen op transport kunnen slechts als een wereldwijd akkoord is hierover.

Totalitaire regimes

De vier waren het roerend eens over volgende zaken: de economie zal blijven groeien, dus zal er steeds meer transport nodig zijn. De marges in de sector zijn al zo klein, bijkomende taksen maken de sector kapot. Als we transport duurder maken, zijn de ­armen de dupe. Je moet zo veel mogelijk de markt laten spelen en het ­opleggen van beperkingen is iets voor totalitaire regimes. Alle pogingen van de moderator om misschien heel even te overwegen dat we minder mensen en spullen de wereld rond moeten sturen, werden genegeerd.

Tot zover de grote shift dus, zonder hoofdletters. Mijn innerlijke Greta werd steeds bozer. De manier waarop deze vier plots opkwamen voor de armsten op de planeet was aandoenlijk. Terwijl in hun sectoren er alles aan gedaan wordt om lonen zo laag mogelijk te houden en de flexibiliteit zo hoog mogelijk. Terwijl de uitstoot van de transportsector wereldwijd miljoenen mensen in armoede stort, omdat de klimaatverstoring landbouw onmogelijk maakt. Dan hebben we het nog niet over de impact op de lucht- en levenskwaliteit. Maar de groeiende transportsector aan banden leggen? Neen, dat is een slecht idee voor die arme sukkels. Verder moet de consument maar bereid zijn een dagje langer te wachten op zijn pakje. En als er wereldwijde regels ­komen, zullen ze die volgen.

Naar het einde van het debat zonk de moed me in de schoenen. Niemand ontkende nog het klimaatprobleem, maar allerlei argumenten werden bovengehaald om er zo weinig mogelijk aan te doen. Onlangs verklaarde Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA) in De Zondag dat niet de politiek, maar de bedrijfs­wereld het klimaat zal redden. Na het ­debat van maandagavond blijkt dat ­alvast deze bedrijven het liefst ­gewoon blijven doen wat ze doen.