Voor wie geen abonnement heeft op de krant geef ik hieronder het interview weer zoals het gisteren in de krant stond.| 

STEVEN VROMMAN AL TWAALF JAAR LOW IMPACT MAN

Niet alle impact is luid. Low Impact Man bereikte zonet zijn honderdduizendste toeschouwer. En is weer vader geworden. ‘Fanatiek zijn is niet aantrekkelijk.’

‘Mensen vinden me niet langer raar’

VAN ONZE REDACTRICE SARAH VANKERSSCHAEVER

GENT Zijn 1.345ste voorstelling. De honderdduizend^ste toeschouwer. Vergelijkbaar met vier keer een gevuld Sportpaleis, weliswaar gespreid over twaalf jaar. Gaat het over het persoonlijke leven van Steven Vromman (59), sinds 2008 beter bekend als Low Impact Man, dan zitten de cijfers mee. De klimaatstatistieken daarentegen, sinds jaar en dag zijn grote zorg, kleuren rood.

Het klimaat is erop achteruitgegaan. Uw leven bijgevolg ook?

Steven Vromman: ‘Eigenlijk niet … Ik ben nu voltijds bezig met Low Impact Man: ik geef lezingen, breng voorstellingen, begeleid af en toe een workshop of festivalletje. Dat was nooit het plan, maar de vragen zijn blijven komen. Bovendien ben ik 2,5 jaar geleden opnieuw vader geworden. We zijn verhuisd naar een nieuwe cohousingwoning die energiezuiniger is en tegelijk meer comfort biedt. Mijn leven ging erop vooruit.’

U zette een extra mens op de wereld en we horen een vaatwasser draaien. Is Low Impact Man gematigder geworden?

‘Op sommige vlakken wel. In mijn beginjaren was ik heel fanatiek: ik droeg thermisch ondergoed om de verwarming lager te kunnen zetten, spoelde het toilet door met emmers regenwater, zocht uit of het nu beter was om mijn gasfornuis aan te steken met lucifers dan wel met een aansteker … Dat was leuk om over te vertellen, maar erg aantrekkelijk en haalbaar voor anderen was het niet. Gaandeweg zag ik in dat vooral de grote lijnen belangrijk zijn: je woning isoleren, kiezen voor hernieuwbare energie, nadenken over hoe je je verplaatst. In details steek ik geen tijd meer, je moet niet overal perfect in willen zijn. Toch ben ik op een aantal vlakken dezelfde gebleven: ik reis nog altijd niet met het vliegtuig, ben nog altijd vegetariër, koop vooral tweedehands. Het verschil met twaalf jaar geleden is dat het mijn levensstijl makkelijker is geworden: er zijn verpakkingsloze winkels, deelsystemen, Fairphones, een groot aanbod in biologische en duurzame producten. Mijn keuzes vallen niet meer op, mensen vinden me niet langer raar.

’Hebben we dan nog wel een Low Impact Man nodig?‘

‘Het werk is nog niet af. Ik merk het wekelijks in bedrijven en in gesprekken met mensen: ze denken dat ze goed bezig zijn omdat ze het afval netjes sorteren, maar dat is slechts een heel klein stukje van het verhaal. De volgende stap is dat je minder afval produceert en dat je je informeert over energiezuinige maatregelen. Het is precies dat verhaal dat ik vandaag vertel: om milieubewust te leven, hoef je geen freak te zijn of jezelf tekort te doen, probeer gewoon in de grote lijnen je best te doen. Mensen zijn in die zin weleens ontgoocheld als ze bij ons thuis komen: ik loop niet in een jutezak rond en ’s avonds brandt gewoon het licht.’

En er loopt een peuter rond. Struikelen mensen daar over?

‘Mensen spreken me er soms over aan: “Dat is niet goed voor je ecologische voetafdruk, hè.” Evengoed vragen ze me bij een lezing hoe ik er geraakt ben, alsof ze hopen dat ik zeg “met mijn oude dieselauto”. Ik vind niet dat ik me voor mijn zoon moet verantwoorden. Leven geven is inherent aan het leven zelf. Mijn kind houdt me scherp: hij herinnert me eraan dat ik met zijn toekomst bezig ben.

’U stapte even in de Gentse politiek. Hoe kijkt u daarop terug?

‘Ik wilde elke piste proberen, dus ook die van de politiek. Ik heb tussen 2012 en 2016 een aantal zaken kunnen realiseren, zoals drinkbaar kraanwater in het stadhuis en een verbod op tonijn tijdens stedelijke activiteiten. Maar het was me allemaal te strategisch. Maatregelen werden niet beoordeeld op hun kwaliteit, vond ik, maar op welke partij ze had bedacht.

’Raakte u onderweg ontmoedigd?

‘Natuurlijk. Na een zoveelste klimaatrapport met rode cijfers of na de laatste verkiezingen. Ik heb geleerd om er volle bak voor te blijven gaan en mijn welbevinden niet te laten afhangen van het resultaat. Al doet het deugd te merken dat wat ik doe wel eens een rimpeling veroorzaakt bij sommigen. Iemand werd bioboer, een ander vegetariër. Dan denk ik: “Oké, fijn”.’

Is uw publiek veranderd de voorbije twaalf jaar?

‘Het is breder geworden. Ik kom zowel bij bedrijven als bij natuurverenigingen. Bij de Open VLD-vrouwen als bij klooster­ordes. Bij de KVLV en Okra als in huiskamers en zelfs op een trouwfeest. Het contrast is soms groot, zeker tussen de 4×4’s van de Open VLD-vrouwen en de sobere levensstijl van de zusters.’

In wie stelt u uw hoop om het klimaat te redden?

‘De politici op Europees niveau, de burgers op lokaal niveau, in technologie en vooral in een bewustzijnsshift. De mate waarin we een bijdrage willen leveren, heeft toch nog altijd te maken met de relatie die we opbouwen met onze planeet. Al klinkt dat voor sommigen niet concreet genoeg. Te zweverig.’

Zeggen mensen jou dat?

‘Nee, maar ik hoor het ze denken, zeker bij milieubewegingen. “Allee kom, we gaan toch niet beginnen over liefde als maatregel?” Vandaag overheerst nu eenmaal het ingenieursdenken: problemen moet je berekenen, analyseren en oplossen. Als tegenstem raad ik de boeken Active hope van Joanna Macy en Climate, a new story van Charles Eisenstein aan. Hoe we vandaag naar het klimaat kijken, is deel van het probleem.’

Is het daarom dat u zich ontpopte tot ‘klimaatcomedian’?

‘Wie lacht, onthoudt de boodschap makkelijker. Ik wil nu eenmaal veel mensen bereiken en dat doe je niet met doemberichten of vijftig statistieken. als ik iets heb geleerd de voorbije twaalf jaar, dan is het dat je een verhaal moet vertellen. Praktische tips zijn goed, mensen ertoe bewegen na te denken is beter. Ik heb mijn baseline daarom veranderd van “Red de wereld, begin bij jezelf” naar “Liefde in tijden van verandering”.’

Het vaderschap is een boeiende vorm van storytelling. Is de boodschap bij uw oudste twee tienerkinderen aangekomen?

‘Mijn oudste dochter en zoon zijn nu 24 en 21. Ik heb hen nooit willen overtuigen, maar merk tot mijn blijdschap dat ze wel dingen meegenomen hebben: ze reizen bewust, eten vegetarisch, kopen kleren soms tweedehands … Maar het is een advies dat ik veel mensen meegeef: je moet niet per se willen overtuigen. Wil iemand vlees eten? Laat hem of haar dan vlees eten. Jij kunt wel de opties schetsen, maar uiteindelijk moet iedereen z’n eigen keuzes maken. Om dezelfde reden ga ik vandaag niet meer zo snel in discussie: het heeft geen zin om iemand van een idee-fixe af te helpen, ik zoek liever naar iets wat we gemeen hebben. Dat mag een gevoel zijn, bijvoorbeeld spijt om een omgehakte boom, en daar probeer ik dan iets aan toe te voegen. Een klimaatontkenner leerde me zo ooit ecologisch verantwoorde porno kennen: Fuck for forrest. Je ziet, je kunt altijd iets van elkaar leren.’

BIOGRAFIE

Steven Vromman (1960, Tielt) was jarenlang directeur van de milieuorganisatie Ecolife. Sinds 2008 gaat hij door het leven als ‘Low Impact Man’ nadat de gelijknamige documentaire op Canvas hem nationale bekendheid had gegeven.

In 2009 speelde hij samen met theatermaker en acteur Dimitri Leue de ecologische voorstelling Tegen de lamp.

Vromman studeerde psychologische en pedagogische wetenschappen. Hij woont in Gent en heeft drie kinderen. Zijn verhaal kun je volgen op:

https://lowimpactman.blog