Klimaat, een nieuw verhaal

Spreken over het klimaat zorgt vandaag voor steeds meer polarisatie. Daarom kan het goed zijn met een andere blik naar deze kwestie te kijken. Ik breng hier een aantal ideeën uit het boek ‘Climate, a new story’ van Charles Eisenstein.

Eisenstein is behoorlijk kritisch voor de manier waarop vandaag wordt gekeken naar het klimaatprobleem. Door het te reduceren tot een kwestie van broeikasgassen (door gebruik van fossiele brandstoffen) wordt voorbijgegaan aan het feit dat die emissies zelf een symptoom zijn van dieperliggende oorzaken. Sommige ervan zijn van systemische aard zoals ons geldsysteem en de daarbij horende groeidwang. Een andere root-cause is dan weer gelinkt aan het dominante verhaal van onze tijd. Namelijk, dat we in een continu strijd zijn verwikkeld met de ander en met de natuur. Dat we moeten zorgen dat we de natuur (en de ander) kunnen controleren om zo ‘vooruit te gaan’. Deze mindset noemt hij ‘the Story of Separation’. Een gevolg is dat basisbehoeften zoals connectie, schoonheid of intimiteit worden ingevuld met (commerciële) substituten die vooral verslavend werken.

De manier waarop nu rond het klimaat wordt gecommuniceerd zorgt vooral voor afwijzing, onverschilligheid, verdeeldheid of angst. Zowel de doemdenkers als de techno-optimisten versterken het ‘verhaal van scheiding’. De focus op CO2 zorgt dat veel minder aandacht gaat naar het belang van oceanen, bossen, moeras, landgebruik en biodiversiteit. Deze elementen zijn minder makkelijk te meten dan effecten van fossiele brandstoffen maar spelen een cruciale rol in de klimaatregeling. De eenzijdige focus op CO2 maakt ook de kans groter dat we ooit onze toevlucht nemen tot Geoengeneering. Wat gigantische geopolitieke en ecologische gevolgen zou kunnen hebben.

Wat we echt nodig hebben is zorg en liefde. Verbondenheid met het ecosysteem waarvan we afhankelijk zijn, de bodem, het water en alles wat het fragiele leven op onze planeet mogelijk maakt. Daarbij is ook een nieuwe verhaal nodig, dat vertrekt van verbondenheid en ‘interbeing’, een term die we kennen van het Boedhisme. De wereld is een deel van mezelf, ik ben een deel van de wereld. Waarden die daarbij horen zijn onder andere aandacht voor het lokale, samenwerking, empathie, herstel van de relatie met de natuur, schoonheid, vertragen en dankbaarheid. Een neveneffect van die mindset zal zijn dat we minder energie gebruiken, minder broeikasgassen uitstoten en ons wellicht zelf gelukkiger kunnen voelen.

Dit filmpje gemaakt door Katrien Van der Heyden ( ook de mama van Anuna) is een mooie illustratie van een andere kijk op het geheel. Het boek zelf bevat nog heel wat boeiende inzichten.

Wie zich verder wil verdiepen in hoe je connectie kan maken met de natuur kan eens kijken bij deze tweedaagse actieve hoop.