groeten uit 2047

Op de inspiratiedag Duurzame mobiliteit mocht ik een kleine projectie maken voor de toekomst. Wie wil kan hier het verhaal nog eens nalezen.

Goedemorgen. Ik ben ondertussen 87 jaar. Jaja, dank u, ik zie er nog goed uit voor mijn leeftijd. Dat zal komen door de combinatie van veganistisch eten en nano-technologische geneeskunde. Ik heb gisteren nog een wandeling gemaakt door mijn stad en heb er een verslagje van neergeschreven in mijn dagboek. Hier komt ie.

 

Woensdag, 27 november 2047.

 

De zon schijnt helder, de lucht is fris. Het is 13 graden, wat normaal is voor de tijd van het jaar. Echte winters kennen we niet meer. Ik heb de voorbije jaren mijn thermisch ondergoed nauwelijks meer gedragen, ik overweeg zelfs om het naar een weggeefwinkel te brengen.

 

Ik ontbijt met een kop lokale koffie – dat is dan wel een voordeel van de klimaatopwarming, er zijn nu ook koffieplantages in de Vlaamse Ardennen. Ik neem mijn wandelstok en ga de deur uit.

 

Ik stap traag door de straat, behoedzaam voor de vele fietsen en karren, want mijn benen en reflexen zijn niet meer wat ze waren. Er zijn geen voetpaden meer, de hele straat is nu voor wandelaars en fietsers. Alleen elektrische deelauto’s en hulpdiensten zijn nog toegelaten. En die moeten goed uitkijken met de zitbanken en speeltuigen en de nomadische bomen die her en der op de straat zijn neergezet.

 

Verbrandingsmotoren zijn ondertussen al 10 jaar verboden. Je kan opnieuw de straat op zonder masker.  Het is alleen jammer dat de drastische maatregelen (zoals het verbieden van fossiele brandstoffen) veel te laat zijn gekomen.  Ooit, op een legendarische conferentie in Parijs was afgesproken dat de opwarming onder de 2 graden moest blijven. Nu zitten we aan een wereldwijd gemiddelde van bijna 3 graden. De eerste tekenen van een daling van de uitstoot zijn nu wel zichtbaar. Eindelijk.

 

De straten zien er kleurrijk uit, niet alleen omwille van het vele groen, maar ook door de mensen. Ik besef dat ik als Vlaming, net als iedereen behoor tot een minderheid. Er zijn de voorbije decennia nogal wat mensen bijgekomen, gezinnen uit Spanje en Griekenland bijvoorbeeld, mensen die moesten vluchten voor de oprukkende woestijn en de droogte. Ook vluchtelingen uit India en Pakistan, slachtoffers van het nucleaire conflict van 2030. En natuurlijk ook veel inwoners uit West-Vlaanderen en Nederland, want een stuk van het lage land hebben we moeten teruggeven aan de zee. Je kan niet blijven dijken bouwen als het ijs van Groenland aan het afsmelten is.

 

Ik ga even zitten op een pleintje aan het begin van een grotere invalsweg en kijk wat rond. Af en toe komt er een elektrische bus of een paardentram langs. En ja, daar heb je er weer ééntje. Een zelfrijdende auto die zonder de passagier is vertrokken. Een dame loopt achter de wagen en probeert die te doen stoppen met haar smartphone. Soms zijn het gewoon snotneuzen die er een spelletje van maken om de zelfrijdende auto’s te hacken.

 

De individuele auto zoals ik die vroeger heb gekend bestaat niet meer. Het heeft lang geduurd, maar het auto-denken is zo goed als volledig uitgebannen, in de ene stad wat sneller dan de andere. Wat zeker heeft geholpen is de grote economische crisis van het voorbije decennium. We konden niet langer alles vanuit de hele wereld gaan invoeren met vervuilende vliegtuigen, vrachtwagens en containerschepen.

 

De crisis heeft achteraf gezien onze economie goed gedaan. Ons voedsel is nu veel lokaler en aangepast aan de seizoenen, er zijn overal maak-ateliers, de circulaire economie is doorgebroken zodat er nauwelijks nog vuilniswagens moeten rondrijden. Het weinige huishoudelijke afval dat er nog is, wordt opgehaald door dezelfde vrachtdrones die de winkels bevoorraden.

 

Mensen wonen nu veel meer in kernen dichter bij elkaar. Vrijstaande woningen met tuin worden steeds zwaarder belast. Wie nog in een lintbebouwing woont is tegenwoordig een loser. De woonkernen zijn met elkaar verbonden met een performant openbaar vervoersnet. En voor de laatste kilometers kan je kiezen. Er zijn deelfietsen, plooifietsen, rijska’s of stegways. Er zijn aangepaste oplossingen voor grote gezinnen en mensen die slecht tebeen zijn. Wie zich toch nog een privé-wagen permitteert wordt scheef aangekeken, wie een vier maal vier heeft loopt het risico uitgescholden te worden. Populaire verwijten vandaag zijn ‘klimaatterrorist’ of ‘energievreter’, als je iemand echt de grond in wil boren dan roep je heel luid:’ hyperconsument’.  Dat komt hard aan.

 

Kijk, daar op de markt staat een standbeeld van ene Leo Van Broeck, het is de man die ondanks de politieke tegenstand de betonstop heeft waargemaakt. Deze betonstop heeft in combinatie met de agro-ecologische landbouw die de standaard is geworden gezorgd voor een boom van biodiversiteit op het platteland. Dat is dus weer een lichtpuntje.

 

De grote parkeertorens in de stad zijn omgebouwd tot compacte woningen voor de vele nieuwkomers. Voor de lange Nederlanders is het soms wat krap, maar een laag plafond is nog altijd beter dan geen dak boven je hoofd. Over de parkeergarages wil ik straks nog iets vertellen.

 

Ik ga op een bankje zitten aan het water. Als ik me niet vergis werden hier begin deze eeuw acties gevoerd voor zuivere rivieren. Samen met honderden anderen sprong ik toen in de niet zo propere Leie. Ik heb het verhaal al vele keren verteld aan mijn kleinkinderen, ze vinden het bijzonder grappig dat dit de manier was waarop we dingen wilden veranderen. ’Hadden jullie dan geen democratie’ vraagt de jongste soms. Tja, moet ik dan antwoorden, we hadden een soort democratie.

 

Terwijl de onbemande waterbusjes van de Lijn voor mijn neus hun weg vervolgen denk ik terug aan toen. Aan de overkant van het water staan massa’s frambozenstruiken op de plaats waar in 2034 een tijdelijk tentenkamp voor beursmakelaars was opgetrokken. Ze waren alles kwijt gespeeld door de megacrash, en nog erger, ze konden gewoon niks. Ze waren overgeleverd aan de goodwill van de passanten. Het kamp is bijna vijf jaar blijven staan. De fijnste dag was er steeds het einde van de Ramadan, toen de Moslimfamilies ter ere van het Suikerfeest voedsel en lekkernijen naar het tentenkamp brachten. Crisis of niet, sommige rituelen bleven gelukkig standhouden.

 

Wat mijn stad betreft, het zijn vooral de champignons geweest die een belangrijke rol hebben gespeeld. De gigantische nutteloos geworden parkeergarage aan het station bleek namelijk de ideale plaats te zijn voor de kweek van champignons. Honderden mensen konden er aan de slag. Allerlei verwerkingsbedrijfjes schoten als -vergeef me de woordspeling – paddenstoelen uit de grond. Vegetarische paté, champignonnen taarten, gedroogde champignons, zelfs champignonzeep, bouwmaterialen, brood en textiel. Onvoorstelbaar wat je met die schimmels kan doen.

 

Na de internationale ban op fossiele brandstoffen in ’36 zaten we een aantal jaren met elektriciteitspannes. Want onze politici van het begin van deze eeuw talmden veel te lang met de omslag naar 100 % hernieuwbare energie. En dus deed de paardentram opnieuw zijn intrede. Dat bleek een gouden zet, want de paardenmest was de ideale grondstof voor de verdere uitbreiding van de paddenstoelensector. De vooruitziende bestuurders van mijn stad hadden eind vorige eeuw trouwens verschillende ondergrondse parkings aangelegd midden in de stad. En zo zonder het te beseffen een belangrijke bijdrage geleverd aan het economisch herstel.

 

Ik ben ondertussen aan het museumplein aangekomen. In het museum van het Antropoceen kan je allerlei nutteloze spullen zien die in mijn tijd populair waren. Zoals elektrische pepermolens met Led verlichting en elektrische hondenkussens. Mijn kleinkinderen kunnen nog altijd niet geloven dat er een tijd was dat we fossiele energie gebruikten om excuseer het woord, het gat van de hond op te warmen.  Ze kunnen niet begrijpen dat er ooit een tijd was dat iedereen zijn eigen auto had, dat er massaal dieren werden gegeten, dat je zomaar een vliegtuig kon nemen zonder een klimaattaks te betalen.

 

 

Ik stap op de paardentram, boven mijn hoofd vliegt een drone. Grappig hoe high tech en low tech in 2047 op wonderlijke manier samengaan. De nieuwe tijden zijn zowat gestart zijn jaren 30. Bij het begin van de heropbouw zag het er even niet goed uit. Een aantal mensen wou na de grootste financiële crash ooit zo snel mogelijk opnieuw een op groei gebaseerde economie uitbouwen. Gelukkig ontstond een massale wereldwijde beweging die verhinderde dat een kleine groep mensen opnieuw de touwtjes in handen nam. Dat was de start van de werelddemocratie zoals we ze nu kennen. Een redelijk eenvoudig systeem waarbij de grote beslissingen genomen worden door bijna 6 miljard mensen. Dat wil zeggen, alle aardbewoners die minstens 14 jaar zijn. Een van de eerste beslissingen was om alle resterende kolen, olie en gas in de aardbodem te laten zitten. De daaropvolgende jaren kwamen er wetten rond bevolkingsbeleid en het basisinkomen. Binnenkort staan een aantal belangrijke discussies op de agenda zoals de invoering van het maximum inkomen.

 

Het lijkt er ondertussen op dat de mensheid toch iets heeft geleerd. De ongelijkheid is veel kleiner geworden, vormen van uitbuiting van mensen of natuur zijn zo goed als helemaal uitgeroeid. De welvaartziektes van toen zijn stilaan aan het verdwijnen. De meeste mensen hebben een goed leven, de belangrijkste materiële behoeftes zijn ingevuld. Er is tijd voor persoonlijke ontplooiing en verdieping. Al zullen we nog decennia te maken hebben met de gevolgen van de klimaatverandering, de CO2 uitstoot is onder controle.

 

Tijd om naar huis te gaan. Ik laat via een app een SAF komen. (de senioren aanhang fiets, erg populair tegenwoordig). De jonge Indiër fietst me soepel door een stad vol leven, groen en mensen. We hebben nog een zware rekening te betalen na een halve eeuw groei zonder omzien. Maar stilaan krabbelen we weer recht.

 

Ik ben terug thuis. En ik bedenk, ooit hebben we de kans laten liggen om te kiezen voor ‘change by design’. Maar uiteindelijk is het toch ‘Change by dissaster’ geworden. Ik wou dat ik dat ik een teletijdmachine had om dit nog even mee te geven aan mijn stadsgenoten daar in 2017…