Het lijkt misschien alsof het gisteren was, maar ondertussen is het precies twintig jaar geleden dat de toenmalige president van de VS zijn befaamde klimaatspeech hield. Op zijn met Round Up onderhouden gazonnetje, het haar netjes geföhnd, voor een enthousiast fanclubje uit de fossiele industrie. Hij zou Amerika groot maken en dus mocht het hele verhaal van de klimaatverandering in de prullenmand. Twee decennia later kunnen we de historische betekenis hiervan pas echt inschatten.
De wereldleiders struikelden die eerste week van juni 2017 over elkaar om in meest strenge bewoordingen het beleid van Trump af te keuren. Zelfs Joke Schauvliege – ondertussen net als Trump veroordeeld door het Klimaattribunaal in Venlo – noemde de beslissing van Trump een ‘historische vergissing’, wat niet bepaald veel indruk maakte. Nee, de ommekeer kwam niet door de grote woorden van politici. De ommekeer begon in stilte.
Overal ter wereld kwamen mensen tot dezelfde conclusie. Als Amerika de wereld laat stikken, dan laten wij Amerika stikken. Consumenten in de supermarkten bij ons, evengoed als chauffeurs in de baancafés in Brazilië of marktbezoekers in pakweg Timboektoe gingen nadenken over de herkomst van hun producten. De meest iconische Amerikaanse merken voelden het snelst de impact. Coca-cola, Exon-Mobile (Esso), Apple en Starbucks, allen kregen wereldwijd te maken met een gestage omzetvermindering van gemiddeld 2 procent. Per maand.
Amerikaanse films deden het per definitie slecht in de zalen. Amazon zag zijn omzet buiten de VS scherp dalen. Het toerisme naar de States ging zienderogen achteruit, American Airlines stond op de rand van het faillissement. Amerikaanse toeristen die elders in de wereld op bezoek gingen werden zo vaak bekritiseerd over het klimaatbeleid van hun land dat ze beweerden uit Canada te komen. Of gewoon thuis bleven. Alles wat met Amerika kon worden geassocieerd was plots slecht. Er circuleerden op sociale media lijsten met foute merken. In supermarkten plakten activisten stickertjes op producten van Amerikaanse multinationals. Wie met een Jeep of Ford rondreed moest zich de hele tijd verantwoorden. Tesla kon enkel overleven door de hele productie én de zetel van het bedrijf naar India te verhuizen. De mensheid had er blijkbaar even genoeg van.
De stars-en-stripes verpakkingen van Popcorn werden noodgedwongen vervangen. De resterende Amerikaanse stocks werden Chinese stocks. In een wanhopige poging om het tij te keren veranderde de Star Bucks in Gent zijn naam in ‘Walter de Bucks’. Maar het mocht niet baten. Amerikaanse bedrijven deden het steeds slechter op de beurs, de export vanuit de VS viel stil, het land verzeilde in een ongeziene economische recessie.
Toen Trump in de maanden na zijn fameuze toespraak op bezoek ging naar het buitenland werd hij niet langer opgewacht door eerste ministers en presidenten. In het beste geval mocht een figuur als Prins Laurent de Amerikaanse president begroeten en rondleiden in het dierenasiel. Er circuleerden heel wat filmpjes waarin politici er in slaagden een handdruk van Donald te vermijden. De media vonden het niet langer nodig elke tweet van de zielige man uit te vergroten. Bijna ontketende hij nog een burgeroorlog toen California eigenhandig het verdrag van Parijs ondertekende. Zijn populariteit in eigen land zakte met 2 procent. Per week.
Niemand was dus verrast toen Trump de verkiezingen van 2020 glansrijk verloor. Zijn opvolger, de eerste Amerikaanse vrouwelijke presidente Jill Stein begon meteen aan de uitvoering van haar belangrijkste verkiezingsbelofte. Ze riep alle wereldleiders bij elkaar en onder druk van de publieke opinie en het bedrijfsleven tekenden 199 landen het klimaatakkoord van Washington. Het is uiteindelijk dankzij de massale reactie op de van stommiteit van Trump dat de internationale elite bereid was dit verdergaand voorstel te tekenen.
Vandaag weten we dat het akkoord van Parijs nooit voldoende zou zijn geweest om de klimaatchaos te vermijden. Het nieuwe, bindende verdrag van Washington maakt dat we nu maximum tussen de 2 en 2,5 graden opwarming zullen kennen tegen het einde van de eeuw. Dit zorgt nog voor wat lastige kwesties, maar maakt een wereld van verschil met de vorige scenario’s van 4 graden of meer.
Het is ironisch te kunnen besluiten dat de man die de hele klimaatverandering maar een hoax vond en Amerika groot wou maken er eigenhandig is in geslaagd om de opwarming te stoppen én Amerika te doen verschrompelen. En daarom zit deze honderdjarige man nu nukkig te kijken door het raam van zijn bejaardentehuis terwijl wereldwijd 1 juni gevierd wordt als de ‘dag van de klimaatkentering’.
Steven Vromman, 3 juni 2037
Low Impact Man 
Heerlijk geschreven 🙂
LikeLike