19 december 2033: meer feest, minder reclame

De eindejaarsfeesten komen er weer aan. Het is opvallend dat het belang van dergelijke momenten nog groter is geworden in deze moeilijke jaren, hoewel de invulling totaal verschillend is dan pakweg 25 jaar geleden. Geen vervelende elektronische  jingle-bells meer in de straten, geen kerstversiering die je al in augustus kan kopen. Geen commerciële kerstmannen van Coca-cola, geen stormloop op de winkelcentra, geen exotische maaltijden en overbodige geschenken. Daar zijn we gelukkig van af.

Als ik er over nadenk is dit een van de grote verschillen met vroeger, we leven nu bijna in een reclame vrije omgeving. De gigantische sector die als taak had ons zaken te doen kopen die we niet nodig hadden is grotendeels in elkaar gezakt bij de start van de PC.  Als je belangrijkste bekommernis is om nog over water te beschikken dan doet het er niet toe of je water koopt dat zorgt voor een slanke lijn of meer vitaliteit. Tegelijk zijn er gaandeweg maatregelen genomen om de reclame te beperken, vooral om ecologische redenen.

Zo is het al een hele tijd verboden om rond te rijden met wagens met reclamepanelen (enkel met de fiets mag het nog). Het uitdelen van flyers en gadget wordt zeer zwaar belast net als alle vormen van lichtreclame. In het straatbeeld, op bussen en bushokjes en langs de wegen zijn geen reclameboodschappen meer te zien. Onderzoek heeft ondertussen aangetoond dat dit vooral positieve effecten heeft. Er is een besparing van papier, maar het draagt ook bij tot verkeersveiligheid en de mentale rust. Toen ik vijftig was kregen we elke dag ongeveer 3000 reclameboodschappen te verwerken. Nu blijkt dat dit een factor was die bijdroeg tot onrust en ontevredenheid. Als je de hele dag omgeven wordt door dingen die je niet hebt en waarvan gezegd wordt dat je ze zou moeten hebben is dat ook niet verwonderlijk.

Er bestaan natuurlijk nog manieren om reclameboodschappen te verspreiden. Dit is vooral via  digitale kanalen zoals computers en smartphones, maar iedere gebruiker bepaald welke en hoeveel reclame. Je kiest dus waarover je wil geïnformeerd worden en krijgt dan alleen deze informatie te zien. Zo krijg ik enkel boodschappen over lokale producten.  De belangrijkste manier waarop diensten en producten hun weg vinden naar mogelijke gebruikers zijn de sociale netwerken. Via een aantal sites kan je heel makkelijk weten wat anderen vinden van een bepaald aanbod. Deze informatie is veel betrouwbaarder dan wat vroeger in advertenties werd beweerd.

Maar even terug naar de komende feesten. Hoe ziet het er dan uit? In de straten heb je bijvoorbeeld meer muzikanten die voor sfeer zorgen, kinderen versieren de gevels met rode en witte linten. Veel fietsers rijden rond met vrolijke belletjes. Je ziet ook meer en meer led-molentjes, dit zijn kleine windmolens die een reeks led-lichtjes doen branden. Het grootste verschil is dat tijdens deze periode het de gewoonte is om goedendag te zeggen aan iedereen die je tegenkomt. Wat soms wel tot grappige taferelen leidt in drukke straten. Mijn dagelijkse wandeling duurt tijdens deze periode een stuk langer dan anders omwille van al die begroetingen.

En verder zijn er natuurlijk de maaltijden, met vrienden, met familie en buren. Lekkere gerechten worden klaargemaakt en gedeeld en wat geschenken betreft passen de meeste mensen het oude Japanse systeem van de Omiyage. Daarbij gaan de pakjes die worden gegeven bij allerlei bezoekjes ongeopend in de kast. Die gebruikt de ontvanger dan om bij een andere gelegenheid aan iemand anders te schenken. Geschenkjes die oneindig kunnen gerecycleerd worden. Altijd lol.