Veel te doen over Madeira dezer dagen, maar het valt me toch op hoe weinig er te horen valt over de oorzaken van dergelijke rampen. Men spreekt vooral over de gevolgen voor het toerisme, over de noodzaak om alles snel terug te herstellen zodat de toeristen weer massaal kunnen worden ingevlogen. We kunnen natuurlijk zeggen dat abnormale regenval de oorzaak is, en dit beschouwen als brute pech. Toch is de menselijke invloed niet te ontkennen.
Precies omwille van de boom van het toerisme is er de voorbije jaren erg veel beton gegoten en bijgebouwd. De rivierbeddingen van de drie grootste rivieren op het eiland zijn kunstmatig versmald met als gevolg dat bij overvloedige regenval het water niet meer op een normale manier kan wegvloeien. Het verharden van grote delen van de oppervlakte zorgt voor bijkomende wateroverlast omdat het regenwater niet kan insijpelen. Dus nog maar eens een voorbeeld van hoe de menselijke ingrijpen en financiële belangen (van de toeristische sector) uiteindelijk toch als een boemerang in ons gezicht terug komt. De vraag is of we uit dergelijke voorvallen nog iets leren? Conclusie: de grootste natuurramp is misschien wel de mens.
De schade in Madeira zal wel snel hersteld worden, want in zo’n geval komt de Europese commissie met een hoop geld over de brug. Anders is het voor heel veel mensen in het Zuiden die evengoed de gevolgen dragen van de menselijke impact. De campagne van Broederlijk Delen focust met name op de problemen die boeren in Bolivia ondervinden omwille van de toenemende droogte. Jammer genoeg zullen we de volgende jaren nog meer van dat soort verhalen op ons bord krijgen.
Low Impact Man 
Een aanrader is het boek ‘Ondergang’ van Jared Diamond. Ik heb hem net uit de bibliotheek en ben dus nog niet zo heel erg ver met lezen, maar nu al wordt mij duidelijk dat het verdwijnen van een aantal volkeren op aarde de schuld is van menselijk handelen (intensieve veeteelt, bomenkap waardoor bodemerosie ontstaat, etc.).
Deze volkeren hebben zichzelf dus als het ware uitgeroeid en als wij niet uitkijken hangt ons hetzelfde lot boven het hoofd…
LikeLike
Mijn waslijst met klimaatproblemen blijft maar langer worden. En ik heb ook de indruk dat de fenomenen elkaar steeds sneller opvolgen.
Ik ben er ook rotsvast van overtuigd dat de winterellende (vooral de sneeuw) ook een menselijke oorzaak heeft. Zou het niet mogelijk zijn dat meer opwarming van zeewater boven de Caraïben zorgt voor meer neerslag in het Noordelijke halfrond, en aangezien dat in de winter is, dus ook meer sneeuw?
Persoonlijk heb ik het natuurlijk liever in de vorm van sneeuw, want dan heeft het water rustig de tijd om in de grond te sijpelen tijdens de dooi. Het valt trouwens op dat er in onze regio voorlopig geen meldingen zijn van overstromingen. Maar aangezien het gestart is met regenen, hou ik mijn hart vast.
LikeLike
Ik denk dat je in je conclusie die ‘misschie’ gerust mag schrappen….
Er zijn nog steeds te weinig mensen echt mee bezig, en ook op politiek vlak is het huilen met de pet op….
Inderdaad heel erg jammer ook dat er over de menselijke oorzaken van dit soort fenomenen met geen woord wordt gerept.
Maar we laten ons niet doen… blijven tonen dat het ook anders kan is de boodschap hee… eentje die hopelijk steeds meer mensen gaan willen horen.
LikeLike
Als soorten uitsterven ten gevolge van de dominantie van andere soorten noemt men dit natuurlijk.
De mens is ook een soort zoals elke andere soort…. mogen wij dan geen soorten wegconcurreren?
LikeLike
We zijn de enige soort die in staat is om meer te gebruiken dan wat er op 1 jaar tijd door de natuur ter onzer beschikking wordt gesteld, we leven op krediet dankzij de reserves uit het verleden (olie).
Het is een kwestie van tijd totdat dit krediet op is, wat dan?
LikeLike
Mogen? Tja, het is een morele vraag of wij dat recht hebben. Op zich kan het ‘de natuur’ niet schelen, de natuur kent immers niet zoiets als moraliteit. En naar het grote geheel en op langere termijn gekeken is als het menselijke handelen niet eens een minuscule rimpeling in het heelal.
Maar ook als men de mening toegedaan is dat wij dat recht hebben, dan nog is het hartstikke dom van de mensheid. Het verdwijnen van soorten is immers een symptoom van een veel groter probleem, een probleem waar ook wij als mens ernstige gevolgen van zullen dragen. Het verdwijnen van b.v de reuzenpanda zal geen enkele invloed hebben op de mensen, maar het verdwijnen van hele ecosystemen zouden de mens – zelf ook zuiver egoïstische motieven – moeten voorkomen.
LikeLike
Wie zou het ons verbieden?
We mogen natuurlijk altijd de tak afzagen waar we op zitten, maar slim is iets anders.
De mens is immers enorm afhankelijk van het bestaan van stabiele ecosystemen. Die produceren onze zuurstof, zuiveren ons water, zorgen voor vruchtbare bodems (die wij dan in een recordtempo naar de vaantjes helpen) ……
Als je weet dat onze westeuropese bodems ontwikkeld zijn over een termijn van 10.000 jaar en dat de intensieve landbouw hier onvolgdoende zorg voor draagt……. In tropische streken proberen ze dezelfde praktijken te promoten, maar die bodem is na 10 jaar (of minder) al uitgeput. Wat er overblijft, na erosie van de vruchtbare laag, is een harde korst roest-materiaal waar niets meer op groeit.
Het leegvissen van de oceanen voor onze ongebreidelde consumptie…….
Ik zou zo nog wel een tijdje kunnen doorgaan.
Maar ineens zal blijken dat we de draagkracht van die ecosystemen overschreden hebben, en stort dat ecosysteem ineen. Eens dat gebeurt is vermindert de draagkracht van dat gebied met minstens een factor 10 (kan dan nog 10% opleveren van wat het nu doet).
Als je dan nog weet dat we nu al meer dan 1 aardbol nodig hebben om onze jaarlijkse consumptie te dragen….
We leven op krediet!!!!!
LikeLike
@Maxke
Toen ik gisteren de eerste comments las, dacht ik daar ook meteen aan. Als iets leeft, dan gaat dat altijd ten koste van z’n omgeving m.a.w. de omgeving verandert. Ik ken geen uitzondering.
@Lodewijk
Dat er meer gebruikt wordt dan er bij groeit, is relatief: alle (of toch 99% van de) mensen probeert te overleven door kansen te grijpen die zich voordoen. Een olievondst of een olietekort (of iets anders): elke verandering zorgt voor nieuwe kansen en meestal voor andere mensen/soorten. Op voorhand aanpassen aan een komende verandering heeft twee kanten: een goede want je kan je efficiënt aanpassen en een slechte want de verandering zou op zich kunnen laten wachten (of niet komen).
En wees gerust, er lopen er wel enkelen tussen die 6 miljard die geen krediet nodig hebben. Er zullen meer plaatsen zijn waar weinig verandert dan plaatsen waar alles in de war loopt.
@Renaat
Het verdwijnen van soorten is ook een natuurlijk proces net zoals het ontstaan van nieuwe soorten. Beiden worden gestimuleerd door de agro-industrie: enerzijds door woud te kappen en anderzijds door pesticiden waar insecten dan weer resistent tegen worden. Net zoals die insecten zullen ook ‘nieuwe mensen’ het voortouw nemen, zo is het altijd al gebeurd, waarom zou het nu anders zijn?
Conclusie: mensen zijn dom. Over een paar honderd jaar zullen er misschien wel slimmere mensen rondlopen ongeacht klimaatsveranderingen?
LikeLike
Thomas,
Jij bent blijkjbaar nog een grotere optimist dan ik.
Volgens mij zal het leven op aarde niet verdwijnen door het toedoen van de mens. Maar als we geen drastische koerswijziging ondergaan, dan zal de mens het zelf niet overleven.
Ik hoop dat we nog genoeg tijd hebben om die koerswijziging realiteit te laten worden. En dan denk ik in de grootteorde van tientallen jaren. Als we binnen de eerste 10 jaar niet beginnen met het roer om te gooien zou het wel eens te laat kunnen zijn.
Ik ben er dus nog niet zo zeker van dat er binnen 100 jaar nog mensen zullen rondlopen, laat staan dat het slimmere zouden zijn.
Wat wel realistisch is: Als de boel begint scheef te lopen zullen de massale hongersnoden, natuurrampen en eruit voortvloeiende oorlogen ervoor zorgen dat de wereldbevolking sterk vermindert. En misschien dat het globale ecosysteem dan nog net genoeg veerkracht heeft om dat restje van de menselijke bevolking te ondersteunen. Maar het zou me niet verbazen dat het dan terug op een pre-technologisch beschavingsniveau zal zijn (jagers/verzamelaars, boeren, nomaden, …..)
LikeLike
Er is inderdaad heel wat te zeggen wat betreft de overconsumptie. Ik heb al jarenlang mijn bedenkingen bij het steeds steeds meer willen, almaar groter en sneller. Het is de heb, heers- en eerzucht van onze soort die nefast is voor de leefomgeving en uiteindelijk dus ook voor onszelf.
Maar er is een probleem dat tot nog steeds een taboe blijkt te zijn of dat af en toe maar heel eventjes wordt aangeraakt .
Er is geen enkele grote diersoort (o.a. apen, allerlei soorten walvissen, beresoorten, , zeehonden, leeuwen enz…) die met een aantal van nu bijna 7miljard wegkomt.
Wat zou de mens daar wel mee wegkomen. Ik ben niet zinnens om mijn reeds sobere en al jaren milieubewuste levensstijl in te ruilen voor een levenswijze met geen enkele levenskwaliteit meer( voor mij is dat mijn hondje, een beetje vrijheid qua voedingkeuze, en hier en daar een boek dat ik mij aanschaf) enkel en alleen omdat er ruimte moet gemaakt worden voor straks 7miljard, 9 en dan 10,11,…14,15 …miljard mensen.
Een filosofische beschouwing, een planeet, 7 miljard bizons en die eten alleen gras!
Overbevolking en duurzaamheid zijn onmogelijk te rijmen.
LikeLike
Overbevolking is zeker een deel van het probleem. Toch een paar cijfers om één en ander in perspectief te zetten.
De bevolking is sinds 1960 gestegen met een factor 2,2. De milieudruk in dezelfde periode met 3. Als de milieudruk de voorbije vijftig jaar is toegenomen met 6,6 dan is consumptie daar meer voor verantwoordelijke dan bevolkingsgroei.
En de beste manier om bevolkingsgroei te doen dalen is investeren in onderwijs, gezondheidszorg en sociale zekerheid.
Wij de grootste consumenten en vervuilers zullen dus de grootste inspanningen moeten doen als we tot een eerlijke verdeling willen komen. Tenzij we het moreel ok vinden dat 20% van de wereldbevolking 80% van alle hulpbronnen opgebruikt.
Gelukkig is het mogelijk om veel meer levenskwaliteit te hebben met een kleinere impact…
LikeLike
We zitten allemaal in een mallemolen, en we voelen er ons redelijk goed in thuis.
Het is de mallemolen van de economie. We zijn er de slaven van, langs 2 kanten.
Aan de ene kant moeten we produceren, economisch productief zijn. Alles aan de kant schuiven om de werkgever ten dienste te zijn, ziek worden van de stress, …..
En aan de andere kant worden we verplicht om te consumeren. Elk jaar nieuwe kleren, want ze zijn uit de mode, om de 4 jaar een nieuwe auto, want hij is afgeschreven, ……
’t is niet simpel om eruit te stappen, maar hopelijk vinden veel mensen de sterkte om eruit te stappen, of toch op zijn minst de molen wat af te remmen.
LikeLike
Dus als ik het zo lees, verdelen we alles over 7 miljard mensen, elke mens gaat soberder leven. Problemen opgelost in die optiek, vind ik persoonlijk simplistisch.
Maar het blijven die 7 miljard die mij zorgen baren, trop is teveel en er zijn spijtig genoeg er iets teveel van onze soort. Dus dat is het eerste waar aan moet gewerkt worden, de groei moet naar beneden en dan pas helpt duurzaamheid.
Hoe kun je nu duurzaam groenten en fruit gaan kweken voor 7 miljard mensen.
Iets dat Etienne Vermeersch (gekende moraal filosoof met 75 jaar levenservaring) reeds in de zeventiger jaren aanhaalde maar die mens werd steeds weg gelachen.
We zijn met veel, lees het boek “de mensentuin” van de zoöloog Demond Morris even. Daarin staat letterlijk het is beter leven te voorkomen dan mensen van het leven te genezen.
Ook deze wetenschapper volgt de mening van Vermeersch.
Deze twee wetenschappers zijn lang niet de enige die deze mening zijn toegedaan. Hoe pijnlijk het ook is dit te moeten erkennen als een groot probleem, nl het aantal exemplaren van onze soort.
LikeLike