Een jaar lang zonder auto, is dit haalbaar? Ongetwijfeld wel, want er zijn heel wat mensen die het doen. Mij is het niet helemaal gelukt. Er waren een paar gevallen waarbij ik toch beroep heb gedaan op de wagen. Het was dan wel voor het vervoeren van isolatiemateriaal of 1 keer voor een feestje op een onbereikbare plaats. Af en toe heb ik ook meegereden met iemand – bijvoorbeeld een paar stukjes tijdens de vakantie – soms ook om op redelijk afgelegen plaatsen te raken voor een lezing. In totaal dus 400 kilometer die ik bij mijn voetafdruk moet tellen. Dat is 84% minder dan het jaar ervoor, en 97% minder dan de gemiddelde Belg die 15 000 autokilometer doet.
Ik ben natuurlijk wel een flinke gebruiker van het openbaar vervoer: 580 kilometer bus en bijna 14 000 met de trein. Daarvan was ongeveer 4 000 kilometer echt voor mezelf, en bijna 10 000 voor het woon-werk verkeer. (2 maanden Antwerpen voor het toneel en 4 maanden halftijds Leuven voor Ecolife). Op zoek gaan naar werk dicht bij huis zal mijn voetafdruk dus nog verkleinen.
Ik maak van de gelegenheid gebruik om nog eens terug te komen op het ambitieuze plan dat de Lijn deze week presenteerde. Het is bedroevend hoe er op het plan is gereageerd. Eindelijk een lange termijndoelstellingen en een visie, zeker niet perfect maar tenminste een poging om mobiliteit anders aan te pakken. Zo’n initiatief wordt in ons land blijkbaar niet toegestaan. Meteen gingen Unizo en de automobilistenbond op de achterste poten staan. Dat zo’n bond voorrang wil geven aan de koning auto kan je nog snappen, maar waarom Unizo zich tegen meer en beter openbaar vervoer verzet is toch behoorlijk vreemd. (Ja ze vinden het te duur, maar het redden van banken kost honderden keren meer) En dan de politici, die het plan smalend weglachen, niet op basis van argumenten, maar omdat de minister van de Lijn van een andere partij is. En zo blijven we maar aanmodderen, elk ambitieus plan wordt vakkundig de grond in geboord. Wie zijn nek uitsteekt wordt weggelachen.
Ik hoop daarom dat er meer mensen zijn zoals Luc DM die me via mail liet weten dat hij onlangs besloten heeft om zonder auto door het leven te gaan. “Deze week heb ik mijn (tweedehands-)auto verkocht én meteen ook mijn nummerplaat ingeleverd. Na bijna 17 jaar soms vrij intensief autogebruik (sommige jaren 20 à 25.000 km) ga ik dus nu opnieuw autoloos door het leven, en bij die beslissing heeft jouw initiatief zeker een belangrijke rol gespeeld.” Prachtig Luc, al zou het kunnen dat ze bij Unizo nu kwaad op jou zullen zijn 😉
Low Impact Man 
Op gebied van mobiliteit scoren wij nog niet zoals we willen. We hebben de fiets al gebruikt voor het woon-werkverkeer en rijden ecologisch met onze auto (kunnen hem aan 4,5L/100km houden), maar het zou nog beter kunnen. We wonen natuurlijk wel op de boeren buiten, en dat maakt dat we natuurlijk verder van alles zijn afgelegen (8km naar het werk, 9km naar de dichtstbijzijnde familie, 9km van het dichtstbijzijnde treinstation, 15km naar een grootwarenhuis, enz. Hadden we een plekje in de stad gekozen, dan hadden we inderdaad meer met de fiets kunnen doen.
Ik vrees echter dat openbaar vervoer alleen haalbaar is als mensen terug leren dichter bij elkaar wonen in stedelijke gebieden. Het is natuurlijk mooi op de boeren buiten (zie http://www.groenhuis.org/album/index.html ), maar het heeft ook zijn impact.
LikeLike
Op zich kun je de hogere impact van de boerenbuiten soms ook wel compenseren. Wij kweken een deel van onze groenten zelf, en onze 20 fruitbomen geven ons (+ vrienden en familie) heel wat vers fruit dat een erg lage voetafdruk heeft.
Als het mooi weer is moeten we nergens naar toe, de kinderen kunnen zich perfect amuseren in onze tuin. Dat geeft dus minder nood aan transport in de vrije tijd.
In de stad zal er daar waarschijnlijk niet genoeg ruimte voor zijn.
Alles heeft zijn voor en nadelen. Mijn Shiatsu leraar zei “alles wat een voorkant heeft, heeft ook een achterkant”
LikeLike
Dat is inderdaad een feit. Recreatief komen wij ook prima aan onze trekken zonder auto. Een uitstap naar Het Vinne of een boswandeling, het kan allemaal zonder auto. En aangezien we tussen de fruitboeren leven, kunnen we zelfs heel goedkoop het fruit kopen.
Alleen het winkelen, woon-werkverkeer, en familiebezoeken zijn moeilijk met de fiets te doen.
Er is hier wel openbaar vervoer, maar voornamelijk tijdens de piekuren, om de kinderen van en naar school te brengen.
Op andere tijdstippen is er de belbus, maar dat is niet altijd een prima oplossing.
LikeLike
Hoewel ik een groot voorstander ben van goed uitgebouwd openbaar vervoer wil ik toch wel enkele kanttekeningen plaatsen:
– Het is financiëel onmogelijk om voor mensen die niet in een stedelijke omgeving wonen het openbaar vervoer zo uit te bouwen dat het ‘autovervangend’ kan werken.
– Het is vanuit ecologisch oogpunt ook niet wenselijk het voorgaande te proberen. Een volle bus, tram, trein is weliswaar veel zuiniger dan een auto met één passagier, een bijna lege bus, tram, trein verbruikt veel meer dan een auto.
– Het zich kunnen verplaatsen heeft natuurlijk ook een belangrijk sociaal aspect. Ook dat dient in rekening gebracht te worden bij de uitbouw van openbaar vervoer.
– In gesprekken over oplossingen voor de mobilitietsproblemen hebben veel politici nog steeds veel te weinig oog voor de mogelijkheden van de fiets. Als je kijkt wat het openbaar vervoer per passagierskilometer kost dan is het bedrag dat in goede (comfortabele, veilige, snelle, …) fietsinfrastructuur wordt geïnvesteerd volkomen belachelijk. Nochtans heeft fietsverbruik vanuit ecologisch en maatschappelijk oogpunt zeer grote voordelen. Waar blijft de lagere BTW voor fietsinfrastructuur, de treinen waar je wel vlot met de fiets op kan (zoals in Nederland), de brede kwalitatieve fietspaden (het gewest heeft geen flauw idee waar ze met bezig zijn als het op fietsinfrastructuur aankomt), de goede (beveiligde) fietsstallingen, het beleid waarbij kasseien geweerd worden, …?
LikeLike
Wat ik nog vergeten was:
Het is fundamenteel verkeerd dat de Lijn streeft naar een vergroting van het aantal passagiers. Een streven naar een groter aandeel in het aantal vervoerskilometers zou al iets logischer zijn, maar er dient vooral gestreeft te worden naar een vermindering van milieuonvriendelijke, onveilige en plaatsverslindende transportmiddelen. Met hun streven naar meer passagiers dreigt de lijn voetgangers en fietsers in hun voertuigen te lokken en dank te denken dat ze hun streefdoel hebben behaald (meer passagiers), zonder dat er iets aan de essentiële problemen is gewijzigd.
LikeLike
Om mijn punt te verduidelijken:
De lijn ‘West-Vlaanderen’ wil tussen 2007-2022 een investering doen van 430 miljoen euro voor 89 extra kilometer dubbel spoor, 20 extra busverbindingen en 40 bestaande busverbindingen. Dit is een bedrag van bijna 400 euro per inwoner van ‘West-Vlaanderen’. Als je dat omzet naar het aantal passagiers dat hier mogelijk gebruik van zal maken kost zo’n project honderden euro per jaar/per passagier. Wat is daar niet met mogelijk op fietsgebied?
LikeLike
Daar is veel mee mogelijk op fietsgebied, maar ik kan ’s morgens niet met mijn fiets van bijna Brugge tot Kortrijk. Met die extra treinkilometers is sneller en vlotter openbaar vervoer vanuit de ‘boerenbuiten’ mogelijk en wordt de trein weer meer een alternatief om vlot in de stad te raken
LikeLike
Naar het schijnt wordt er in promoten van het verkeer, het STOP-principe gebruikt qua prioriteit: Stapper, Trappers, Openbaar, Privé.
Maar naar mijn gevoel is het eerder het POST of het POTS principe en soms zelfs OPST.
Ik hoop dat ze toch echt binnenkort beginnen met het verkeer ALTIJD volgens het STOP-principe in te richten, op alle niveau’s (gemeente, provincie, gewest, federaal, europees…).
Dus i.p.v. mijn auto… mijn vrijheid zou het nu eerder moeten zijn mijn fiets… mijn vrijheid! Zeker in stedelijk gebied 🙂
LikeLike
Voor mijn werk als bediende in de openbare sector, (dienstverlening) is het gebruik van de eigen wagen voor dienstverplaatsingen een vereiste. Er is wel een vergoeding voor maar die dekt in feite de kosten niet.
Als ik de wagen niet nodig had voor het werk dan was die dus waarschijnlijk al lang verkocht geweest.
LikeLike
Als student in de Verkeerskunde en ondertussen ook deeltijds werkzaam in de branche zal ik een ietwat genuanceerde kijk op de zaak proberen te brengen…
Goed uitgebouwd openbaar vevoer, geen of geringe afhankelijkheid van de auto, gebruik kunnen maken van de fiets om naar je werk te gaan, etc….
(Duurzame) mobiliteit begint bij een degelijk ruimtelijk ordeningsBELEID.
Het ontbreken van een kordaat ruimtelijk ordeninsbeleid na W.O.II (tot diep in de jaren 80, zelfs 90) heeft er in België toe geleid dat we met z’n allen op den “boeren buiten” zijn (kunnen) gaan wonen. Dit werd in grote mate ook ingegeven door de zogezegde “baksteen in de maag” én de (nog steeds) spotgoede prijzen om een auto te kopen en ermee te rijden…
Zo’n versplinterde “de”concentratie van de bevolking is catastrofaal om hoogwaardig (ietwat renderend) openbaar vervoer aan te kunnen bieden (voor iedereen).
Ik kan me in grote mate aansluiten bij het betoog van Renaat. Het is goed dat de Lijn een toekomstvisie voorop stelt, er staan zeker een aantal voorstellen in die zeker het overwegen waard zijn (vooral het opzet om een aantal oude spoorverbindingen terug in gebruik te nemen, stemt me hoopvol); maar anderzijds stoor ik me inderdaad ook wel aan hun éénzijdige doelstelling om het aantal reizigers te vergroten ipv het aandeel in het totale verplaatsingspatroon te vergroten (momenteel ligt dat rond 10 a 12 %, in stedelijke gebieden ligt dit uiteraard wat hoger).
Ook wat de prijszetting betreft heb ik grote bedenkingen. 100 % zelfbedruipend openbaar vervoer bestaat niet, zelfs in landen waar zowel het bus-als het treinvervoer volledig is vrijgemaakt (bijv. Nederland) ligt de kostendekkeingsgraad rond de 40 %. Maar als je dan naar Belgie/Vlaanderen kijkt, waar deze rond de 15 %?!?! ligt, dan gaan mijn wenkbrauwen toch wel fronsen…
De situatie is tot de paradox gekomen dat arbeid massaal belast wordt terwijl (gemotoriseerd) vervoer (zowel auto als openbaar vervoer) in grote mate gesubsidieerd wordt.
Dit terwijl zij verantwoordelijk is voor heel wat lasten -> de zogenaamde externe kosten (files, ongevallen, verkeersonleefbaarheid, milieuvervuiling, etc…)
Ik pleit er dus sterk voor om al deze kosten mee in rekening te brengen als we ons verplaatsen. Dan pas worden mensen effectief verplicht om bewuster na te denken over hun verplaatsingsgedrag (volgens het STOP-principe) en evt. ook over de keuze van een (toekomstige) woonplaats.
LikeLike
UNIZO en out-o : waarschijnlijk is out-o mobiliteit en pak verspillender en is er dus een pak meer poen mee te pakken dan met fietsen en openbaar vervoer.
helaas een klassiek geval van ‘follow the money’ …
LikeLike
In een debat, jaren geleden in Izegem naar aanleiding van anno 02 werd het heel duidelijk gezegd:
meer autovrije straten konden niet, “want dan komen er geen klanten meer”. De mensen wilden / willen tot vlak voor de deur gaan staan
Ook nu bestaat het nog: in onze gemeente maakte men van een grasplein dichtbij de slager liever een parking dan te verwachten dat men zijn wagen op het ruime en quasi lege marktplein even verderop gaat parkeren… Tot binnen rijdt men liefst
LikeLike
Ik heb gisteren voor het eerst de bus genomen van Eeklo naar Brugge, met baby en peuter mee, en het was zaaaaaaaalig!! Stressloos reizen! (gelukkig hielden de kinderen zich rustig)
Voor herhaling vatbaar!
Reactie op Groenhuis:
Ons autogebruik is ook moeilijk te verminderen. We wonen in een landelijke dorpskern, mijn man moet voor zijn werk veel verplaatsingen doen, en onze kleinste zit in de kribbe in ’t stad. Stapje voor stapje proberen we toch fiets (en nu dus ook bus) in ons leven te introduceren:
– in ’t weekend eens met de fiets + fietskar (2 kinderen) + fietsstoeltje (1 kind) naar de winkel in ’t stad
– gisteren met de bus mijn man achterna gereisd in de plaats van uit gewoonte onze 2de auto te nemen
– en zodra de jongste niet meer naar de kribbe moet gevoerd worden, kan mijn man 2 voormiddagen per week met de fiets gaan werken (want kantooruren in de plaats van klantenbezoek)
’t Is een beetje zoeken, en inderdaad steeds je eigen gewoontes in vraag stellen.
Bij het nakijken van onze uitgaven aan vervoer, blijkt dat we maandelijks 1.200 tot 1.600 euro uitgeven aan autoleningen, autobelastingen, autoverzekeringen en diesel, en daar zijn we toch van geschrokken.
LikeLike