Tijdens het zoekwerk rond omgaan met rampen is me toch iets duidelijk geworden. Wat we misschien wel het meeste nodig zullen hebben is niet de knijpkat of de Micropur tabletten. Vertrouwen zal veel belangrijker zijn. Want in een crisissituatie ben je veel meer afhankelijk van anderen. Samenwerken is de enige manier om met een langdurige crisis om te gaan.
Het probleem is echter dat de voorbije decennia het vertrouwen steeds meer is achteruit gegaan. Paul Verhaeghe zegt dat sinds de jaren tachtig in onze Westerse wereld vooral een stijging van het wantrouwen wordt gemeten. Dat komt dus nog eens bovenop de schade die we toebrengen aan onze ecosystemen.
De beste voorbereiding op wat dan ook is dus investeren in het vertrouwen. De mensen in je omgeving (je gemeenschap) zijn degene waar je het mee zal moeten doen.
Vertrouwen opbouwen
Hieronder een aantal kleine maar zeer concrete zaken die je vanaf vandaag kan toepassen. Het zijn manieren om het vertrouwen te versterken en zo je ‘sociaal kapitaal’ te verhogen. Mensen hebben de neiging samen te werken met wie ze kennen. En we hanteren onbewust vaak een ‘reciprociteits-principe’. Als jij iets voor mij doet, wil ik ook wel iets voor je doen.
- zeg altijd goeiedag tegen elke buur die je tegenkomt, neem tijd voor een babbeltje
- probeer de naam van je buren te leren (hou eventueel ergens bij wie waar woont)
- maak een whatsapp groepje om info te delen
- doe mee met de buurtnetwerken zoals Hopler of Hellper
- laat je kinderen spelen met de kinderen van de buren
- maak een boekenruilkastje of organiseer een vensterbank weggeefmoment
- neem deel aan speelstraat, leefstraat, of andere initiatieven
- maak een feestkomitee
- organiseer met een paar buren een nieuwjaarsdrink of ander feestje
- deel je wagen, je boormachine of je bakfiets
- doe mee met een buurtschoonmaakactie
- vergroen je gevel (en liefst tegelijk met wat anderen uit de straat)
- heb je aanpalende stadstuinen? misschien kan je een muur afbreken en de tuin delen
- als je bvb teveel stekjes hebt van je tomatenplanten of een te grote oogst van courgetten, bel aan en deel uit
- komen er nieuwe bewoners in de straat, organiseer een kennismakingsaperitief
- neem pakjes in ontvangst voor je buren (en vice-versa)
(nog meer tips zijn in dit Nederlandse boekje te vinden en op de site van Curieus)
Veerkrachtige buurt
Wat ik wel eens zou willen doen (ik hoop dat enkele buren meelezen). Een groepje mensen uit de straat verzamelen om te praten en na te denken over een reeks vragen. En op die manier samen een soort lokaal veerkrachtplan opmaken. We organiseren een aantal sessie’s, gezellig telkens bij iemand anders thuis. We luisteren naar elkaar en wisselen ideeën uit. Mogelijke vragen die aan bod kunnen komen zijn:
- hoe kijken we naar de toekomst, wat zijn de risico’s die specifiek voor onze buurt bestaan, op welke vlakken zijn we kwetsbaar?
- welke hulpbronnen hebben we hier in onze buurt (wie heeft een generator, of een houtkachel, is er een boerenmarkt of zelfsoogstboerderij, een atelier, een tuin met grote verkoelende bomen? welke netwerken en organisaties zijn hier?)
- op welke manier kunnen we elkaar informeren in geval van nood (eventueel een telefoon ketting maken, of instaleert iemand een kerkklok?)
- welke vaardigheden hebben we hier allemaal (wie weet alles over voedsel bewaren, of wie kent iets van elektriciteit, wie is een goede organisator, wie kan mensen opvangen en troosten, …?)
- welke mensen zullen hulp nodig hebben in geval van crisis (wie woont alleen, is niet goed te been, wie kennen we niet?)
- wat kunnen we doen om het vertrouwen te versterken?
Het is een ‘wat als’ oefening waardoor we ons beter kunnen inbeelden wat er kan gebeuren en we automatisch sneller kunnen reageren. Het leuke is dat, als er de volgende dertig jaar toch nooit iets misloopt deze oefening mee zal helpen om vandaag goed samen te leven met je buren.
(Morgen nog een laatste stukje over: voorkomen is beter dan genezen)
Low Impact Man 