Nee, het gaat hier niet over inspraakprocedures bij grote overheidsprojecten, maar over de hamburger die gisteren zowat het nieuws beheerste. Een burger gekweekt op basis van stamcellen, waarmee meteen een alternatief voorhanden is om tegemoet te komen aan de verwachte groeiende vleesconsumptie.
De vele artikels die over het ‘kunstvlees’ of ‘in vitro-vlees’ verschijnen benadrukken dat deze methode zowel het dierenwelzijn als de klimaatproblematiek ten goede komt. De cellen die in vitro worden gekweekt produceren namelijk geen boeren en winden en dus geen methaangas.
Wat ik echter nergens lees is wat er nodig is om de burger te kweken, want niks groeit vanzelf. Zo krijgen de cellen suikers en voedingsstoffen en is er energie nodig om het proces aan de gang te houden. Ik ga ervan uit dat de voedingsstoffen van plantaardige makelij zijn, maar ze zullen in elk geval ergens moeten gekweekt worden. Dus is ook hiervoor grond nodig, wellicht meststoffen, water en energie om te zaaien, oogsten, verwerken, bewaren enzovoort. Het labo waarin het vlees wordt gekweekt heeft ook energie nodig en de mensen die er werken rijden er naar toe (al of niet met de fiets). En wellicht komt er ook wel afval te pas aan het hele proces.
Daarom zou ik wel eens willen weten wat de totale levenscyclus analyse is van 100 gram van dit vlees en of we dan werkelijk een stap vooruit zetten. Wellicht verloopt het omzetten naar eiwitten op die manier efficiënter dan bij dieren die 5 tot 10 kilogram granen nodig hebben om een kilo vlees af te leveren, maar of dit nu de oplossing is? Aangezien deze burger gebaseerd is op miljoenen celdelingen vermoed ik dat een mutatie kan voorkomen, dus wat gezondheid betreft zijn er vragen te stellen.
Uiteindelijk heb ik nog het meeste moeite met het uitgangspunt van het hele verhaal. We moeten tegemoet komen aan de groeiende vraag naar vlees. We zouden ook kunnen erkennen dat er grenzen zij aan alle soorten groei, dus ook die van vleesconsumptie. We zouden kunnen ophouden met ons Westerse ontspoorde voedingspatroon overal ter wereld te promoten. We zouden kunnen werken aan de ongelijke verdeling van voedsel en de gigantische verspilling die aan de gang is. We zouden overheidsgeld dat nu gebruikt wordt om vleesconsumptie te bevorderen kunnen gebruiken voor het tegendeel. We zouden alle milieu-kosten van vleesproductie kunnen internaliseren, we zouden zelfs vlees kunnen rantsoeneren. We zouden ontwikkelingen van kleinschaliger en toegankelijke systemen van ecologische landbouw kunnen steunen en zo iedereen toegang geven tot gezonde voeding.
Maar wat doen we? Veel geld investeren in een high-tech industriële oplossing, in de hoop dat we zo een onduurzaam patroon iets duurzamer kunnen maken. Wat mij betreft is gisteren dus een overbodige burger voorgesteld.
Low Impact Man 
overschot van gelijk!!!!!
LikeLike
Volledig mee eens!!!
LikeLike
Sowieso klopt het niet dat je 5-10kg voedsel nodig hebt voor 1 kg vlees. Denk eerder aan 25kg. Maar probeer je ook eens te verdiepen in absolute(!) getallen. Aan de netto-kosten die gemaakt worden.
Heel simpel voorbeeld: in een ‘petrischaaltje’ kan je keurig afmeten hoeveel voeding er nodig is. Een koe schijt de helft weer uit en ook dat moet weer verwerkt worden…. En zo kan ik nog wel even doorgaan.
Daarnaast is het véél kostbaarder en moeilijker om het probleem van ongelijke verdeling aan te pakken. Daar doet men al decenia over: wat heeft het opgeleverd?
Ik ben het met je eens dat de vleesconsumptie in een westers land zoals Nederland best wat minder zou kunnen. In heel veel delen van deze wereld blijft het noodzakelijk! Niet overal kan het dieet zo gevarieerd zijn als in NL. Een stuk goed vlees heeft ‘alles’ in één klap.
Ik begrijp je kritische standpunt. Want dit is pas een tipje van de sluier en we moeten maar eens afwachten hoe dit zich ontwikkelt. Maar je beredenatie is wel erg kort door de bocht.
LikeLike
Right on! Zie ook de opinie van Jaap Korteweg in De Morgen van vandaag 7/8.
LikeLike
De voedingsstoffen zijn niet eens plantaardig… het gaat om bloed van (ongeboren) kalveren…
LikeLike
Er zijn nog heel wat hordes te nemen voor dit kweekvlees een efficient, interessant en vegetarisch alternatief wordt voor gewoon vlees, maar ik ben er alvast niet *in principe* tegen – want dat is toch wat ik lees in deze post?
We kunnen heel lang van de daken schreeuwen dat alles wat we nodig hebben er al is, maar blijkbaar ontbreekt er toch nog iets. Ikzelf zou dit experiment alle kansen willen geven die het verdient. En wat ook mooi is, is hoe de persvoorstelling wereldwijd de vleesproblematiek weer eens op de kaart gezet heeft. Ik denk dat ik me niet kan herinneren wanneer vlees in één keer wereldwijd zo geproblematiseerd werd.
LikeLike
Helemaal eens met Tobias! En volgens mij is dit één van de oplossingen, niet de enige. Ik denk dat het goed is dat mensen die graag vlees eten verschillende alternatieven krijgen (kweekvlees, quorn, …).
LikeLike
Moedig om dat net van jou te lezen Tobias… Want strikt genomen is het kweekvlees geen vegetarisch alternatief toch? Het blijft vlees. Vraag het aan iemand die ervan proeft, vraag het aan iemand die ernaar kijkt, ermee kookt, of er een DNA-staal van neemt. De Vleesproductie is alleen afgekoppeld van dierenleven.
LikeLike
we kunnen lang discussiëren over de definities van wat vegetarisch is en wat niet. in elk geval is het woord en het concept vegetarisch uitgevonden lang voordat men zich dat kweekvlees ook maar kon voorstellen. voor mij (ik ga hier persoonlijk spreken, dus niet in naam van EVA en al zeker niet van een groep vegetariers) gaat vegetarisme om iets praktisch. ik ben niet zo voor principes omwille van de principes. als aan dat kweekvlees geen dood en lijden van dieren kleeft (nu is dat wel nog zo), dan zie ik niet in dat er een probleem zou zijn vanuit het argument van dierenleed of doden van dieren (waar het vegetarische argument of de definitie van vegetarisch om draait) en is het voor mij dan *for all practical purposes* omzeggens vegetarisch te noemen.
dus wat mij betreft, misschien moet ik het zo stellen: ik heb enkel een probleem met vlees als dat van dode dieren komt (en dan nog: speciaal daarvoor gedode dieren – ik zou al veel minder problemen hebben met iemand die roadkill eet (met een zeker respect 😉
LikeLike
Het is een beetje vreemd te schrijven “Daarom zou ik wel eens willen weten wat de totale levenscyclus analyse is van 100 gram van dit vlees” zonder dat eens gewoon aan Google te vragen. Dan had je bv. in http://www.new-harvest.org/wp-content/uploads/2013/04/Tuomisto_LCA-food-2012_cultured-meat-paper.pdf kunnen lezen dat het heel goed meevalt met de ecologische voetafdruk van kunstvlees (vergelijkbaar met bv. tofu).
Over je laatste paragraaf: je zou de vergelijking kunnen trekken met de energieproblematiek. We moeten minder energie verbruiken, dat staat vast, maar daarnaast is het ook een goede evolutie dat bv. zonnepanelen steeds efficiënter worden of dat er windparken worden aangelegd. Net zo hoeft er geen tegenspraak te bestaan tussen vleesvermindering bepleiten en tegelijkertijd enthousiast worden over een technische ontwikkeling die de impact van vlees drastisch zal beperken.
LikeLike
Beste Steven,
Laat me eerst gewoon even duidelijk zijn.
Als het aan mij lag gingen we allemaal Ayurvedisch geïnspireerd eten met lokale producten, en in dat licht zou de hamburger ook een complete, overbodige non-issue zijn. Ons voedingspatroon zou er in termen van gezondheidseconomie, ecologie, sociale rechtvaardigheid etc… met reuzensprongen op vooruit gaan. Geen idee of het ‘hard wetenschappelijk’ te staven is, maar volgens mij zou er zelfs minder agressie en geweld zijn in de samenleving.
Maar wat mijn opvatting is, doet – jammer genoeg, of misschien wel gelukkig- weinig ter zake.
Ik wil gewoon even naar voor schuiven dat we eigenlijk in alle nederigheid moeten erkennen dat de synthetische hamburger (en in uitbreiding synthetisch vlees) qua potentiële impact duizelingwekkend is. Denk aan landgebruik, voedsel-efficiëntie, water- en CO2-footprint, dierenleed, maar ook (jawel) voedselveiligheid. Ik weet niet of er een LCA-studie nodig is om daar het substantiële verschil met de intensieve veeteelt te zien.
Bel dr. Marc Prost (de bezieler van het project) gerust op met mijn groeten om in debat te gaan. Hij is een openhartig, integer en hartelijk mens. Je krijg vanzelf bewondering voor zijn overtuiging, volharding en eigenzinnigheid. Ieder zijn strijd.
Ik gun iedere industrie 10-tallen Marc Prosten om alle conventies van de oude wereld op zijn kop te zetten.
De manier waarop baanbrekende innovaties in verkrampt bejaardentehuis Vlaanderen (en in uitbreiding heel openluchtmuseum Europa) worden onthaald, is ronduit bedroevend.
Dat het synthetisch vlees in Terzake werd uitgespeeld tegen de “ambachtelijke slager die zijn varken nog persoonlijk gekend heeft, en die de strijd aanbindt tegen ‘eenheidsworst'” is ronduit pervers. En dat zo’n dure technologie maar beter niet moet ingezet worden in de productie van voedsel, is al helemaal oneerlijk.
We moeten conceptuele diversiteit omarmen Steven. We moeten erkennen dat “gedragsverandering alleen maar werkt, als we zo min mogelijk moeten rekenen op gedragsverandering”. De weg naar de toekomst waar iedereen graag wil leven is geplaveid met een verrassende veelheid en verscheidenheid aan bevrijdende oplossingen.
Mij krijg je vegetarisch, of geef me gerust een bord gegrilde meelwormen van eigen kweek.
Maar loop eens op een zaterdagavond de gemiddelde “Domino Pizza” binnen? Of kijk eens naar de generatie van onze ouders? Velen krijg je nooit weg van hun Heilige Drievuldigheid: “eten bestaat uit patatten, grunten en een lap vlees”. Daar word je ofwel moedeloos van, ofwel ben je blij met verrassende ontwikkelingen die een boeiend spel spelen met je eigen verwachtingspatroon.
Beste groet,
Stefaan
LikeLike