Ik moest toch ook even slikken bij het lezen van dit artikel op de site van het Nieuwsblad. Na een rommelmarkt in de Brugsepoort is spontaan een sluitstort ontstaan, waarbij op korte tijd 9 000 kilogram afval is gestort. Van zo’n voorval kan je verontwaardigd, kwaad of verdrietig worden en bij de reacties op het artikel online komen meteen de verwijten en beschuldigingen naar boven.
Wat ik me dan afvraag: hoe werkt het eigenlijk in de hoofden van die mensen die plots besluiten hun afval op straat te zetten.Waarom doen mensen zoiets?
Wellicht is het zo gelopen. Een gezellige rommelmarkt in de straat loopt op zijn einde en een aantal verkopers zitten met een hoop onverkochte rommel en vinden het wat veel moeite om alles op te ruimen, dus laten ze het gewoon staan. Dit wordt toch opgeruimd door Ivago is de redenering. Dan zijn er passanten en bewoners die deze afvalhoopjes zien en er meteen een buitenkans in zien om zelf nog wat kapotte spullen uit de kelder buiten te zetten. Sommige mensen die hun afvalkalender zijn kwijtgespeeld denken misschien dat er de volgende dag een inzameling van groot huisvuil is, en doen per direct hun duit in het zakje. Dat brengt dan weer bewoners uit andere buurten op het idee dat ze met hun gevulde wagen die klaarstond voor het containerpark ook in de Brugsepoort terecht kunnen. Dat scheelt weer aanschuiven aan het containerpark. En zo ontstaat stoemelings een straatstort.
Misschien is er nog meer achter te zoeken. In het artikel is sprake van Turken, Bulgaren en Belgen die hun afval dumpen. Het zou dus kunnen dat er ook storters bij zitten die de afvalkalender niet kunnen lezen of uit een regio komen waar het normaal is je afval op straat te zetten. Misschien zijn er mensen bij die geen wagen hebben en niet naar het containerpark kunnen, of mensen die in armoede leven voor wie de vuilniszakken net iets te duur zijn. Misschien zijn er boze en verbitterde mensen die kwaad zijn op de samenleving en vinden dat ze teveel belasting moeten betalen en zo hun kleine revanche nemen. Wie weet is er een enkeling bij die denkt dat het sorteren echt de moeite niet loont en de wereld toch om zeep is.
Dit is dus ook een stort vol met kuddegedrag, slechte wil, gemakzucht, onwetendheid, frustratie, armoede, moedeloosheid, onverschilligheid en boosheid. En als stadsbestuur kan je proberen dit te verhelpen met controles, boetes, ludieke acties, incentives, campagnes of camera’s, het zou wel eens kunnen dat dit allemaal tekort schiet.
Zou dit incident geen symptoom zijn van een onderliggend probleem, waarbij een deel van de bevolking zich niet betrokken voelt bij de straat, de stad, de planeet waarin en waarop ze leven? Zou het geen aanleiding kunnen zijn om met zijn allen eens te kijken hoe we dit aanpakken?
Low Impact Man 
En hoe gaat het nu met het afval dat in een park moet 3 maanden staan?
LikeLike
Droevig, maar tegelijkertijd heel herkenbaar.
LikeLike
U hebt het heel goed gezien,Steven ,Het is inderdaad een beetje van alles Maar het is vooral 1. een armoedeprobleem ( 15 euro voor 1O gele zakken is voor veel gezinnen veel geld , om naar het containerpark te gaan heb je een auto nodig, 5 à 1O % kan niet lezen 35 % leest geen de nederlandse ivago-folders 2. de grote groep voelt zich niet betrokken .
In het Rabot worden wij ook dagelijks geconfronteerd met die problematiek. Maar ook dagelijks zijn er vrijwilligers van netheidscharter-groepen die daar tegen ingaan. Stuur uw blogbericht naar de burgemeester samen met mijn reactie.
LikeLike
Het is natuurlijk nuttig om zich bewust te zijn van achterliggende oorzaken van bepaalde fenomenen en daardoor ook te beseffen dat een ‘harde aanpak’ niet volstaat om zo’n probleem aan te pakken.
Anderzijds stoort het ‘de hand boven het hoofd houden’-houding die ik hier een beetje lees, mij toch ook wel. Want het is niet omdat je geen Nederlands kan (iets waar je als mens toch ook echt een stuk zelf invloed op hebt), geen auto hebt (is het meeste sluikstort niet met de auto gebeurt?), weinig geld hebt, … dat het geen onverdedigbare individuele beslissing blijft om je afval bij elkaar te zoeken en ergens gewoon op straat achter te laten.
LikeLike
Ik vermoed dat het sluikstorten ook met het grote aantal verhuisbewegingen in de negentiende-eeuwse wijken te maken heeft, want (1) mensen die niet lang op dezelfde plek wonen voelen zich minder verantwoordelijk voor de omgeving en (2) tijdens het verhuizen zelf is het erg aantrekkelijk om je rommel gewoon achter te laten in de straat waar je toch nooit meer terugkomt. In ieder geval is sluikstorten een bedreiging voor de leefbaarheid van de buurt, waar tegen opgetreden moet worden.
LikeLike
Boudewijn, ik vind het nogal riskant om armoede te gaan linken met sluikstorten. Alsof arme mensen automatisch ook vuile mensen zijn. Als de “schuldigen” dit uit naïeve onwetendheid deden, waarom dan niet gewoon voor de eigen deur ?
Ik kan me moeilijk inbeelden dat iemand die de moeite doet om defecte huishoudtoestellen, matrassen, sloophout, … te gaan dumpen in een andere wijk geen geld heeft voor vuilniszakken, maar wel voor een wagen om die troep te vervoeren ?
In sommige steden ligt het vuil omdat het stadsbestuur die wijken bewust links laat liggen, maar dat kan je van de Brugse Poort niet zeggen. Als bewoner zou ik alleszins reageren als iemand zijn rommel komt dumpen op mijn straathoek, dat is hier blijkbaar niet of amper gebeurd ? Een nummerplaat noteren en doorgeven is nochthans niet zo moeilijk.
Er is dus zeker een individuele verantwoordelijkheid van de sluikstorter.
Anderzijds kan de stad waarschijnlijk meer doen tegen het genereren van afval : o.a. in China, LA, Hawaii, Congo-Brazzaville zijn gratis niet-herbruikbare plastic zakken verboden. Waarom in Gent ook niet meer inzetten op het vermijden van afval ?
LikeLike
Hoe zou je dat doen, reageren als er mensen in het midden van de nacht hun vuil komen storten voor je deur? Wakker blijven om ze te betrappen? Of als het tijdens je werkuren gebeurt, verlof pakken ervoor? Want het meeste afval in de brugse poort verschijnt niet op de momenten dat de groene bewoners thuis zijn hoor. Bovendien, zou jij als individuele belgje een groep aanspreken en er boel mee maken omdat zij de wet overtreden? In theorie misschien wel, op papier kun je je er druk in maken. Maar in de praktijk is de kans héél groot dat je je kop in het zand steekt. Of dat je het één keer probeert, maar daarna weet je wel beter. Want het is maar afval, daar riskeer je je eigen veiligheid of die van je kinderen niet voor.
Je kunt niet in de brugse poort wonen, je ogen open houden en er niet cynisch of onverschillig door worden. Tenzij misschien als je in een van die zeldzame straten woont waar elk huis een tuin heeft en er bijna uitsluitend jonge alternatievere gezinnen of oude mensen wonen. Maar anders moet je ofwel oogkleppen opzetten om er mee om te kunnen gaan en vooral de positieve kanten van de wijk te zien, ofwel verhuizen. Andere opties zijn er niet. Of allez ja, misschien zijn ze er wel, maar ik heb ze in 4 jaar tijd toch alleszins niet gevonden.
LikeLike
Sluikstorten gebeurt niet enkel in de Brugse Poort … als niemand er op aangesproken wordt, ontstaat er uiteraard een soort mentaliteit van “moet kunnen” en dat is overal zo. Bevrijdingslaan, Gras- en Korenlei, … het heeft niet met sociale achtergrond te maken, wel met een mentaliteit dat er toch wel zal opgekuist worden door Ivago …
Ik pleit niet voor strenge sociale controle, maar ik zie niet waarom je niets zou mogen zeggen tegen iemand die een loopje neemt met elementair respect voor een ander.
Iemand die z’n hond laat plassen tegen mijn voordeur terwijl er 100 meter verderop een hondentoilet is, die spreek ik beleefd en duidelijk aan. Een ouder die zijn peuk op de grond gooit aan de schoolpoort, die trakteer ik op een luid “propere meneer hé” tegen mijn 2 zoons.
De boodschap komt steeds duidelijk aan.
50% van de tijd krijg je een boze blik, de andere 50% zijn beschaamde reacties, omdat men eigenlijk weet dat het niet kan. Alleen : blijkbaar zegt niemand er ooit iets over.
Als je echt bang bent om te reageren zijn er trouwens ook andere manieren : hoeveel moeite kost het om een nummerplaat te noteren en door te geven ?
LikeLike
Verbazend hoeveel tijd, energie en geld er in afval gestoken wordt. Zou er geen slimme doctoraatsstudent een model/leefwijze kunnen ontwikkelen waarbij er gewoonweg geen afval meer bij komt kijken?
Dus van nul herbeginnnen: hoe kan je leven zonder afval?
LikeLike
Ik deel de analyse van Steven. Toen ik straatarm was en elke dag full time bezig was met overleven, dan kan je een heleboel dingen ‘er niet meer bij hebben’. En wanneer je heel veel afwijzing en ander psychologisch en sociaal geweld ondervindt, dan word je ‘ontmenselijkt’. Het is immers onmogelijk de emoties, zoals teleurstelling en verdriet, telkens binnen te laten. En dan kijk je naar de anderen en naar de omgeving op een min of meer ‘ontmenselijkte’ manier, waardoor je nog maar weinig betrokken bent of verantwoordelijkheid kan opnemen. Om te overleven moet je je afsluiten, dissociëren zelfs, van alle ellende die op jouw afkomt (of die in jou woont) Vandaar de uitdrukking ‘doffe ellende’. Je wordt echt ‘dof’ van ellende.
Ik ben niet gauw geneigd om te zeggen : jullie kunnen dit niet begrijpen. Maar hier kan ik niet anders dan zeggen: oordeel niet te vlug, want als je geen basisveiligheid in je leven hebt, dan wil ik jullie nog wel eens zien hoe jullie, deftige burgers, dit overleven.
De oplossing bestaat niet, maar de oplossing is zeker niet ‘straffen en wijzen op de individuele verantwoordelijkheid’. Dat gaat weeral uit van dat individu dat toch maar in staat moet zijn alle keuzes te maken, de risico’s in te schatten en de gevolgen te dragen. Maar wat met mensen die op het einde van hun krachten zitten? Wat met mensen met beperkte menselijke vermogens: emotioneel, sociaal, cultureel, intellectueel én materieel?
Ik heb ondertussen een fijn leven, een fijne omgeving opgebouwd, ook dankzij en met hulp van onze ‘verzorgingsstaat’. En ik neem zoveel als kan verantwoordelijkheid op voor mezelf, de omgeving en de aarde. Maar ook voor anderen. Dat betekent dat we niet aan ecologie kunnen doen, zonder aan sociale rechtvaardigheid te werken. En dat vraagt dat we herverdelen. Niet door middel van groei ‘kansen creëren’ , maar echt verminderen aan de ene kant om te vermeerderen aan de andere kant. En dat wil dus zeggen ‘minder kunnen halen uit jouw loon’, de ‘echte prijs betalen’ en ‘betalen voor de arbeid van anderen zoals jij ook betaald wil worden voor jouw arbeid’. En daarmee raak ik aan een teer punt. We zijn er als de kippen bij om de anderen een ‘onvoldoende’ te geven, maar zijn niet bereid om enige onzekerheid, verlies of vermindering in ons leven toe te laten. We sparen ons te pletter om toch maar onzekerheden te kunnen ‘afkopen’. Dat maakt van ons ‘de bange blanke mens’ , die niet beseft hoezeer de druk van een systeem in crisis op de onderkant van de samenleving terecht komt. En dat vertaalt zich daar in geweld: huishoudelijk geweld, delicten, wandaden, wanhoopsdaden, vuil storten, noem maar op. We moeten dus niet zozeer het sluikstorten bestrijden, dan wel de reden waarom mensen daartoe in staat zijn. En daarvoor zijn we samen verantwoordelijk. Ga maar eens na: hoeveel kansarmen/migranten/leefloners/ ongediplomeerden telt uw vrienden en kennissenkring? Hoe en wanneer ga je het gesprek (een dialoog dus) aan met mensen in de publieke ruimte. Hoe en wanneer stel jij je verbindend op?
Ook ik heb mijn reis alleen kunnen afleggen aan de hand van ‘ont-moetingen’ en omdat mensen mij krediet gaven, ook al was dat niet voor de hand liggend.
Wees dus niet hardvochtig vanuit een eigen groot gelijk, maar kijk ook eens met een andere bril naar kansarmoede en al het lelijke dat dit in zich draagt en voortbrengt. Mededogen zou een aantal ecologisten niet misstaan…
LikeLike