zondagspreek

Het zou nog even kunnen duren voor het filmpje van mijn verkiezingsspeech klaar is, dus krijg je hier alvast de tekst te lezen. Het is tenslotte zondag – als is mijn tekst wel iets langer dan een gemiddeld zondagssermoen.

De toekomst ziet er niet goed uit, de toekomst ziet er stralend uit

Op 14 oktober mogen ongeveer  175 000 burgers uit Gent naar de stembus. Ze krijgen de keuze uit 376 kandidaten van 11 partijen. U vraagt zich nu wellicht af wie dit in godsnaam mag zijn, daarom som ik ze nog even voor u op – niet de kandidaten natuurlijk, enkel de partijen.   Naast de Usual Suspects zoals CDenV, het belang, Open VLD, NV-A, Groen/Spa (samen 1 lijst) en de al iets oudere bekenden zoals PVDA, de Belgische Unie en rood + doen deze keer ook mee: Lijstlijst, Solida en de Piratenpartij. U ziet, keuzestress is tegenwoordig niet enkel aanwezig in de supermarkt.

Maar dus, 376 kandidaten, waaruit 51 mannen en vrouwen zullen gekozen worden. Van die 51 vrouwen en mannen zullen er minstens 26, maar wellicht iets meer een coalitie vormen. Deze coalitie maakt dan samen uit in welke richting de stad verder zal evolueren.

En om duidelijk te zijn, mijn ambitie is niet meer maar ook niet minder dan bij deze 51 verkozenen te horen, en als het even kan één van de pakweg  30 mensen die effectief het beleid zullen uitstippelen.

Waarom ik deze ambitie uitspreek en waar deze verkiezingen volgens mij om draaien zal ik duidelijk maken in 1800 woorden.

Al wekenlang is de discussie aan de gang over de inzet van de verkiezingen. Het gaat over de Wetstraat roepen zij die hopen evenveel bij te komen als hun voorzitter is afgevallen. Niks van, piepen de anderen die zich vastklampen aan hun resterende macht onder de kerktoren, het gaat over de Dorpsstraat.

Beide kampen maken dezelfde denkfout, ze geloven dat ze met de burgersjerp rond de al of niet ronde buik in staat zullen zijn de gebeurtenissen in hun gemeente onder controle te houden. Alsof er ondertussen in de wereld niet een paar kleine veranderingen bezig zijn.

Volgens mij gaan deze verkiezingen niet over de Wetstraat. Volgens mij gaan deze verkiezingen evenmin over de Dorpsstraat. Volgens mij gaan deze verkiezingen over het Wereldplein. De verkiezingen gaan over de plaats die we met onze lokale gemeenschap willen innemen op dat plein dat zich in hevige beroering bevindt.

Want wat is er aan de hand op het Wereldplein?  Herinnert u zich nog het nieuws deze zomer?  Scheurtjes in kerncentrales, het zwaard van Dexia boven ons hoofd, Israël dat ermee dreigt Iran te bombarderen met mogelijks wereldwijde catastrofale gevolgen, de ongeziene droogte in de VS,  stijgende voedselprijzen met als gevolg dat op dit eigenste ogenblik de grootste slachtpartij uit de menselijke geschiedenis bezig is: miljoenen varkens en runderen worden voortijdig geslacht omdat het veevoer te duur wordt , terwijl 85% van de vissoorten overbevist wordt zijn er nu ook plastikdeeltjes gevonden in onze mosselen, Unilever gaat uit van toenemende armoede in Europa en brengt kleinere verpakkingen op de markt, de economische vooruitzichten zijn somber, de eurocrisis kan elk moment weer oplaaien, de klimaatopwarming ontspoort en lijkt bijna een verloren zaak…en zo zou ik nog even kunnen doorgaan.

Kortom, wie denkt dat de volgende zes jaar steden en gemeentes rustig hun ding zullen kunnen doen lijkt me nog naïever dan iemand die denkt dat hij de wereld vooruit helpt door Low Impact Man te worden.

Ik weet dat iedereen hier wel beseft dat het feestje over is. Het feestje van steeds meer, groter, sneller en verder. Het paradigma gebaseerd op concurrentie, uitbuiting van mensen en natuur, meritocratie en materiële hebzucht loopt op zijn laatste benen. We zullen de volgende jaren een serieuze prijs betalen voor de kortzichtigheid van de voorbije decennia. We zullen geconfronteerd  worden met stevige schokken en tegenslagen. Dit zal grote gevolgen hebben wereldwijd, ook hier in Gent.

Daarom ziet de toekomst er niet goed uit. En daarom hoop ik dat er straks op 14 oktober voldoende kandidaten gekozen worden die het perspectief van het Wereldplein erkennen. En vanuit deze brede visie keuzes maken. De voorbije decennia lag de nadruk op persoonlijke ontwikkeling en verrijking, op jezelf verwennen en jezelf verbeteren, op het verleggen van je grenzen, het ontdekken van nieuwe horizonten, op de droom van het schandalig rijk worden die je moet najagen op straffe van uitsluiting.

Met als gevolg dat steeds meer mensen zich gedragen als verwende kinderen. ‘Ik wil alles nu direct en als er iets fout loopt is het altijd de schuld van de andere.’

We hebben dus een andere manier van denken nodig. En het recept daarvoor is simpel. We moeten gewoon het algemeen belang voorrang geven op het individuele belang.

Dit is alvast een rol die ik wil opnemen als ik eventueel in die club terecht komt die men de coalitie noemt.  Bij alle keuzes die gemaakt moeten worden de link leggen met het grote verhaal, met het Wereldplein. Dat wil zeggen steeds bekijken wat de gevolgen zijn nu en later, hier en verder. Elke keer afwegen of het beleid dat we voeren geen negatieve gevolgen heeft voor mensen elders op de planeet en voor generaties die na ons komen.

Het algemene belang in zijn brede betekenis als norm stellen is niet evident in een samenleving waar het individueel korte termijn belang hoogtij viert.

Het belang van een clubje vrienden die ook in de december graag samen een pint pakken op een verwarmd terras ondergeschikt stellen aan de noodzaak om radicaal minder energie te gebruiken.

Het belang van de jonge kerel die last heeft van hormonen en zijn paringsdans uitvoert door aan 70 kilometer per uur door een woonstraat te vlammen ondergeschikt maken aan de veiligheid van kinderen en bewoners.

Het belang van de bezoekers uit de rand die in de stad nog maar wat spullen willen kopen die ze niet nodig hebben en het als een mensenrecht beschouwen te kunnen parkeren voor de deur van de winkel ondergeschikt maken aan de gezondheid van alle stadsbewoners die nu dreigen te stikken in het fijn stof.

Het belang van de Bourgondiër die elke dag een stevige biefstuk op zijn bord wil ondergeschikt maken aan het belang van de boeren in het Zuiden die hun beste grond moeten opgeven om krachtvoer voor onze koeien te kweken.

Maar pas op, laat ons wel wezen. Het gaat niet enkel om de 4×4 rijdende, golf spelende en Club Med bezoekende consument waar we zo graag smalend over doen. Het gaat niet enkel over de air-miles verzamelende zakenreiziger of de VTM kijkende Dacia Duster Vlaming.  Het gaat ook over onszelf,  de meesten van ons horen bij de rijkste 20% van de wereldbevolking. Ook onze belangen en privileges moeten we in vraag durven stellen.

Is het mogelijk dergelijke vragen en discussies in de lokale politiek binnen te smokkelen? Naast het feit dat de op komst zijnde veranderingen ons daartoe zullen dwingen wil ik er zelf een punt van maken.

Vooreerst wil ik blijven wijzen op de onhoudbaarheid van huidig model. Blijven herhalen dat we het met minder zullen moeten doen (wat zowel volgens de spelregels van de politiek als volgens de dogma’s van de marketing  ten stelligste wordt afgeraden). Toch zeg ik het nog eens; het zal moeten met minder vlees, minder auto’s en minder autorijden, minder energie, minder vliegen, minder weggooien, minder kopen, minder CO2 uitstoot, minder voetafdruk,  minder, minder, minder…

Ten tweede is er ook een verhaal van meer. Daarom hoop ik dat de nieuwe coalitie erin slaagt een visionair toekomstbeeld te schetsen. Een verhaal dat samen met de burgers wordt ingevuld en voldoende aantrekkelijk is om een brede dynamiek te creëren. Een verhaal van meer gelijkheid en kansen voor zij die nu uit de boot vallen, een verhaal van meer groen, meer proper water, meer zuivere lucht, een toekomst met meer gemeenschap, met meer lokale bedrijfjes en jobs die de samenleving ecologischer maken, straten met meer fietsers en meer betaalbare en goed-geïsoleerde huizen, een verhaal waar mensen meer tijd hebben voor elkaar en voor engagement in hun buurt, waar meer markten en buurtwinkels zijn, meer levenskwaliteit, meer ontmoetingsplaatsen, meer biodiversiteit, meer vrolijkheid, meer geluk (en dat alles met minder voetafdruk).

Als we er in slagen om de woelige uitdagingen op het Wereldplein te bekijken als een wake up call, als een oproep om echt na te denken wat we samen willen overhouden (nu we toch moeten inleveren) ziet de toekomst er niet goed uit, dan ziet de toekomst  er schitterend uit.

En daarom ben ik zo blij in Gent te wonen.

Toen ik Gent verliet in ’97 was ik lid van de Lets groep, we waren ongeveer met 30 leden. Toen ik 10 jaar later terugkwam in Gent waren er hoop en al 40 leden. Nu, nog eens 6 jaar later zijn er plots ruim 400, meteen de grootse Lets groep van het land.  De voedselteams kunnen de nieuwe aanmeldingen nauwelijks verwerken. Er zijn wachtlijsten bij de volkstuinen, cursussen van Velt zitten overvol. In verschillende wijken zijn transitiegroepen opgestart, er zijn schitterende initiatieven zoals het Fair festival deze zomer en Veggilious. Steeds meer mensen willen aansluiten bij een co-housing project,  we hebben de Boersepoort, de site, de blauwe bloem, de fietskeuken, het Wijveld, traffiek, de bricoleermarkt en Gandazwam, de Natuurfrituur, het Stroburo, en zoveel meer innovatieve jonge ondernemers. 1800 Gentenaars zijn lid van het internationale Coachsurfing netwerk, 5 van de 10 ministers van Ideeën wonen in Gent,  de grootste Sing for the Climate was in Gent, Greentrack, het eerste Vlaamse transitienetwerk voor Kunsten is opgestart in … Gent.  Donderdag Veggiedag is geboren in Gent. Natuurpunt Gent heeft met 6200 leden de grootste afdeling van Vlaanderen, Gent telt ook de grootste particuliere autodeelgroep (Dégage) met ruim 400 deelnemers, Gent is pionier als het gaat over bakfietsdelen, dakbijen, guerillagardening en carrotmobbing, het eerste politieke debat in gebarentaal gaat door in Gent, en zelfs de meest ecologische verkiezingsaffiche van het land komt uit Gent.

Gent heeft alles wat nodig is om de transitie te maken naar een duurzame en sociale stad. Als er nu een bestuur komt dat deze dynamiek ondersteunt en een eigen lange termijn visie ontwikkelt met een brede kijk op de wereld dan kan Gent net als Freiburg, Kopenhagen, Carituba, Wenen en andere steden een voorbeeldrol spelen op het Wereldplein.

En dat is de keuze die we kunnen maken op 14 oktober.

Om af te sluiten ga ik u drie dingen vragen (dat heb ik  geleerd in de training ‘speeches geven’ van Filip Watteeuw)

1. Stem op het kartel Sp.a-Groen. Het is een unieke kans om een bestuur in het zadel te helpen dat een progressieve linkse koers zal varen waar het algemeen belang in zijn brede betekenis centraal staat. Hoe sterker het kartel hoe meer punten uit het ambitieuze programma werkelijkheid kunnen worden.

2. Zorg dat Groen goed vertegenwoordigd is in de nieuwe coalitie. Er staan 16 stevige kandidaten met expertise, ervaring, en gedrevenheid op de lijst. Ik heb ze de voorbije maanden beter leren kennen en ben onder de indruk van hun engagement en deskundigheid. Hoe meer groene kandidaten er verkozen worden hoe groter de garantie op vernieuwing en transitie.

3. Steun mijn kandidatuur. Niet omdat ik beloftes ga doen die niet haalbaar zijn. Niet omdat u me misschien sympathiek vindt, of omdat ik een leuk filmpje heb. Maar enkel en alleen omdat u het belangrijk vind dat de visie waar ik voor sta een plaats  krijgt op de collegebanken.

Om helemaal af te sluiten nog een emo-uitsmijter.  Op 14 oktober hou ik in elk geval een feestje. Mijn dochter Marieke wordt die dag 17 jaar. Zou het niet mooi zijn mochten we ze als cadeautje de stad van de toekomst kunnen geven.

Met dank voor uw aandacht.