14 december 2026: 5,5 miljard plus één

Vorige week is Ajisa thuis geboren. In de caravan waar Adam en Elena al een tijdje samenwonen. Alles is goed verlopen en ik ben natuurlijk bijzonder blij dat ik niet enkel een kleinzoon heb, maar nu ook een kleindochter. Weer een reden voor een feestje.

Toch valt de geboorte samen met het moment dat er een stevige polemiek loopt rond bevolking. Hoe ziet de situatie er uit op dit moment? Toen de PC de wereld in zijn greep kreeg (2012) waren er net 7 miljard mensen op de wereld. (zie ook dit oude filmpje van National Geographic daarover)

 De vooruitzichten waren dat we op weg waren naar 9 miljard in 2050. Maar deze prognoses hielden geen rekening met wat zou komen. De overstromingen, de droogtes, het nucleair conflict, de orkanen, de hongersnood, de nieuwe ziektes en conflicten rond voedsel en water hebben voor een forse terugval gezorgd. De levensverwachting is globaal met 7 jaar gezakt, maar ook het aantal geboortes begint weer toe te nemen. Er zijn stemmen om dit nu strikt te reglementeren.

Volgens de meest recente schattingen zijn er nu ongeveer 5,5 miljard mensen op de planeet. Honderden miljoenen mensen hebben de verschillende rampen dus niet overleefd. Slachtoffers zijn er niet enkel gevallen in de arme landen, maar de vroegere ‘westerse’ wereld kreeg zware klappen. Omdat de schrik er goed in zit dat een snelle groei van de bevolking tot nieuwe problemen zal leiden is er nu een sterke beweging ontstaan rond geboortebeperking.

Er is een brede consensus dat we best zouden streven naar een ‘nulgroei’, dat wil zeggen dat als elke vrouw maximum 2,1 kinderen krijgt we dan een stabiele wereldbevolking hebben van 5,5 miljard mensen.  Een aantal dat zeker haalbaar is als we kiezen voor een welvaartsniveau vergelijkbaar met de jaren zestig van vorige eeuw. De vraag is nu op welke manier deze doelstelling moet gehaald worden? Onderzoek toont aan dat het beste is ervoor zorgen dat vrouwen een goede opleiding krijgen, de gezondheidszorg voor iedereen toegankelijk is en er een vorm van sociale zekerheid voorhanden is.

De wereldregering is daarom bezig om een hele reeks maatregelen uit te werken. Zo zal elk land verplicht zijn twee maal zo veel te besteden aan onderwijs en gezondheidszorg dan aan defensie. Dat klink misschien logisch maar in 2010 gaf de US voor defensie bijna 20 keer meer uit dan voor gezondheid en onderwijs samen. Daarnaast moet het kindergeld – in de landen waar het nog bestaat – vanaf het derde kind dalen in plaats van stijgen. Landen die te maken hebben met een zware vergrijzing (zoals Japan, Zuid-Korea en Rusland) wordt gevraagd dit aan te pakken met migratie eerder dan met het stimuleren van de geboortecijfers.

Geen simpele oplossingen dus, want er moet een evenwicht gevonden tussen de individuele kinderwens, de mondiale ongelijkheden en de draagkracht van de planeet. Als het plan uitgevoerd zal worden dan heb ik in elk geval recht op 4,4 kleinkinderen in totaal. Daar zal ik al mijn handen aan vol hebben.