voor meer algemene wederkerigheid

Ter voorbereiding van mijn verhaal voor het Huis van Alijn, heb ik zonet het boek van Annie Leonard uitgelezen. We kennen deze dame van haar zeer instructieve filmpjes (hieronder zo’n filmpje over het ‘Cap and Trade’ systeem waarmee grote bedrijven de CO2 willen verhandelen… heel instructief.)

In het boek bespreekt ze in een laatste stuk de noodzaak van nieuwe verhalen en een nieuw paradigma. Ze is daarbij behoorlijk kritisch voor de artikels en boeken met ronkende titels als ’10 tips om de planeet te redden’, ‘geld en milieu sparen zonder moeite’. Omdat deze aanpak gericht is op het lichtjes aanpassen van onze manier van leven en de fundamentele vragen niet stelt.

De vier elementen van een nieuw paradigma die Leonard voorstelt zijn het opnieuw definiëren van vooruitgang en het gebruiken van andere meetinstrumenten (dan het BNP), externe kosten internaliseren, middelen vrijmaken door legers en oorlogen af te schaffen en kiezen voor een samenleving met meer tijd en minder spullen. Een plan waar ik helemaal achter kan staan.  Heel belangrijk bij dit alles is wat ze schrijft over lokale gemeenschappen. Ze gelooft dat een van de beste manieren om duurzamer te gaan leven het ontwikkelen van ‘algemene wederkerigheid’. Dit is nog een trapje sterker dan ‘specifieke wederkerigheid’.

Specifieke wederkerigheid wil zeggen dat ik iets voor jou doe en dan ook verwacht dan jij iets voor mij doet, waarbij redelijk nauwkeurig wordt bijgehouden wie wat doet. Een Letssysteem werkt bijvoorbeeld volgens dit principe.  Een algemene of gegeneraliseerde wederkerigheid is er een waarbij ik iets doe voor een ander zonder iets terug te verwachten maar in het vertrouwen dat mocht het nodig zijn iemand me wel zal bijstaan. Dit model is efficiënter (je moet niet onderhandelen en geen boekhouding bijhouden) maar ook leuker én veiliger.

Wellicht geen makkelijk klik om te maken in ons hoofd, maar misschien de moeite om eens uit te proberen. Als iemand vraagt om een dienst of om hulp, gewoon doen, zonder je af te vragen of je iets terug krijgt. (wie probeert dit eens komende week?)