vooruitblikje…

Een ‘nieuw’ jaar, 2025. Dit is dus het moment waarop we elkaar vanalles toewensen, goede voornemens maken en vooral onze rol als consument tenvolle spelen (eten, shoppen, reizen, weggooien). Zo’n jaarwende is het moment bij uitstek waarop we positief moeten zijn. Ondanks het feit dat 2024 een horror jaar was van oorlog, extreem weer en verontrustende verkiezingen. We wensen elkaar dat het nieuwe jaar fantastisch, geweldig en alleen maar beter zal zijn. Natuurlijk wens ik dat iedereen toe, maar ik heb toch moeite met het opbligate optimisme. Zo lees in een aantal interviews van mensen als Geert Noels dat het klimaatprobleem zo goed als opgelost is. In Knack klinkt het ongeveer zo;

Geert Noels: “We zijn op de goede weg, de meeste wetenschappers zijn het erover eens: het worstcasescenario is afgewenteld. Maar het zou kunnen dat de aarde in eerste instantie toch meer dan 2 graden opwarmt, en dat de temperatuur pas later afneemt. Juist of niet juist, Jolien? Dochter Jolien: Zo is het, papa. Hoewel de globale broeikasgasuitstoot nog steeds stijgt, zijn er al heel wat positieve stappen gezet tegen de klimaatopwarming.”

Waaw. Hoor ik hier het orkest van de Titanic? De meeste klimaatwetenschappers zijn er over eens?? Dan moet de familie Noels misschien toch eens dit recente rapport lezen. Daaruit blijkt dat we goed op weg zijn om de 3 graden te overschrijden. Inderdaad, dat is minder dan 5 graden, maar doen alsof het ergste voorbij is grenst toch aan een onvoorstelbare naïviteit.

Wat mij betreft, ik ben van nature optimistisch ingesteld, maar ik kan met de beste wil van de wereld niet zeggen dat 2025 prachtig zal worden. Er is niet alleen de klimaatcrisis, er is ook een politieke crisis, een biodiversiteitscrisis en een ongelijkheidscrisis. Nieuwe technologieën en de almacht van het duo Musk-Trump beloven niks goeds. Er is een genocide aan de gang en de wereld kijkt toe, de toestand van de oceanen is alarmerend slecht, en een half miljoen Belgen zitten in burn-out. Ik bespaar jullie het nog langere lijstje.

Ik verwacht in 2025 nog meer ellende. We hebben de ecologische grenzen op dusdanige manier overschreden dat we de rekening op ons bord krijgen. Het kan best zijn dat rijke mensen als Noels er niet veel zullen van voelen, maar wees maar zeker dat opnieuw tientallen miljoenen mensen zwaar te lijden zullen hebben onder allerlei vormen van geweld. En ja, zeg maar menselijk geweld want de meeste natuurrampen zijn ondertussen ook van menselijke oorsprong.

Dat klinkt mischien wat somber in deze dagen waar alles vol licht en blijde verwachting moet zijn. Maar de realiteit onder ogen zien is de eerste stap naar verandering. We zitten gewoon in de periode waarbij we afscheid moeten nemen van een onhoudbare levensstijl, gebaseerd op uitbuiting van mens en natuur. Onze privileges zijn niet meer vol te houden, laat staan te verantwoorden. Als wij niet kiezen voor verandering zullen we gedwongen. Door uit de hand lopende conflicten en /of door de natuur. Terwijl de bestaande systemen afbrokkelen komt er ruimte voor iets nieuw. Dat nieuwe is trouwens al op vele plekken onder de radar aan het groeien.

Onder de noemer van ‘regeneratief’ zie je op veel plaatsen in de wereld gemeenschappen werken aan andere modellen van voedselproductie, geldsystemen, mobiliteit, wonen en delen. Coöperatieven, burgerbewegingen en ondernemers die vertrekken vanuit een andere relatie met de aarde, en maatschappelijke impact boven winst stellen. Er is absoluut geen zekerheid dat deze tegenstroom sterk genoeg zal zijn gezien de macht van de dominante systemen. Toch is het ondersteunen van deze beweging het belangrijkste wat we kunnen doen.

Dus wil ik in 2025 vooral versterken wat helend is. Me inzetten voor de straat en de buurt. Klant blijven van de vele coöperatieven die op een andere manier zorgen voor energie, voedsel, mobiliteit, informatie en zelfs telefonie (Neibo). Steun geven aan sociale organisatie, natuurverenigingen en Noord-Zuid ngo’s. Op straat komen voor de Palestijnen en voor het klimaat.

En ondertussen zoveel mogelijk mensen uitnodigen hun rol op te nemen. Met verhalen, muziek, humor en interactie. Samen de wereld helen lijkt me een mooie opdracht voor komend jaar.

(en ja toeval of niet, onze nieuwe voorstelling ‘Heel de Wereld‘ gaat daarover. Je kan nog vijf dagen de crowdfunding steunen en tickets boeken voor de première reeks. Hier alvast de geplande voorstellingen op deze site in opbouw.)