het mooiste, en het gruwelijkste

Zaterdag was een ongewone dag voor mij. Tijdens de namiddag was ik op de algemene vergadering van Amnesty International om een sessie te modereren rond ‘mensenrechten voor vluchtelingen en migranten’. Vertegenwoordigers van tientallen landen kwamen er samen om ervaringen uit te wisselen en een strategie te bepalen. Ik was geraakt door de getuigenissen over de onvoorstelbare omstandigheden waarin mensen op de vlucht terecht komen. Miljoenen mensen uit Soedan, Oekraïne, Myanmar, Venezuela, Syrië en zoveel andere plekken op de wereld die om verschillende redenen op de vlucht slaan. Omwille van oorlog, racisme of repressie, omwille van honger of klimaatverandering. De cijfers zijn onthutsend. 35 miljoen mensen zijn hun land ontvlucht, meer dan 62 miljoen zijn op de vlucht in eigen land. Meer nog dan de statistieken hebben de persoonlijke verhalen me getroffen. Over de 25 000 vrouwen, mannen en kinderen die opgesloten worden in Lesbos in een kamp voorzien op 3 000 mensen. Van bootjes die ten onder gaan in de Casamance of de Middelandse zee. Een jongeman die vertelde hoe hij bij de grens van Kroatië door politie is geslagen en mishandeld, hoe de benen van zijn vriend werden gebroken, hoe anderen werden vermoord, gewoon omdat ze op hopeloos op zoek zijn naar een plek om te overleven. De moedige mensen van Amnesty doen wat ze kunnen, maar vrezen dat de ellende nog zal toenemen, zowel door geopolitieke ontwikkelingen als door klimaatverstoring. Samen met het verdriet en de compassie die tijdens de sessie naar boven kwamen voelde ik ook vastberadenheid en verbondenheid.

Een paar uur later zat ik in Gent, een beetje per toeval op een concert van Ethno Flanders. Het concept is eenvoudig. Ongeveer 60 jonge muzikanten uit alle regio’s van de wereld komen een week samen om elkaar lokale liederen aan te leren. In een feestelijk concert presenteren ze dan de resultaten aan het publiek. Het was overweldigend om te luisteren en te kijken naar dit podium vol diversiteit, verbondenheid en enthousiasme. Een Indiër die een lied uit Taiwan zingt, de hele groep die A Cappela een Fins lied brengt, een door merg en been gaande ballade van en uit Georgia, een vrolijk deuntje uit Nieuw-Zeeland en aanstekelijke dansmuziek uit Malawi. Hoe mooi, mensen die elkaar niet kennen met verschillende culturen religies en ideologiën die via muziek verbinding maken.

Tijdens het luisteren dacht ik regelmatig terug aan de sessie eerder die dag. Want dat is de wereld waarin we leven. Met tegelijk het meest gruwelijke en het meest ontroerende. Waar schoonheid en wreedheid parralel aanwezig zijn. Hoe we in staat zijn om zowel destructief als creatief te zijn. Een tijd die aan elk van ons de vraag stelt: hoe kan ik goed leven in deze waanzin. Hoe kan ik bijdragen aan het mooie en strijden tegen alles wat mensen en natuur kapot maakt?

Een simpele vraag, eventueel om even over te reflecteren terwijl je luisteren naar deze wonderlijke menselijke mix.

De foto hierboven is van een van de vorige edities van Flanders Ethno. De nummers die in 2022 zijn gebracht kan je allemaal online bekijken. Binnenkort komen hopelijk de opnames van 2023 online.