11 maart 2013: strijk Doel dicht

Vandaag heb ik een lezing gegeven in een Technische school in Roeselare. Toen ik op een bepaald moment vroeg welke verjaardag we vandaag vierden was er een meisje dat wist te melden dat Giorgio Armani was geboren op 11 maart 1934. Ik was dan ook in een klas ‘mode’ beland. Dat het vandaag ook de verjaardag is van de Tsunami en de kernramp in Fukushima wisten de leerlingen niet.

Twee jaar later zijn de gevolgen nog steeds voelbaar. Een gebied waar ruim 80 000 mensen woonden is voor onbepaalde termijn onbewoonbaar. In een straal van 200 mijl kan niet meer gevist worden, het aantal  gehandicapte baby’s dat geboren wordt neemt schrikbarend toe. De voorbije jaren hebben verschillende landen definitief beslist af te zien van kernenergie. Met name Duitsland, Japan, Oostenrijk, Zweden, Spanje, Australië en Engeland zitten in een afbouwscenario. Hier is de beslissing nog maar eens uitgesteld, vooral sinds we regelmatig met korte stroomonderbrekingen te maken krijgen.

Een originele actie zou wel eens een belangrijke impact kunnen hebben. Voor het eerste gelanceerd op een klimaatpodium in Gent, ergens in juni 2011 is de campagne “strijk Doel dicht”  nu een nationaal succes. Het doel van het project is om zoveel mogelijk op te roepen om te stoppen met strijken.

Aangezien strijken verantwoordelijk is voor 6% van het huishoudelijk elektrisch verbruik en Doel 1 instaat voor ongeveer 3,5 % van de totale productie is het mogelijk om alvast de eerste reactor in Doel te sluiten als een dikke helft van alle landgenoten stopt met strijken. Via Facebook en andere kanalen hebben al honderdduizendenden mensen laten weten dat ze niet meer strijken. Wellicht wordt het doel van 2,5 miljoen strijkloze gezinnen nog dit jaar gehaald.

De grote vrouwenbewegingen organiseren overal “vouwen zonder strijken” cursussen, en ook op televisie komen steeds meer ongestreken mensen in beeld. Zeker toen Geert Noels voor het eerst in een duidelijk gekreukt hemd op het scherm kwam ging iedereen overstag. Fabrikanten pakken massaal uit met “klimaatvriendelijke kledij” die je niet meer hoeft te strijken. Een paar slimmeriken hebben een “zonnestrijkmachine’ bedacht. Een combinatie tussen een zonne-oven en de ouderwetse gietijzeren strijkbouten.

Er is nog wel wat tegenstand van een harde kern strijkers. Hun woordvoerder Jochem Goovaerts (vroeger NMBS) stelt het als volgt: “het zou kunnen dat we ten onder gaan aan klimaatverandering, maar laat ons dan met fatsoen ten onder gaan, in een gestreken pak”.  Zijn boodschap krijgt weinig weerklank, ondanks zijn uitgestreken gezicht.

In verschillende steden worden feestelijke  ‘strijkijzerinzamelingen’ georganiseerd. Voor vele huisvrouwen is het een echte bevrijding om dit saaie werk eindelijk vaarwel te kunnen zeggen.  De enkele mannen die al eens een strijkijzer gebruikten stemmen daar volmondig mee in. De verzamelde strijkijzers worden dan weer gebruikt door het Passiefhuisplatform. Mits enige aanpassingen kan je namelijk een strijkijzer gebruiken om een passiefhuis te verwarmen. Kortom, deze actie van onderuit is goed op weg om het debat over kernenergie in de goede richting te sturen. Om nog meer kerncentrales te sluiten komen de droogkast en de haardroger ook in het vizier.

Toen ik de jongens en meisjes van het Instituut in Roeselare het verhaal vertelde van een mogelijke toekomst vrij van strijken én kernenergie werden ze heel enthousiast.  Samen bedachten we wat voor fijne dingen je allemaal zou kunnen doen in de tijd die nu verloren gaat aan het strijken.

Deze hoopgevende verandering toont aan dat vastgeroeste normen en waarden plots wel kunnen veranderen. Het ziet er naar uit dat we deze vaardigheid nog vaak zullen nodig hebben de volgende jaren…