Terwijl ik daarnet aan het lopen was langs de Schelde (of was het de Leie) hoorde ik op radio 1 een interview met een topman van Agoria. De man had een concreet voorstel om onze economische crisis aan te pakken: de loonkosten moeten omlaag, de energieprijzen moeten goedkoper en we moeten innovatiever en competitiever worden. Ik moet zeggen dat ik dit refrein ook gehoord heb bij alle mogelijke crisissen de voorbije decennia en dat er toch een paar rare kronkels zitten in de hersenen van economen.
De loonkosten moeten omlaag om competitief te zijn met de buurlanden. Toen Liesbeth Imbo opmerkte dat de lonen bij Opel Antwerpen lager zijn dan bij Opel in Duitsland zei de Wilson De Pril van Agoria doodleuk dat dit klopt en dit dus een competitief nadeel is voor Opel Antwerpen. Begrijpe wie begrijpen kan. Maar het vreemde is dat dergelijke mensen ervan uitgaan dat als we onze loonkost verlagen we de competitie met Korea of Duitsland kunnen winnen. Alsof ze in Duitsland en Korea niet precies hetzelfde aan het doen zijn! We kennen toch het verhaal van de schuldenlast van Derde wereld landen en het IMF. Het IMF vond dat een aantal landen moesten investeren in koffie, om te exporteren en geld te verdienen. Zodoende gaan een aantal landen massaal koffie produceren, stort de wereld koffieprijs in en staan ze opnieuw met lege handen.
Om dezelfde reden vind ik dat hele Vlaanderen in Actie plan zo absurd. Dat we plannen maken om economie te vernieuwen is voor mij prima, maar dat die uitgedrukt moeten worden in doelstellingen als ‘behoren tot de Europese top vijf inzake economie’ slaat toch nergens op. Want al die andere regio’s zijn precies hetzelfde aan het doen. En dus krijg je een spiraal van hogere competitie, druk op de lonen, grotere flexibiliteit, druk op milieu enzovoort. Als we nu eens een plan zouden maken met doelstellingen die niet afgetoetst worden met buurlanden, maar op basis van wat we zelf belangrijk vinden. Met doelstellingen als zinvol werk en een redelijke werkdruk, verkleinen van de loonspanning, veel grotere onafhankelijkheid wat betreft voedsel en energie, voorrang aan zorg en onderwijs, belastingen op energievervuiling en grote vermogens? Is dat niet verstandiger dan meedoen in een ratrace die we toch niet kunnen winnen?
En dan de energieprijzen. Die moeten omlaag volgens de ondernemers. In de eerste plaats moeten de ondernemers misschien eens gaan babbelen met hun collega’s van Electrabel. In de tweede plaats moeten ze wel een beetje logisch zijn. Deze voorstanders van de vrije markt vinden ineens dat de overheid moet ingrijpen als door het spel van vraag en aanbod de energieprijzen stijgen. Natuurlijk zitten er ook taksen op de energie, maar de overheid heeft geld nodig voor steun aan ondernemingen, het betalen van werkloosheidsvergoedingen en brugpensioenen. Wat mij betreft mogen energieprijzen omhoog én loonkosten omlaag. Wat een goede zaak zou zijn voor bioboeren, schoenmakers, fietsherstellers en de hele sector van hernieuwbare energie en isolatie. Laat ons deze crisis (net als de financiële crisis) aangrijpen om totaal andere pistes te onderzoeken, in plaats van steeds dezelfde oude recepten op te diepen.
Verder wacht ik nog steeds op een econoom die me kan uitleggen hoe het mogelijk is om een toestand van competitie en exponentiële groei continu aan te houden. Want zoals Kenneth Boulding het ooit zo mooi heeft gezegd: “Wie denkt dat exponentiële groei aldoor kan blijven duren, is ofwel een krankzinnige ofwel een economist”. (ps. Boulding is zelf een gerenomeerd econoom)
Low Impact Man 
Volgens mij is de visie van deze economen (en van de meeste politici en beleidsmakers) gefundeerd op volgende universeel beginsel:
Zoveel mogelijk geld bijeengraaien, voor mezelf en voor mijn vriendjes. Voor politici kan “geld” ook vervangen worden door “macht”
Criteria die zinvol zijn voor het functioneren van de maatschappij, voor de voldoening van de mensen, zinvolle tijdsbestedingen, die zijn allemaal niet van tel. Dat levert namelijk geen geld op!
De grote veranderingen die nu nodig zijn zullen niet van bovenuit komen. We zullen zelf moeten de boel in beweging krijgen, de bevolking wakker schudden …..
Steven is op dat vlak zeker goed bezig!
Bijna 20 jaar geleden kwam het eerste MINA-rappport uit dat de stand van zaken over milieu en natuur beschreef. Iemand zei me toen “ik werd een beetje bang toen ik dat las”; mijn repliek was “’t wordt tijd dat je bang wordt!” Ik was toen al meer dan 10 jaar bang.
Maar nu ben ik al 30 jaar bang voor de toekomst van onze planeet en ik zie dat het gros van de bevolking er nog steeds op los leeft. De jeugd beseft al iets meer dan de oudere generaties dat het zo niet verder kan. Maar we hebben nog een hele weg af te leggen, en niet zoveel tijd meer.
WAKKER WORDEN!
LikeLike
prachtige bedenking
zijn er geen tink tank groepen zoals in de jaren stillekes die zoiets doen ?
jan
LikeLike
In België bedraagt gemiddeld 56% van de loonkosten RSZ en dergelijke, dus de werknemer zelf krijgt netto maar 44%. Economen redeneren dat werknemers dan minder hun best doen want in Duitsland gaat er minder af (25%?) en krijgen dus meer geld.
De competitie winnen? België is een land van ‘ingenieurs en hoog-opgeleiden’. Die zijn dus relatief makkelijk op de arbeidsmarkt te vinden en economisch bekeken kan je dan zo’n ingenieur goedkoper gebruiken waardoor je het productieprocesvefficiënter kan maken, waardoor de concurrentie versterkt. (ander voorbeeld: in Be is het ook goedkoper om de boekhouding te informatiseren zodat je minder boekhouders moet betalen.)
Energieprijzen omlaag? Met het vooruitzicht op een stijgende productie/winst, wordt het alsmaar moeilijker om de juiste investeringen te doen. Voor elk onderdeel in een onderneming geldt: “In het begin is 5% snoeien gemakkelijk, maar na een tijdje is 1% snoeien al een grote kost.” (snoeien in vaste kosten zoals elektriciteit, lonen, grondstoffen, …) Als elektricieit per jaar 7% duurder wordt, is dat behoorlijk rampzalig.
LikeLike
Is hier een econoom aan het woord?
Ik vrees dat je geen woord hebt begrepen van Steven zijn boodschap. Dovemansoren?
LikeLike
😉 Zoiets ja… Ik heb een paar jaar economie gedaan en wat ik toen geleerd heb, heb ik toegepast op wat Steven aanhaalde in de tweede paragraaf. Daarmee wou ik aantonen en bevestigen dat dit alles compleet normaal klinkt in de oren van een econoom.
Zelf legde ik mij niet neer bij de “tunnelvisie van de economen”, maar ik kon tot nog toe ook geen econoom dit laten inzien. Stiekem hoop ik dat er iemand zal reageren met nog meer argumenten tegen al die kapitalistische waanzin.
LikeLike
Aha, de advocaat van de duivel zoals ze zeggen 🙂
Zoals ik het zie is economie infeite een soort van spelletje met ingewikkelde regels. Dat spelletje is over de loop van de eeuwen tot stand gekomen, en de regels zijn in die periode sterk geëvolueerd.
En omdat het een soort van spelletje is, heeft het ook geen inherente waarheden. Dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld chemie of fysica, waar wetmatigheden en duidelijke feiten kunnen waargenomen worden.
Economen spreken dan over economische wetmatigheden, maar vermits die over iets virtueels gaan, zijn die wetmatigheden niet absoluut. Als je buiten dat spelletje kijkt gelden die regels niet meer.
Ergens een indiaans gezegde gelezen dat hier kan gebruikt worden.
“Only after the last tree has been cut down.
Only after the last river has been poisoned.
Only after the last fish has been caught.
Only then will you find that
money cannot be eaten”.
Smakelijk!
LikeLike
Men wil blijkbaar altijd op dezelfde manier de economische crisis oplossen, maar men merkt blijkbaar niet dat economische crisissen altijd terug komen.
Citaat van Einstein: “Je moet krankzinnig zijn om te geloven dat je een ander uitkomst gaat krijgen met steeds dezelfde aanpak”.
Zelf doe ik drie dingen om daarop te reageren:
– Ten eerste zoveel mogelijk energie besparen, waardoor prijsstijgingen in energie me minder raken. Maar ook investeren om te besparen hoort daar bij.
– Ten tweede consuminderen, waardoor ik met minder evenveel kan doen. Mijn persoonlijke veerkracht vergroten is een belangrijke stap naar geluk. Minder werken, dood vlees wegsnijden, dat is dringend nodig. En geloof me, daar komt reactie op!
– Ten derde andere mensen sensibiliseren om hetzelfde te doen. En als we allemaal ecologischer gaan leven, dan gaat onze maatschappij van onderuit een verandering meemaken wat geen enkele econoom kan tegen houden.
LikeLike
bekijk deze filmpjes over groei … zeker de moeite waard.
“The greatest shortcoming of the human race is our inability to understand the exponential function”
LikeLike
Schitterend filmpje, dank je voor de url! Al de technologie-optimisten die denken dat technologie onze problemen wel zal oplossen zouden deze film eens moeten zien.
LikeLike
Wie de laatste reportage op VPRO (tegenlicht) gemist heeft, moet dit gezien hebben!!!
http://www.vpro.nl/programma/tegenlicht/afleveringen/42952280/
Daarin zijn bepaalde gerenommeerde economen heel duidelijk dat het anders moet, maar dat het te laat is. Volgens sommigen zal geld (zoals we het nu kennen) compleet zijn waarde verliezen. De trend zou zich al aankondigen tegen het einde van dit jaar!
Ik zou maar vlug nog een transitie doen voor het te laat is.
LikeLike
Groenhuis,
Dir is al jaren mijn mening.
Er is een uitdrukking van naast je schoenen lopen.
We zijn dit al heel lang aan ’t doen.
We zaaien niet naar de zak.
Wat onze regeringen gedaan hebben daar heb ik al van in ’t begin mijn vraagtekens rond en worden nu ook stilaan bevestigd.
Helaas voor de zovelen die geen uitweg meer hebben.
Een mooie uitspraak vond ik: het socialisme voor de kapitalisten.
LikeLike
Even ter informatie, de video kan je openen door rechts bovenaan op de VPRO-pagina te klikken. Wel je keuze van verbinding bevestigen, anders komt er geen beeld!
LikeLike