het boek dat je niet wil lezen

Ik heb het boek (400 p.) uitgelezen in minder dan 24 uur. Het verhaal zelf beschrijft nauwelijks 72 minuten. Het is angstaanjagend, spannend en onthutsend tegelijk. In het boek ‘Kernoorlog, het scenario’ beschrijft journaliste Annie Jacobsen hoe het grootste deel van de menselijke beschaving in iets meer dan een uur tijd zou kunnen van de kaart geveegd worden. Het is – jammer genoeg – geen fictie maar een indrukwekkend werkstuk gebaseerd op heel veel research en gesprekken met experten.

Wat snel duidelijk wordt is dat het waanzinnige idee van de ‘wederzijdse afschrikking’ op basis van genoeg kernbommen om de wereld enkele keren te vernietigen wel eens zou kunnen mislopen. We hebben de voorbije 75 jaar een paar keer geluk gehad met net-niet kernoorlogen, maar wie zegt dat we in de toekomst evenveel mazzel zullen blijven hebben?

Het verhaal begint met een ballistische raket met kernkop verstuurd vanuit Noord-Korea. De Amerikaanse president heeft nauwelijks 24 minuten de tijd om te reageren. De officiële procedure bestaat er in dat zodra er een raket is gededecteerd de tegenaanval wordt ingezet (Launch on warning). Met als doel de vijand meteen en volledig uit te schakelen. Dus beslist de president om 150 kernkoppen af te vuren op Noord-Korea. Terwijl die onderweg zijn raakt de eerste kernbom het Pentagon waarmee tegelijk Washington wordt vernietigd. Ondertussen zien de Russen op hun radarschermen de honderden raketten uit de VS richting Rusland komen. Want om Noord-Korea te bereiken moeten ze over Rusland vliegen. Een gebrek aan communicatie, de enorme snelheid en een dosis paranoia zorgen meteen voor een reactie. Rusland besluit om honderden raketten richting VS en bondgenoten te sturen (België en kleine Brogel staan ook op de lijst met doelen). Omdat onder andere lanceerinstallaties het doelwit zijn van de raketten, lanceren zowel Noord-Korea en de VS zelf ook nog honderden kernbommen. Want hier is de cynische maar officiële richtlijn ‘better use them than lose them‘ je kan je kernwapens beter gebruiken dan ze kwijtspelen. Dus als er mogelijk raketten op jouw lanceer cilinders afkomen kan je maar beter snel eerst zelf lanceren. Als toetje laat Noord-Korea een sateliet met een kernbom ontploffen op grote hoogte. Een super EMP (Electro Magnetische Puls) waardoor in één keer het hele elektriciteitsnet in de VS kapot gaat. Welkom in de Middeleeuwen.

Gaandeweg wordt snel duidelijk dat een ‘kleine kernoorlog’ eigenlijk niet mogelijk is. En alle systemen zo zijn opgebouwd en beslissingen zo snel moeten genomen worden. Terloops vermeld Jacobsen regelmatig de bedragen die gespendeerd zijn aan de wapensystemen, ealrywarning systemen en raketschilden (die trouwens nauwelijks werken). Gastronomische bedragen, genoeg om armoede en honger en de klimaatuitdaging in een keer wereldwijd op te lossen. De laatste bladzijden beschrijven de nasleep van deze rampzalige 72 minuten. Een jarenlange nucleaire winter zorgt ervoor dat de fotosynthese met 80% afneemt en de overlevenden ten onder gaan aan koude en ondervoeding. Er zijn geen winnaars.

Het is absoluut geen boek om vrolijk van te worden. Maar we leven in een tijd waarin mensen als Nethayahu, Kim-Jong-un en binnenkort wellicht weer Trump aan de knoppen zitten. Niet alleen de VS en China, maar ook een aantal Europese landen, India, Pakistan, Iran (bijna) én Israël hebben kernwapens. Als je ziet hoe ver sommige leiders willen gaan om hun eigen hachje te redden dan is een ongeluk snel gebeurt.

Deze dagen spreken veel politici vaak over het vrijwaren van de volgende generaties, daarbij hebben ze het bijna exclusief over de begroting. Maar misschien moeten zij (en wij) toch eens beseffen in wat voor wereld we onze kinderen laten opgroeien. Een wereld die op elk moment ten onder kan gaan.