de wereld (en wij) wachten geen vijf jaar

Alea iacta est, de teerling is geworpen (ja, indien nodig kan ik ook een woordje Latijn!). Ik kreeg al enkele vragen van hoe ik naar de uitslag van de verkiezingen kijk. Ik ben absoluut geen deskundige op dit vlak, maar deel met plezier een paar bescheiden inzichten.

wat zegt mijn innerlijke Carl De Vos

Er is veel slecht nieuws, maar het goede nieuws is dat het Vlaams Belang toch niet de grootste is geworden, ondanks de peilingen. Het Cordon Sanitaire houdt stand, en mocht dit blijven na de lokale verkiezingen is dat toch straf. Sinds de eerste zwarte zondag in 1991 blijft de extreemrechtse partij al die tijd buiten spel staan, met dank aan Jos Ghysels, de bedenker van het cordon. In tegenstelling tot pakweg Nederland, Italië en wellicht binnenkort ook Frankrijk zal onverdraagzaam rechts niet meebesturen. Dat verdient op zich al een klein feestje. (Nuance: het is natuurlijk wel zo dat het VB in die 30 jaar bijna alle andere partijen een flinke ruk naar rechts heeft laten maken.)

Waar vorige keer de overwinning van Groen kleiner was dat de voorspellingen is nu het verlies kleiner dan verwacht. Het is natuurlijk doodjammer dat Groen geen sterkere score haalde. Als je echter kijkt naar de drie linkse partijen – al is het bij Vooruit eerder flinks dan links – komen die samen op 29,3 % (Vlaams). Bijna 4 % meer dan in 2019. En als Gentenaar kan ik toch enkel blij zijn met de goede score van Groen, PVDA en Vooruit. Samen goed voor 48,6 % van de stemmen (Federaal). Groen bestaat nog, links bestaat nog.

Vanuit het standpunt van planeet Aarde zijn de Europese verkiezingen natuurlijk het belangrijkste. Want op dit niveau worden de grote lijnen uitgezet rond klimaat, milieu en landbouw. De voorspelde ruk naar rechts is kleiner dan voorzien al ziet het er toch naar uit dat milieu en klimaat veel minder prioritair zullen worden. Als binnen enkele maanden Trump nog eens wint, dan ziet het er op dit vlak dramatisch uit. Wat de meervoudige eco-systeem crisis betreft, die zal niet fundamenteel aangepakt worden. We verliezen opnieuw kostbare jaren.

een kleine voorspelling

Wat ik denk (en wat wellicht helemaal fout zal zijn), is dat het nu snel kan gaan. Binnen de kortste keren is er een Vlaamse regering met NV-A, CD&V en Vooruit. Wat betreft migratie zitten die ongeveer op dezelfde lijn. Op sociaal vlak liggen de standpunten wat verder uit elkaar, maar voor een mooie ministerpost zijn al veel beloftes gesneuveld. Aan Waalse kant is een regering met MR en Les Engagés (LE) het meest voor de hand liggend. Het zijn de winnaars in Wallonië en ze zullen maar al te blij zijn zonder een linkse partij te moeten regeren.

Voeg dan de Vlaamse en Waalse regering bij elkaar en je hebt een Federale regering – wellicht met Wilmes als premier. Een centrumrechtse regering met NV-A, MR, CD&V, LE en Vooruit. Aangezien al deze partijen vast zitten in het oude narratief van groei, koopkracht en veiligheid krijgen we meer van hetzelfde. Een beleid in functie van de middenklasse, met weinig compassie voor vluchtelingen, inactieven of mensen in armoede. Er zal flink bespaard worden, er komen wat fiscale hervormingen, misschien zelfs wat communautaire verschuivingen. In de regeringsverklaring staan ongetwijfeld een paar holle frase over het klimaat en er zal een onderzoek opgestart worden rond het bouwen van een nieuwe kerncentrale. (Neem gerust van mij aan, er komt geen nieuwe kerncentrale) Met technologie als toekomstige wonderoplossing zullen onze politici de problemen verder negeren en denderen we vrolijk verder richting afgrond.

het bredere verhaal

Weinig hoopgevend allemaal, alleen mogen we de context niet vergeten. De nieuwe regering zal flink moeten besparen. Dat zal een boost geven aan de sociale strijd. Middenveld, vakbonden en sociale organisaties zullen alle zeilen bijzetten om de roep naar solidariteit te versterken. Het succes van Bouchez kan andere partijvoorzitters inspireren om zijn voorbeeld (provoceren, misleiden en de eigen regering aanvallen) te volgen. De nieuwe regeringen zullen af te rekenenen hebben met interne en externe tegenwind.

Tegelijk staat de wereld niet stil. De kans is bijzonder groot dat de klimaatchaos toeneemt en evengoed ons land treft. Er kan een beurscrash komen (is ondertussen alweer even geleden), de geo-politieke situatie kan evengoed voor een economische crisis zorgen. Voor hetzelfde geld krijgen we te maken met een nieuwe pandemie (de vogelgriep staat al klaar), of blijkt dat plots de bedwantsen of hackers de boel op stelten zetten. De wereldwijde polycrisis zal sterker worden. Die kan je niet buitenhouden, niet met gesloten grenzen, niet met fake news.

Het zou dus kunnen dat in 2029, bij de volgende verkiezingen de kaarten helemaal anders liggen. De roep om een rechtvaardig (klimaat)beleid zal volgens mij de volgende jaren alleen maar sterker worden. Burgers en lokale gemeenschappen zullen zich blijven organiseren. Burgercoöperatie’s en gedreven ondernemers zullen blijven ondernemen. Activisten zullen blijven vechten voor natuur en tegen ongelijkheid. Naarmate de geloofwaardigheid van het huidige verhaal steeds moeilijker vol te houden blijft zullen nieuwe verhalen aantrekkelijker worden.

wat kunnen we ondertussen doen

• ons aansluiten bij de sociale strijd die zal toenemen (zoals deze campagne van Vluchtelingen werk Vlaanderen)
• burgercoöperaties, actiegroepen en duurzame ondernemers ondersteunen als klant, ambassadeur of aandeelhouder
• binnen je eigen gemeenschap aan de slag gaan om een toekomstbestendige buurt te bouwen
• de consumptieve levensstijl die ons wordt opgedrongen vriendelijk maar kordaat afwijzen
• kijken hoe je in je eigen gemeente kan helpen om op 13 oktober een sociaal en milieubewust gemeentebestuur te kiezen

(voor de Gentenaars: wil je mij helpen bij de campagne voor 13 oktober, geef een seintje om deel uit te maken van mijn campagneteam)