III.X. zweten voor iedereen

(Lees hier de start van het verhaal. Klik hier voor het personenregister)

Kleine stapjes worden gezet. Ondanks de tegenkantingen. Op het thuisfront is het warmer dan in Zuidelijk Afrika. Toch is er meer en meer Hoop. Alsof er nog niet genoeg misgaat in de wereld krijgt Mare nog een persoonlijke schok te verwerken.

Donderdag 22 mei 2042 – 388,70 ppm

Een eerste draft voor de ‘grondwet van planeet Aarde’ is klaar. De tekst gaat nu naar de aangesloten stadregio’s voor een grondige bespreking. De voorbije maanden hebben een aantal nieuwe regio’s en landen zich aangesloten bij de Stedenraad. Bijna tachtig procent van de wereldbevolking kan nu meestemmen over de basisprincipes. Als daarvan zestig procent zich achter de uitgangspunten schaart krijgen deze kracht van wet over de hele planeet. De eerste ronde gaat over zes grondprincipes.

1. We kiezen voor een wereld waarin ieders basisbehoeften zijn vervuld zonder ecosystemen schade toe te brengen of het welzijn van de toekomstige generaties te schaden.

2. We kiezen voor een op evenredigheid gebaseerd politiek systeem waar elke wereldburger een stem heeft en besluitvorming niet kan beïnvloed worden door financiële belangengroepen.

3. Niemand kan eigenaar zijn van water, bodem, bodemschatten, planten, dieren, genetische materiaal of andere hulpbronnen die de natuur ons levert. Het gebruik ervan wordt geregeld door de gemeenschappen die ervan afhankelijk zijn.

4. We kiezen voor een wereld die samengesteld is uit veerkrachtige, veilige en welvarende stadsregio’s en naties.

5. De economie staat ten dienste van de mens en niet omgekeerd.

6. Alle mensen hebben gelijke rechten, zowel in theorie als in de praktijk.

De tekst is eerder vaag gehouden om een zo breed mogelijk draagvlak te creëren. De consumentisten betwisten vooral punten drie en vijf. Vanuit onder andere New America en de machtige regio Bergen-Oslo-Stockholm worden campagnes opgestart om twijfel te zaaien over deze uitgangspunten. Via satellieten worden slogans op wolken geprojecteerd. Zo verschijnt boven BeterGent de leuze ‘Earth Constitution = Communism’. Internet wordt gebruikt om filmpjes te verspreiden over de vreselijke gevolgen van deze grondwet, als zouden burgers elke individuele vrijheid verliezen. Aangezien het internet nu beheerd wordt door een grote gemeenschap vrijwilligers, en niet langer door een handvol megabedrijven, worden de meeste anti-boodschappen snel verwijderd. Veel indruk maakt de campagne niet, nauwelijks tien procent van de BeterGentse bevolking zal de basisbeginselen verwerpen. Op wereldvlak is zeventig procent voorstander. Vanaf nu moet elke maatregel, elke actie afgetoetst worden aan deze basisprincipes. Tenminste bij de aangesloten stadsregio’s. Nu komt de volgende stap, en dat is zo goed mogelijk invullen wat ‘ieders basisbehoefte’, of ‘welvarend’ of ‘schade aan ecosystemen’ precies betekend. Het proces gaat trager dan sommigen zouden willen. Er zijn behoorlijk wat stemmen die pleiten voor een eco-dictatuur aangezien we in een noodsituatie zitten. Toch wil de ploeg van Greta Thunberg het participatieproces nauwgezet laten uitvoeren. ‘Onze enige kans is samenwerking, op basis van gemeenschappelijke grond. Opdat deze grond vruchtbaar en solide zou zijn nemen we de tijd die nodig is’. Haar boodschappen zijn helder als altijd, al schuwt ze nu de scherpe uitspraken die haar als tiener zo beroemd maakten.

***

Met de rug van zijn hand wist Apple het zweet van zijn voorhoofd. Hij laat zijn hand even rusten om zijn ogen tegen de brandende zon te beschermen en tuurt over het groente veld. Rode bietjes, diverse slasoorten, paprika, wortelen, paksoi, pompoen en vele andere soorten staan in een uitgekiende wanorde. De prei naast de wortelen, de koffiestruiken tussen de maïs, de aardperen rond de bieten. Met in haar rug het verblindend zonlicht komt Mona aangestapt met de picknick. In een doek vastgebonden op haar lijf draagt ze de baby. Haar silhouet doemt op in het felle licht. Ze draagt een hoed met brede randen. Er is geen zuchtje wind, het is nog lang geen middag, maar reeds 30 graden. Mona omhelst en kust haar man. ‘Je plakt helemaal, net een natte dweil, zal ik je eens uitwringen’. Apple lacht, ‘Het is bijna niet te houden. Is het niet te warm voor Hope in haar doek?’. Toen Mona de naam van haar dochter bedacht, hoopte ze origineel te zijn. Ondertussen blijkt dat Hope de meest gekozen naam is geworden ter wereld. Zowel voor meisjes als voor jongens. Zoals een krant titelde: ‘2042 een golf van Hoop overspoelt de wereld’.

‘Je zal het niet graag horen’ zegt Mona terwijl ze naast Apple gaat zitten op een bankje ‘dit zou weleens voor zes weken kunnen zijn’. Mona haalt een paar flessen gekoeld water uit de haar tas. ‘Het probleem met de lange termijn weersvoorspellingen is dat ze steeds accurater worden. Hier pak aan’. ‘Een mens zou al heimwee krijgen naar dat nucleair wintertje van enkele jaren terug.’ Apple drinkt gulzig van het frisse water.

Mona haalt de boterhammen boven. ‘Wat zo klote is aan het hele verhaal is dat ze dit allemaal voorspeld hebben, al eind vorige eeuw.  De hittegolven, de overstromingen, de droogte, de stijgende zeespiegel.  Het zou allemaal zo’n vaart niet lopen, susten de machthebbers. Als de economie kon blijven groeien dan zouden zich wel nieuwe oplossingen aanbieden.’

‘Maar’ zegt Apple voorzichtig ‘Toen ik je leerde kennen was je toch ook niet echt bezig met die dingen. Je droomde van…’

Mona onderbrak hem ‘begin nu niet weer over mijn afgelaste verjaardagsfeestje!’ Dan iets milder ‘Maar je hebt gelijk. Ik deed ook duchtig mee met ontkennen en genieten. Dat was de mantra van toen, je moest genieten, altijd maar meer.  En als iedereen maar blijft doen alsof er niks aan de hand is… ‘.

‘Ah liefje’ zegt Apple ‘het heeft geen zin oude koeien uit de gracht te halen. Zeker niet als de gracht droog staat.’ Mona beweegt haar waaier boven het hoofdje van Hoop. ‘Hoe moet het nu de komende weken, de plantjes staan er nu al slapjes bij.’

‘Dat weten we toch.’  Apple neemt een hap van de volkorenboterham met platte kaas en vervolgt met volle mond: ‘de stadsraad zal meer veerkrachtdagen zoals vandaag organiseren. Iedereen die fysiek in staat is mag dan komen helpen met het oppompen en begieten. Op zo’n dagen sluiten de bedrijven en scholen. Voedsel is de prioriteit.’ Op dit moment werkt achttien procent van de beroepsbevolking van de stadregio in de voedselproductie of verwerking. Het vele vrijwilligerswerk niet meegeteld.

Mona wrijft met een doek langs haar hals. ‘Ja, het is hard werken.’ Maar als afgestudeerde Collapsonaut kan ik je zeggen: het is nooit helemaal om zeep. Zolang er leven is,’ Mona kijkt naar het fijne gezichtje van haar baby ‘is er hoop.’

***

Het zicht op Mutele is adembenemend. Mare, Lu, Britt en ikzelf zitten op het zonneterras zo’n tweehonderd meter boven deze fascinerende stad. De robot zorgt ervoor dat ons luchtschip roerloos blijft hangen. Het lijkt alsof we bijna de toppen van de hoogste houten gebouwen kunnen aanraken. Tussen de woonblokken zijn veel waterpartijen en parken aangelegd. Vanuit de lucht kunnen we de lobbenstructuur goed waarnemen. ‘Wie het eerste een rode auto ziet die wint’ roept Mare. We turen allemaal in de diepte en zien grote hoeveelheden fietsers en wandelaars. Er zijn trolleybussen en waterbussen maar auto’s vinden we niet. ‘Kom zegt Britt, laat ons een landingsplek zoeken. Ik wil graag een wandeling maken in dit door mensen gemaakte woud’. ‘En ik wil mijn papa verrassen’ roept Mare.

Een paar uur later komen we met ons groepje aan bij de gezondheidspost waar John actief is. De komst van het vliegend gevaarte uit Europa was al dagen onderwerp van gesprek in Mutele. John staat op uitkijk voor het gezondheidscentrum als we komen aangestapt. Ik zie naast John een jonge vrouw van Aziatische herkomst. De begroeting is hartelijk. Mare vliegt haar papa om de hals. Het is bijna een jaar geleden dat ze elkaar zagen. John nodigt ons uit op het pleintje onder een cirkel jonge bomen. We gaan zitten op een houten bankje. De vrouw biedt ons vers vruchtensap aan en gaat naast John zitten. Heel dichtbij. De gezichtsuitdrukking van Mare lijkt op een groot vraagteken. Na tien minuten praten over koetjes en kalfjes zegt John voorzichtig. ‘Jongelui, willen jullie niet een wandeling maken in de stad? Ik wil graag iets met Mare bespreken.’ Ik neem Lu bij de arm, die haar andere arm inhaakt bij Britt. Terwijl we met ons drie welgezind wegwandelen kijk ik nog eens over mijn schouder. Mare lijkt geschokt door wat haar vader te vertellen heeft. De onbekend vrouw legt een arm op de schouder van John.