out of the groei-box

Gisteren mocht ik een kleine pop-up lezing doen bij een receptie van de bio-ingenieurs naar aanleiding van een ere-doctoraat. De eerste pop-up spreker vond al het gezeur over klimaatverandering toch wat overdreven, de tweede hield een pleidooi voor out-of-the box denken én voor groei (die box mogen we niet verlaten). Dus kwam mijn stukje wel op een goed moment. Ik heb er redelijk wat aan gewerkt (het mocht maar vier minuten zijn), dus is het meteen ook een blogstukje geworden.

Goeienavond. Bij elk feestje is er wel iemand die er in slaagt met een paar opmerkingen de sfeer te verknallen. Wel, het zou best kunnen dat ik vanavond die persoon zal zijn, waarvoor preventief mijn excuses. Laat me duidelijk zijn, ik ben voor technologie, ik gebruik ook technologie bijvoorbeeld om mijn ecologische voetafdruk te verkleinen. Zo  ben ik naar hier gekomen met de fiets, voor mij nog altijd een technisch hoogstandje.

Ik ga mijn schaarse minuten gebruiken om een pleidooi te houden voor minder technologie! Want wellicht zal hier vanavond ten overvloede de lof gezongen worden van alle mogelijke technologische oplossingen die ons een duurzame stralende toekomst zullen verzekeren. Zoals het tegenwoordig de mode is zullen al deze oplossing het adjectief ‘slim’ krijgen. We krijgen slimme auto’s, slimme energienetten, slimme vuilnisbakken, slimme medicatie, enzovoort. Soms denk ik dat hoe meer we dit adjectief slim gebruiken hoe meer we eigenlijk toegeven dat we zelf dom zijn.

We mogen trots zijn op onze creatieve verwezenlijkingen. We zijn de eerste soort in de lange geschiedenis van de planeet die in staat is zijn eigen habitat te vernietigen. Als we verder doen zoals we bezig zijn dan zorgt de klimaatverandering daar vanzelf voor, maar het kan zijn dat we al eerder een zwarte zwaan op onze weg treffen. we hebben nog steeds genoeg kernkoppen (slimme kernbommen gelukkig) om de planeet meermaals te vernietigen, voldoende gifstoffen om alle leven onmogelijk te maken, we zijn goed bezig onze bodems kapot te maken en onze hulpbronnen uit te putten. Nu Ik hoor jullie nu al denken, maar daar zal technologie de oplossing voor bieden!

Wel, dat is nu mijn exact mijn punt. Het geloof dat we met technologie alles kunnen oplossen is levensgevaarlijk. De laatste vijftig jaar zijn we blind gaan geloven in groei, in meer, in sneller, verder, hoger én slimmer. We hebben vooruitgang ingevuld als materiële groei en meer comfort en meer consumptie.  We denken dat we de natuur kunnen en moeten beheersen. Een overtuiging die vooral  onze hoogmoed en domheid onderstreept.

We hebben dus niet meer technologie nodig binnen het bestaande paradigma. We hebben een ander paradigma nodig. We moeten ons de vraag stellen; wat hebben we echt nodig hebben om goed te leven? Hoe kunnen we op een rechtvaardige manier alles wat de natuur ons ter beschikking stelt verdelen? We hebben geen nood aan technologische maar aan sociale innovatie,  geen nood aan een industriële revolutie maar een bewustzijnsrevolutie.

Mijn voorstel is daarom niet meer technologie, maar meer mededogen, verbondenheid, en ja meer liefde. Liefde voor de ongelofelijke diversiteit van wat er leeft op de planeet, verbondenheid met de volgende generaties en de mensen in het Zuiden die nu de prijs betalen van onze welvaart. Mededogen voor wie nu niet mee kan in de verschroeiende ratrace. Verbondenheid met wat we zelf belangrijk vinden. Er bestaat – gelukkig – geen slim toestel dat liefde of mededogen produceert. Dat zullen we zelf moeten doen.

Als we er niet in slagen te evolueren tot een emphatische samenleving (zoals Jeremy Rifkin het stelt) dan vrees ik dat we , zij het op een bijzonder slimme manier, verder richting afgrond denderen. Een prettige avond nog, met veel liefde.