36 uur debat

Het blijft een merkwaardig fenomeen, tijdens de Gentse feesten, 9 dagen aan een stuk, debatten over maatschappelijke thema’s van 4 uur. Er zijn trouwens verschillende mensen die alle debatten meemaken en op die manier 36 uur achter de kiezen hebben.

Ik wou vandaag zeker het slotdebat niet missen met als thema de zoektocht naar de beste manieren om in te gaan tegen de almacht van het neo-liberale model. Het begon met een inleiding van Thomas De Creus die stelde dat er zich een interessant fenomeen voordoet als het gaat over maatschappelijke moeilijke thema’s. Hij noemt het een ‘schuldvervangend angstdiscours’. Bijvoorbeeld, Europa blijft zeggen dat we allen harder en meer moeten werken en de sociale zekerheid afbouwen om de welvaart te behouden.  Het gaat niet alleen over angst aanjagen maar ook over de schuld te leggen bij degenen die de ‘oplossing’ durven vraag stellen. Zo worden vakbonden die tegen hervormingen zijn voorgesteld als een bedreiging voor de welvaart. Zo worden zij die actie ondernemen tegen GGO’s verweten dat ze schuld hebben aan de honger in de wereld, terwijl ze net daarom in actie komen.

De tweede vaststelling van De Creus is dat we leven in een post-democratie. Alle formele kenmerken van een democratie zijn aanwezig, maar de kwaliteit van de democratie gaat achteruit. In de neo-liberale visie is politiek best iets dat als technocratisch instrument functioneert en waar de gewone mensen zich beter niet mee moeien (want ze begrijpen het toch niet). Waardoor de politiek vaak een autoritair trekje krijgt en inspraak vaak niet meer is dan een doekje voor het bloeden.

Op basis van deze stelling ging moderator Eric Goeman in de debat met Thomas Decreus (medeorganisator SHAME betoging in 2011), Eric Corijn (prof. em. Sociale en culturele geografie VUB; , Dominique Willaert (artistiek en inhoudelijk coördinator Victoria De Luxe), Jan Dumolyn (historicus, prof. Middeleeuwse geschiedenis UGent, Barbara Van Dyck (onderzoeker en activiste, beklaagde in het GGO-aardappelproces); Robrecht Vanderbeeken (filosoof, auteur van “Buy Buy Art. ); Francine Mestrum (onderzoeker, activist, lid internationale raad Wereld Sociaal Forum; Manu Claeys (voorzitter van sTraten generaal, actiegroep tegen de lange wapper.

De twee stellingen van de inleiding konden in elk geval geïllustreerd worden de aanwezige actievoerders, vraag is een beetje wat doen we daar nu mee? Eric Corijn was enerzijds wel optimistisch omdat de laatste 10 jaar wel duidelijk geworden is dat het neo-liberalisme meer problemen veroorzaakt dan het oplost. Dominique Willaert vond dat er een angstaanjagend veel pessimisme is bij links. Francine Mestrum gaf aan dat ze het gevoel heeft dat we na 20 jaar strijd nog nergens staan. Jammer genoeg ging de discussie iets te vaak over filosofisch theoretische concepten, waarbij er na de pauze veel tijd verloren is gegaan aan meningsverschillen tussen twee sprekers.

De interessantste ideeën kwamen uiteindelijk van Manu, Barbara en Eric die elk op hun manier het belang onderstreepten van de vele dingen die gebeuren. Dat er steeds meer positieve en mobiliserende voorbeelden zijn. Eric Corijn stelde dat de bevrijding komt van mensen handelen vanuit andere doelen. Daarnaast ook een oproep om zowel te strijden tegen bestaande ellende en tegelijk oog te hebben voor het ideaal beeld in de toekomst. Uiteindelijk veranderen zaken omdat mensen reageren op wat fout loopt, omdat ze laten zien dat het anders kan, omdat ze ideeën uitwisselen en samenwerken.

Een beetje jammer dat zo’n debat over verandering nogal klassiek verloopt (7 mannen – 2 vrouwen), geen kans voor het publiek om iets te vragen… maar ik heb toch geleerd dat het idee van mijn boekje misschien nog wel nuttig zou kunnen zijn.