Op vraag van uitgeverij Zwerk doe ik mee aan een zogenaamde ‘blogtournee’. Dit wil zeggen dat een aantal bloggers (in dit geval tien) elk om beurt een stukje schrijven over een nieuw boek. Aangezien zo’n tournee bijzonder Low Impact is ga ik graag in op de uitnodiging. Ik voel me zelfs vereerd als enige Belg aan deze tournee deel te kunnen nemen.
Het gaat over een stevige kanjer van ruim 400 bladzijden met de titel ‘Wildgroei’ en de ondertitel ‘Overbevolking en de ontwrichting van milieu en samenleving’. De cover (en de achterflap) maken heel duidelijk wat de centrale stelling is van Rob Hengeveld; we zijn met te veel.
Er zijn ondertussen heel wat publicaties over specifieke problemen zoals klimaatverandering, verlies aan biodiversiteit of het uitgeput geraken van grondstoffen. Hengeveld slaagt er in al deze domeinen te bundelen en voegt er vaak nog een historische en natuurkundige laag aan toe. Voor mensen wiens leefwereld beperkt is tot shoppingcentra en vliegreizen zal dit boek vakkundig de droom-van-altijd-meer-en-beter aan diggelen slaan. Al vrees ik dat deze mensen al na enkele bladzijden ophouden met lezen. Het geschetste beeld van de situatie van de planeet is dan ook bijzonder deprimerend.
Daarbij krijg ik het gevoel dat Hengeveld net iets te hard probeert zijn centrale stelling te bewijzen. Zelfs al geeft hij aan dat energiegebruik, vleesproductie en watergebruik sneller groeien dan de bevolking, hij blijft elk hoofdstuk afsluiten met de conclusie dat de bevolkingsgroei de motor van is van alle vormen van uitputting en vervuiling. Ik ben het er mee eens dat de groeiende bevolking een versnellende factor is voor de milieu-uitdagingen, maar het economisch en financieel systeem gebaseerd op groei en rente blijft hier grotendeels buiten beeld. Concreet is de bevolking de voorbije 50 jaar met een factor 2,4 toegenomen, en de milieubelasting per hoofd met een factor 3. Dan is toch duidelijk wat het zwaarste doorweegt.
Doorheen het boek stelt Hengeveld dat we op een humane manier de bevolkingsaantallen moeten verminderen, bij voorkeur tot ongeveer 1 miljard zielen. Tijdens het lezen was ik dan ook benieuwd welke methodes hiervoor zouden worden voorgesteld. Maar na het omslaan van de laatste pagina wordt het duidelijk. Rob Hengeveld wil alleen het probleem aankaarten en biedt geen concrete pistes om het aan te pakken. Toch wel jammer na het doorworstelen van 400 pagina’s kommer en kwel.
De belangrijkste vraag die na het lezen van dit boek bij mij naar bovenkomt is: wat moeten we met zo’n verhaal? Wat gaan lezers doen als ze de deprimerende hoeveelheid problemen hebben doorworsteld en niet echt een aanzet tot mogelijke oplossingen aangereikt krijgen? Gaan ze, voor zover mogelijk, beslissen om dan maar zelf geen kinderen meer op de wereld te zetten? Gaan ze plots hevig actie voeren om bevolkingsvermindering te bepleiten? Of is de kans niet groter dat ze met een diepe zucht de Ikea catalogus bovenhalen en snel wat spullen kopen nu het nog kan?
Met alle respect voor het titanenwerk van Rob Hengeveld, dit is voor mij een zoveelste ‘vijf voor twaalf’ boek dat eerder zal leiden tot apathie en moedeloosheid. Het is zelfs een goed argument voor al wie onbeperkt wil consumeren en vervuilen want ‘het is toch de schuld van de groeiende bevolking’.
Wellicht is dit niet echt de bedoeling van een blogtournee maar een aanrader zou ik het boek niet noemen, tenzij je je nietsvermoedende overconsumerende schoonbroer (zwager) eens flink wil laten schrikken. Zelf denk ik dat de tijd van de alarmkreten voorbij is – ze halen toch niks uit. Het is eerder tijd om uit de depressie te stappen en in het volle besef van de hachelijke situatie waarin we ons bevinden aan de slag te gaan. Duizenden mensen in België en Nederland kiezen elke dag voor een ander bewustzijn, andere waarden en een ander gedrag. Ze starten met autodelen en tuinnieren, ze delen maaltijden en boeken met hun buren, ze investeren in coöperatieven of starten hun eigen bedrijfje, ze durven dromen van een rechtvaardige en duurzame wereld en ze beseffen dat we die enkel realiseren door elke dag de handen uit de mouwen te steken. Ze willen hun kinderen (en dat zijn er inderdaad best niet al te veel) andere verhalen vertellen.
Het lezen van Wildgroei kan een bijdrage leveren om de ernst van de situatie te onderstrepen, maar met een clubje vrienden een avondje Wildbreien zal misschien meer positieve energie opleveren.
De andere blogbesprekingen kan je de volgende dagen hier volgen:
Di 21 > eenbeetjegroener.blogspot.nl
Wo 22 > duurzaamnieuws.nl
Do 23 > kleanworldwide.nl
Vr 24 > lowimpactman.be
Ma 27 > thinkecodesign.nl
Di 28> mjvdl.com
Wo 29 > sargasso.nl
Do 30 > gelezengoed.blogspot.com
Vr 31 > elseboutkan.nl
Ma 3 > mariekedegroot.com
Di 4 > zwerkconnect.nl
Low Impact Man 
Ook ik was gevraagd om aan de blogtournee over dit boek deel te nemen, maar het leek mij inderdaad ook een deprimerend boek.
Mensen weten nu onderhand wel dat er een klimaatverandering gaande is en zij willen niet nog meer lezen wat er allemaal fout gaat, maar wél hoe zij zelf een positieve bijdrage kunnen leveren!
En de mensen die door middel van struisvogelpolitiek niets van klimaatverandering willen weten, zullen ook dit boek niet gaan lezen.
LikeLike