geen goedkope energie

Gisteren was ik erbij op het debat van de Toekomstfabriek over energie. Onder de titel: ‘kan energie goedkoper in Gent, en kan de stad hier iets aan doen?’ gingen drie sprekers in op het thema. Aanleiding is het feit er een groeiende groep mensen in de problemen komt door de stijgende energieprijzen, zoals blijkt uit dit stukje uit het journaal. Anderzijds is er het burgerinitiatief voor een energiecoöperatie in Gent én staat er in het bestuursakkoord dat zal bekeken worden of een stedelijk energiebedrijf mogelijk is. Redenen genoeg voor een stevig gesprek.

Uit het debat bleek nog maar eens hoe ingewikkeld het energievraagstuk is. Er zijn de verschillende wettelijke bepalingen (Europees, Federaal, Vlaams), verschillende bevoegdheden (4 energieministers in ons land), er zijn de belangen van de grote energiebedrijven, van de industrie, er zijn de actiegroepen tegen windmolens, de actiegroepen voor windmolens, het nucleaire debat, de ontwikkeling van technologieën zoals goedkopere zonnepanelen maar ook schaliegas, geo-politieke dreigingen en de komende klimaatchaos die ons dwingt de fossiele brandstoffen los te laten. Stellen dat de stad dan maar moet zorgen voor goedkope energie is dan ook een beetje te simpel.

De eerste vraag is trouwens of dat wel een goede zaak is om energie zo goedkoop mogelijk te maken. Er is zeker een probleem van energiearmoede voor 15 tot 30% van de gezinnen, en daarvoor moet een stevig beleid gevoerd worden met onder andere structurele investeringen in de woningen, aanpakken van huisjesmelkers, aanpakken van armoede en eventueel financieel ondersteunen van mensen die hun rekening niet kunnen betalen.

Maar voor de andere 70% zou de prijs van energie misschien beter wat stijgen. We mogen niet vergeten dat het energiegebruik van een modaal gezin overeenkomst met 50 energieslaven die dag en nacht op een energiefiets zouden moeten zitten om de nodige energie te kunnen leveren. Voor veel mensen is blijkbaar energie nog te goedkoop als je ziet hoe steeds meer energieverslindende toestellen worden gekocht, hoe slordig omgesprongen wordt met verwarming en verlichting, hoe kostbare energie verloren gaat. En vooral, de reële milieukost van het fossiele en nucleaire energieproductie wordt nu niet doorgerekend maar doorgeschoven naar de volgende generaties. Trouwens veel zaken die ‘goedkoop’ zijn hebben zware gevolgen; goedkoop vlees voor het dierenwelzijn, goedkope kleren voor de naaisters enzovoort.

Ik heb in het debat dan ook ingebracht dat we naast de strijd tegen energiearmoede vooral moeten inzetten op efficiëntie (isolatie) én sufficiëntie. Je kan wel zeggen dat energie een basisrecht is, maar stellen dat iedereen over steeds groeiende hoeveelheden goedkope energie moet kunnen beschikken is iets helemaal anders.

Vandaar dat ik in kader van ‘een idee per dag’ heb voorgesteld om het tarief te laten afhangen van het gebruik. Wie veel verbruikt betaald meer per kWh dan wie er zuinig mee omspringt. Dit moet natuurlijk op een goede manier worden ingeschat (rekening houden met gezinssamenstelling en situatie van de woning) maar het lijkt me toch een goede manier om het principe ‘de vervuiler betaalt’ ook toe te passen op het energieverbruik.